6. Сұйықтық манометрлері. Микроманометрлер. U-тәрізді манометрлер. Көлбеу түтікшесі бар микроманометрдің жұыс істеу принципі неге негіздлеген?

Сұйық манометрлері сұйықтан бағанадан тікелей есептеумен қарапайым конструкция бойынша, жеткілікті дәл және тұрақты көрсетулер алып жатыр. Өлшемне шектерде үлкеюде бойынша құралдар габаритті мөлшерлер өскендіктен, бірақ олар ептеген шектерде қысым және сиретілу өлшем үшін қолданған ей алады. Сонымен қатар, бұл құралдар шыны тұрбалардың бар болудың аржағынан жеткіліксіз механческой беріктікпен ие болып жатыр.

Манометр – артықша қысымды өлшейтін аспап.

Артықша қысым (манометрлік) – атмосфералықтан артық болатын қысым, яғни абсолютті және атмосфералық қысым арасындағы айырмашылық. .

Өте кіші артықша қысымды немесе вакуумиерлік қысымды өлшеу үшін дәлірек шкаласы бар приборлар қолданылады (көбінісе көлбеу), тығыздығы кішкентай сұйықпен толтырылған приборды микроманометр дейміз.

U тәрізді манометр туралы айта кетсек оның жұмыс істеу принципі

Егер тұрбаға қысымдар құйылатын сынап, шамасы сынап бағанаға миллиметрлерде айтып тұрыса. Қысымда суда тұрбада толтыруда бағанаға су перісіге миллиметрлерде өлшенеді. Қажетті өндіріп алу басқа сұйықтармен тұрбалар жағдайда толтырудың сұйық меншікті салмақ бойынша қайта есеп. Осылай, мысалы, көбейту осы сұйықпен манометрге маңызды көрсетулерге бағанаға су перісіге миллиметрлерге қайта есеп үшін сынап бағанаға миллиметрлерге сұйықта, қайта есепте меншікті салмаққа - осы сұйықта меншікті салмаққа көбейту керек және сынапта меншікті салмаққа бөлу керек 13, 6.

Тұрбаларға сол және оң бөліктерге диаметрлерде айырмашылық өлшемдерге нәтижеге ықпал етпейді. Міндетті түрде емес сонымен бірге деңгейге дейін сұйықпен тұрбаны толтыру керек, айнытпай көрсетулерде есептеуде шәкіл бөлулер сан бойынша деңгейлердің тек қана айырымы есепке алынғандықтан, шәкілде нөлдік белгімен дәл келетін. Обеих бөліктерде сұйықтар деңгейлері нөлдік белгіден биіктік бойынша әртүрлі тараптардан орналасқан кезде, құралдың көрсетуі тең бөлулердің сомаға.

7. Статикалық қысымды өлшеу тәсілдері. Прандтль түтікшесі. Толық қысымды өлшеу тәсілдері.Пито түтікшесі

Бернулли заңы (теңдеуі) идеалды сығылмайтын сұйықтың стационар ағынының энергия сақталу заңының нәтижесі болып табылады.

 — сұйық тығыздығы,

 — ағын жылдамдығы,

 — қарастырып жатқан сұйықтық элементі орналасқан биіктік,

 — қарастырылып жатқан нүктедегі қысым,

• — еркін түсу үдеуі.

Толық қысым салмақтық  , статикалық   и динамикалық  қысымдардын тұрады

Прандтль түтікшесі – динамикалық қысымды өлшеуге арналған аэеродинамикалық қондырғы. Қондырғы Пито түтікшесінен және статикалық қысымды өлшеуге арналған қысымдық түтікшесінен тұрады. Прандтль түтікшесінде толық қысымды өлшеуге арналған ағынға бағытталған бир тесік және статикалық қысымды өлшеуге арналған түтікшенің бетінде ұшынан біраз қашықтықта сақина бойымен бірнеше тесіктер орналасқан. Қысымдардың айырмашылығы микроманометрдің көмегімен өлшенуі мүмкін. Бернулли заңына сәйкес қысымдар айырмашылығы динамикалық қысымды береді. Түтікшеде көрсетілген динамикалық қысым шамамен келесі түрде анықталады

мұнда   — қозғалыстағы ортаның тығыздығы;   — ағын жылдамдығы;   — жергілікті кедергі коэффициенті.

Бұл құрылғының көмегімен ағынның жылдамдығын және берілген қимадағы шығынды анықтауғы болтындықтан оны жылдамдық қысымның расходомери д.а.

Пито түтікшесі – ағыстағы сұйықтың немесе газдың динамикалық қысымын өлшеуге арналған құрылғы. Г-тәріздес ұһқұбыр күйінде болады. Түтікшеде көрсетілген артық қысым шамамен келесі түрде болады:

мұнда   — қозғалыстағы ортаның тығыздығы;   — ағын жылдамдығы;   — жергілікті кедергі коэффициенті.

Пито қысымдық түтікшесі (пневмометрикалық немесе толық қысым түтікшесі) арнайы құрылғыларға және қондырғыларға жалғанады. Жылдамдық пен көлемдік шығынды анықтау үшін қолданылады.

Статикалық және толық қысым қабылдағыштары

Дыбыс жылдамдығына дейінгі аэродинамкалық құбырдың жұмыс бөлігіндегі ауа ағынын бірқалыпты сығылмайтын деп санауға болады. Бұл жағдайда толық p₀, статикалық p және динамикалық q_∞=ρ 2V_∞²/2 (жылдамдық қысым) қысымдардың арасындағы қатынас келесі түрде болады

p₀=p+ q_∞ (3.6)

Канал қабырғасындағы немесе ағып өтетін қатты дене бетіндегі статикалық қысымды анықтау үшін статикалық қысым қабылдағыштары қолданылады. Олар дене бетіндегі тесіктер күйінде болады (3.4 сурет). Зерттелетін нүктедегі тесік осі дене бетіне нормальді болуы қажет. Тесіктің диаметрі минималды болуы қажет, үлкен размердегі тесіктер ағыста қосымша құйындар туғызы мүмкін, бұл өлшеніп жатқан қысымның қателігін туғызады. Диаметрі 0,2 мм кіші тесіктер қолданылмайды, себебі тесіктің кедергісінің әсерінен қысымның куші кешігуі мүмкін. Тесіктің ұсынылатын диаметрі – 0,25…0,5 мм.