
- •Қаржылық менеджмент пәні, түсінігі.
- •Қаржылық менеджменттің функциялары және принциптері.
- •1. Қаржылық менджмент пәні, түсінігі
- •2. Қаржылық менджменттің функциялары және принциптері.
- •Тақырып 2. Қаржылық менеджменттің базалық концепциялары және көрсеткіштері
- •Қаржылық менеджменттің базалық концепциялары
- •Қаржылық менеджменттің базалық көрсеткіштері.
- •1. Қаржылық менеджменттің базалық концепциялары
- •2. Қаржылық менеджменттің базалық көрсеткіштері
- •Тақырып 3. Тәуекел және табыстылық.
- •2.Портфель теориясы.
- •3. Тәуекелдерді бағалау әдістері
- •4. Инвестициялық портфельдің табыстылығы және тәуекелі
- •Тақырып 4. Активтер портфелін басқару
- •Қаржылық активтердің табыстылығын бағалау үлгісі .
- •Альтернатиті (Баламалық) теориялар.
- •Қаржылық актвитердің табыстылығын бағалау үлгісі.
- •2. Альтернатиті (Баламалық) теориялар.
- •2.Операциялық рычаг тиімділігінің түсінігі
- •3.Операциялық анализ элементтері
- •Тақырып 6. Қаржылық(тетік) рычаг тиімділігі
- •2. Капиталдың орта өлшенген құны
- •Капиталдың негізгі көздерінің құны
- •Капиталдың шекті құны
- •5.Капитал құрылымының негізгі теориялары
- •Тақырып 8. Дивидендтік саясатты басқару
- •2.Дивидендтік саясаттың негізгі көрсеткіштері және оның кәсіпорынның нарықтық құнына әсері
- •1 Акцияның таза табысы
- •Дивидендтерді төлеу үшін шектеулер, формалары және қайнар көздері
- •Дивидендтік төлемнің негізгі әдістемесінің сипаттамасы.
- •Тақырып 9: Инвестициялық жобаны талдау әдістері.
- •Инвестиция түсінігі, түрлері
- •4.Капитал салым бюджетінің оптимизациясы және қалыптасуы
- •Кәсіпорынның айналым капиталы ұғымы. Кәсіпорынның активтері мен пассивтерінің құрылымы.
- •2. Кәсіпорынның қаржылық эксплуатациялық қажеттілік ұғымы (қэқ). Оларды төмендету тәсілдері.
- •3. Ағымдық активтер мен ағымдық пассивтерді басқару.
- •5. Дебиторлық қарызды басқару.
- •6. Ақшалай активтерді басқару.
- •Әдебиеттер:
3.Операциялық анализ элементтері
Шығынсыздық нүктесі (рентабельділік табалдырығы) - бұл кәсіпорын не шығын, не пайда таппайтын өндіріс көлемі.
Табыс= өткізуден табыс – FC – VC = 0
Рентабельділік табалдырығы:
Рентабельділік табалдырығы = FC : (ӨТ – VCсалыстырмалы) =
Рентабельділік табалдырығы= FC : ӨТ – VC
ӨТ
Шығынсыздық нүктесін есептеу сызбасы
Бағалы және табыс
VC
FC
Шығын
ӨРК =1000 - 700=3; Табыс =200: 1000 - 700=666,67, бұл нүктеде не табыс, не шығын жоқ.
100 100
Фирманың қаржылық беріктілік қоры нақты өндірістің рентабельділік табалдырығынан асуы (ЗФП):
ЗФП=табыс - ПР
Мысал келтіріп көрейік, кәсіпкердің өзінің өндіріс бағдарламасын қалай әзірлеу керектігін қарастырайық:
Кәсіпкер 2 тауар түрін өндіреді, сонымен бәсекелестік нарықпен жұмыс істейміз, 2 тауар сұраныс икемділігіне ие және тұтынушылар үшін бірдей тартымды, яғни әдейі келесідей жағдай құрдық, фирманың өндіріс көлемі бойынша дұрыс шешім қабылдау нарықтығы сәттілікке ие болудың негізі.
|
І тауар |
ІІ тауар |
Барлығы |
Табыс |
600 |
400 |
1000 |
VC |
400 |
300 |
700 |
FC (пропорционалды) |
120 |
80 |
200 |
пайда |
80 |
20 |
100 |
Рентабельділік табалдырығы – 666,67, қаржылық беріктілік қоры- 333,33
Тауардың әрқайсысына рентабельділік табалдырығын есептейік:
І тауар – ПР=120; ((600-400)/600) =360
ІІ тауар – ПР = 80; ((400-300) /400) = 320
Қаржылық беріктілік қорының І тауары – 600-360 =240 (67%). Сонымен қатар, І тауарды шығару кәсіпорын үшін тиімді. Бұл кәсіпорынға табыс әкеледі. Өндірістен үлесі – 60%, ал алатын пайдасы – 80%. Мүмкін, ІІ тауардан бас тартып көреміз. Енді кәсіпорын 1 ғана тауар шығарады. Бірінші тауардан бас тартып, кәсіпорынның өндірісі 20%-ға өсті (өте жоғары). Сонымен табыс – 720, өзгермелі шығындары – 480, тұрақты – 200 және пайда – 40, яғни өткен периодпен салыстырғанда 2,5 есе төмендеді. Біз бірінші тауармен қоса тұрақты шығындарды алу керек еді. Кәсіпкерге ең дұрысы бірінші тауардың рентабельділік табалдырығын ескере отырып, екінші тауардың өндіріс көлемін өсіру керек.
Бұдан не шығатын көрейік. Бірінші тауарды өндірісін сол қалпында қалдырып, екінші тауарды – 15%-ға өсірейік. Сонда екінші тауарды өндіруден табыс – 460, өзгермелі шығындар – 345, тұрақты шығындар сол қалпында – 80, пайда – 35. Бірінші тауардың қорытындысына қоса мынаны көреміз. Барлық табыс – 1060 (+6%), барлық пайда – 115 (+15%)
Операциялық рычаг тиімділігі әсерінен 2 ереже құрастыруға болады:
Табыс рентабельділік табалдырығынан және шынайы тауарды өндіру олардың табалдырықтан асатындай жағдайға қол жеткізуге тырысу керек. Бұл жағдайда фирма пайдасының өсімі болады.
Өндіріс рентабельділік табалдырығына жақын болған сайын өндірістік рычагтың әсер ету күші үлкеетін және керісінше болатынын есте сақтаған жөн. Бұл тұрақты шығындардың көтерілуіне әкеп соғатын рентабельділік табалдырығының көтерілуінің шегі бар екенін білдіреді (жаңа еңбек құралдары, жаңа ғимараттар, кәсіпорынды басқаруға шығындардың өсуі). Өзіміздің мысалды қолдана отырып, кәсіпкерге өзінің өндірістік бағдарламасын қалай құру керек екенін көрсетіп көрейік.