20.3. Турбинаның майлау жүйесі, оған қойылатын талаптар.

Бу турбинасын маймен қамтамасыз ету жүйесі

1. Бу турбинасын маймен қамтамасыз ету жүйесінің схемасы

Бу турбинасын маймен қамтамасыз ету жүйесінің жұмысы өте сенімді болуы қажет. Егер турбина подшипниктеріне май бармай қалса апаттық жағдай туады. Маймен қамтамасыз ету жүйесінен май майлау жүйесіне, автоматтандырылған реттеу жүйесіне жіберіледі, май генератордың тығыздағыш жүйесінде және қоректендіру су насосының гидромуфтасында қолданады.

Майлау жүйесінде май қысымы 0,295 МПа аспайды, генератордың тығыздағыш жүйесінде 0,392 МПа болады. Турбинаның автоматтандырылған реттеу жүйесіне май 0,49 – 0,98 МПа қысымымен жіберіледі.

Қазіргі кезде өрттен қауыпсізденіп турбинаның автоматтандырылған реттеу жүйесінде отқа төзімді сұйық (ОМТИ) қолданылады. Май тұтану температурасы 370-380 ^оС, ал ОМТИ-дің 720 ^оС. Сонымен майлау жүйесі мен реттеу жүйесі бөлек болады. ОМТИ-ді негізінде ЛМЗ қолданады, ал ХТГЗ өз турбиналарында су қолданады (К-300-240, К-500-240), ТМЗ да Т-250-240 турбинасында су қолданады.

Егер турбина реттеу жүйесінде май қолданылса, реттеу және майлау жүйелерінің маймен қамтамасыз ету схемасы бірге орындалады, 1-ші сурет.

1-сурет. Көлемді насосты турбинаны маймен қамтамасыз ету жүйесі

1-көлемді (тісті әлде винтты) май насосы; 2-редуктор; 3-май жинағыш бак; 4-реттеу жүйесі; 5-қысым редукторы; 6 мен 7- қысым жоғарлаудан сақтандырғыш клапандар; 8-май салқындатқыш; 9-турбинаны қосып тоқтатуға арналған май насосы (турбонасос); 10-кері клапан; 11-апаттық жағдайда жұмыс істейтін май насосы, электрдвигателі (12) тұрақты тоқпен жұмыс істейді; 13-майлау жүйесіне (подшипниктерге) және генератордың тығыздағыш жүйесіне май берілуі.

Көлемді май насосы (1) редуктор (2) арқылы турбина валымен қосылады. Насос майды май сақтайтын бактен (3) алады, қысымын жоғарлатып реттеу жүйесіне (4) жібереді. Май қысымы редуктор (5) арқылы реттеледі.

Май подшипниктерге реттеу жүйесінен соң жіберіледі. 6 және 7 сақтандырғыш клапандар майлау жүйесіндегі қысымды реттейді. Подшипниктерге баратын май, май салқындатқыштан (8) өтеді, май температурасы 45-50 ^оС араларында болуы қажет. Май салқындатқышта зақым пайда болған кезде, майға су қосылмау үшін, май қысымы су қысымынан жоғары болады. Жұмыс атқарған май, май жинағыш бакқа төгіледі. Турбинаны іске қосып тоқтатқан кезде жұмыс атқаратын май насосы (9) және апаттық жағдайларда іске қосылатын май насосы (11) болады.

Көлемді май насосының (1) жақсы ерекшілігі ол жүйеде ауа болсада жұмыс атқарады, ал кемшілігі редуктор (2) тез істен шығуы мумкі.

Ортадан тепкіш насосты турбинаны маймен қамтамасыз ету жүйесінде, 2-ші сурет, бас насос (1) турбина валына тіке қосылады.

Ортадан тепкіш насостың қысымы турбинаның валының айналым жылдамдылығымен байланысты. Сондықтан бұл маймен қамтамасыз ету жүйесін іске қосу алдында бас насос кірісінде ауа болғаннан, ауаны кетіру үшін инжектор (2) орнатылады.

2-ші сурет.Ортадан тепкіш насосты турбинаны маймен қамтамасыз ету жүйесі

1-бас (ортадан тепкіш түрді) май насосы; 2-инжектор 1-ші саты; 3-май жинағыш бак; 4-реттеу жүйесі; 5-инжектор 2-ші саты; 6, 7 мен 10-кері клапандар; 8-май салқындатқыш; 9-турбинаны қосып тоқтатуға арналған май насосы (турбонасос); 10-кері клапан; 11-апаттық жағдайда жұмыс істейтін май насосы, электрдвигателі (12) тұрақты тоқпен жұмыс істейді; 13-майлау жүйесіне (подшипниктерге) май берілуі.