2. Капиталдың орта өлшенген құны

Кез келген компания бірнеше көздерден қаржыландырылады. Компанияның капитал құны орташа арифметикалық өлшенген формуламен анықталады, яғни көрсеткіш капиталдың орта өлшенген құны деп аталады. (WACC) көрсеткіш пайызбен есептелінеді.

Капиталдың орта өлшенген құны мына формуламен анықталады:

WACC = жеке капиталдың құны* пассивтегі үлесі + қарыздық капитал құны пассивтегі үлесі

Капиталдың орташа өлшенген құнын анықтауға мүмкіндік беретін 5 негізгі капиталдың қайнар көзін бөліп көрсетуге болады:

1. Банктік несиелер және қарыздар;

2. Облигациялық қарыздар;

3. Артықшылығы бар акциялар;

4. Жай акциялар;

5. Үлестірілмеген табыс.

Капиталдың орташа өлшенген құны инвесторлар мен акционерлер үміт артатын табыс деңгейінің минималды мөлшерін бейнелейді.

Қарастырылатын жобалардың табыстылығының ішкі нормасы бойынша IRR капиталдың орташа өлшенген құнынан көп болуы керек.

3. Капиталдың негізгі көздерінің құны

Капитал құны өзіндік және заемдық капиталдан тұрады.

Заемдық капиталдың әртүрлі көздерінің құны:

1. Банк несиесі – займдық қаражат құны пайыз болып табылады. Егер несиені қолданғаны үшін пайыз өзіндік құнға кірсе, онда банкке төленетін пайыз. Мұндай қаражат көздерінің құны төмен болады.

Т – табыс салығы

J_r – несие бойынша пайыз ставкасы

2. Облигациялық займ көздерінің құны:

Облигация бойынша табыс:

М – облигацияның номиналды құны

P_m – облигацияның ағымдағы нарықтық бағасы

К_к– купондық пайыздық ставка

Р – облигациялық займның пайыздық ставкасы

М – облигация

Р_dp – бір облигацияны орналастыру бойынша таза пайда

К – займ мерзімі

Т – салық ставкасы

Облигация құны:

Артықшылығы бар акциялар құны:

Д – артықшылығы бар акцияның жылдық дивиденді

P_рр – акцияны сату бойынша болжанған таза пайда

Жай акциясы бойынша эмиссияның капитал құны:

Мұнда, Д₁ – күтілетін дивиденд

Р₀ – бағалау бойынша акция бағасы

r_fc – акцияны орналастыру бойынша шығындар

д – дивидендтердің өсу темпі.

Анықталмаған пайда көздерінің құны (K_rp) қаражаттың жай акция көздерінің құнына тең.

3. Капиталдың шекті құны

Капиталдың шекті құны – болжанған шығын бойынша анықталынады. Капиталдың шекті құны тұрақты болады, бірақ кез келген ресурстардың көлеміне жетсе, сонымен бірге көздердің құрылымы өзгергенде, ол капиталдың орта өлшенген құны қаржылық ресурстар.

Ішкі көздерден капиталдың жоғары құнмен ақша қаражаттарын тарту графикте капиталдың шекті құнын көрсетуге болады.

Капиталдың шекті құны сызбасы Капиталдың шекті құны ашық нүктесімен

WАСС

Объем вновь инвестируемых средств

WАСС

Объем вновь инвестируемых средств

Капиталдың шекті құны тартылатын қаржылық ресурстар көлемінің функциясы болып табылады.

Капиталдың жоғарғы құндылығымен болатын сыртқы көздерден алынатын жаңа ақша қаражаттарының көлемі капиталдың шекті құнының сызбасында үзіліске әкеледі.

Капиталдың шекті құны (КШҚ) қосымша тартылатын қаржыландыру көздерінің соммасына капиталдың орташа өлшенген құнының қатынасының өсімін сипаттайды.

КШҚ = WАСС /∑ қосымша құндылар