Дифференция және интеграция.

Дифференция бөлімше айырмашылықтарының дәрежесін , ал интеграция – ынтымақтастықтың дәрежесін көрсетеді.

Ұйымдастырылған құрылым таңдауына әсер ететін факторлар.Қоршаған нақты кәсіпорынның сыртқы қатынастары белгісіздікпен және динамизмен, сыртқы орта қиыншылықтарымен сипатталады. Қиыншылықты көтеру, динамизм және белгісіздік орта бәрі кәсіпорнынан жоғары икемділік бейімделуді қамтамасыз етуді талап етеді. Мысалы, кәсіпорын – төменгі белгісіздік жағдайында қызмет етеді – цемент, тұз өндіреді, ал жоғары белгісіздік жағдайында – ЭВМ – ді өндіреді.

Ұйымдағы технология жұмысы, негізгі өзгерістер білімді стандарттау дәрежесі және жұмысты орындау дағдылары, жұмысқа орналасу белгісіздік және оны орындауды ұйымда өзара тәуелділік жұмыстар. Бөлімшілерде аса жай сұлбалар болады, олар жоғары стандартталған жұмыспен және нақты орындау орнына белгілі жұмысты орнасумен сипатталады. Мысалы, күзет бөлімі, ОТК және т.б. Аса қиын құрылым сұлбалары бөлімшелерде болады, егер олар жұмысты қалай орындайтынына жоғары белгісіздікпен сипатталатын болса, және жұмысқа орналасу кезіндегі қарым – қатынастарының белгісіздігімен сипатталады. Мысалы, НИОКР бөлімі, рынокты зерттеу және басқалар.

Ұйымда өзара тәуелділік неғұрлым жоғары болса, соғұрлым оның элементтерін интеграциялауы үшін көп күштерді талап етеді. Ол құрылымды қиындатуды, тіпті матрицалық элементтерге өтуді талап етеді. Қазіргі ақпараттық технологияны пайдалану, өзара тәуелділік есептер қиыншылықтарын әсерлі шешуін рұқсат етеді;

3) Жоғары идеологияны жоғары басшылық ұстанады. Құндылықтар, принциптер, басшылық стилі бәрі басқару деңгей санына, басқару ауқымына, көлденең байланыстарына және т.б. әсерлі ықпал ете алу мүмкін. Орталықтындаруды ұстану көп деңгейлі орналысуына әкеледі, демократиялық басқару стилі орталықтандырудың басқаруына әдістенеді және бағыныштық өкілдігіне делегирлейді;

4) Ұйым циклінің өмірлік сатысы. Ұйым кіші өлшемнен ірі компанияға өскен сайын, жайдан күрделіліге, еңбек бөлінісі және кооперация қиыншылықтары қайта қарастырылу керек.

Өсу сатысында мамандырылған функционалдық процесінің күшеюі өтеді, жаңа бөлімшелер пайда болады, олардың оперативтік шешімдер қабылдау құқы бар, бірден олардың қызметтері бойынша бақылау да күшейтеледі.

Тұру сатысында ( кішігірім ұйым өнімінің бір түрін шығарады ) бұл сызықтық немесе сызықтық фунционалдық құрылым.

Жетілу сатысында әр түрлі өнімдер мен көлем өскен сайын, орта және ірі ұйымдар өздерінің құрылымдарын белсенді түрде өзгертуге бастайды, өзіндік СБП құру арқылы, дивизионалдық құрылымдар пайда болады. Олар әрі қарай белгісіздік орта өсу кезінде, икемділік құрылымдарға өту жағдайын іздейді.

Басқару құрылымының бір түрінен екінші түріне өту жылдамдығы, көбінесе салалардың өсу темптеріне қатысты болады ;

5) Сараланым стратегиясы, және департамезация принциптер таңдауына, тұтынушылар сараланым белгілер таңдауы әсер етеді;

6) Өндірісті орналастыру аумағы. Шетел рыноктарына шығу және шет мемлекеттерде кәсіпорын бөлімшілерін орналастыру, ұйымның құрылымын жасайды, және есеп факторларын жобалау кезінде глобализация және интернационализацияны талап етеді

7) Жұмысшылардың тәртібі. Жұмысшылардың өндірістік тәртібіне қажеттілік құрылым әсер етеді, сонымен бірге біліктілік деңгейі, кәсіпкерлік, мотивациялау да әсер етеді.

Құрылған кәсіпорнының ұйымдық құрылымы келесі принциптерге сәйкес болу керек:

• циклдік өмірлік қисығында позицияға сәйкес, ұйымның мақсаттары мен есептерін қамтып көрсету;

• қызметшілердің өкілдік көлемі мен функционады есептер бөлінуіне сәйкес болу

• әлеуметтік- мәдени ортаға сәйкес болу, ішкі орта ( ұйымдасқан мәдениет), сыртқы орта ( қоғамның құндылықтары );

Болашақ фирмалары. Басқару жүйесін жетілдіру жолдары. Бюрократизациямен күрес бағыттарының бірі болып, ішкі ұйым қатынасының экономикалық бағытқа, мүмкін болған жағдацйда ауыстыруын айтады. Бұндай процесс бүкіл дүние жүзінде даму қарқынын алған. Сонымен қатар, Ресейде де.Оның негізгі идеясы- ұйымның әр бөлімшелерін бірін- бірі өткізу құқының берілуі. Сонымен қатар, әкімшілік ұйым ішіндегі өз өнімін нарықта тауар және қызметін өткізу, ал нарық бюрократияның ең басты жауы болып келеді.

Осыған байланысты, әкімшілік өлшемдердің коммерциялық және өз басы бар кең шаруашылыққа бөленген құрылысқа айналған бөлімшелердің мәртебесі өзгереді.

Дәстүрлі дайын өнім шығаратын бөлімшілер өзінің бірлесуіне анысты таьыс орталығы деген статус алады.Өйткені олардың басты мақсатты ағымдағы табысты болып табылады.

Ал өз саласында стратегиялық жетістікте жетуді жүзеге асыру және болашақты жоғары табысқа жету мақсатында принципалды жаңа өнімді шығаруғма қолға алатын бөлімшілер инвестициялау орталығы статусын(дәрежесін,мәртебесін) алады.

Ұйымдар типтеріндегі жаңалықтар ХХ ғасырдағыІІ-жартысында адамзат өзінің дамуына статысына өтті,яғни ақпараттың қоғамнаң құрылуы сатысы.20 – шы жылдарда индустралды қоғамның ішінде дүниеге келген ол40 – шы жылдары етек жай басстиады,ол 50- жылдары ақпараттық экономиканың келгені және ақпараттың маңызды тауарға айналғаны туралы сөз бола бастады.80 – ші жылдарында басында дамыған елдер бірінші сатыда болады.

Тоферлер"Үшінші толуын"атты кітабында жазған өркениеттің типологиясын сәйкес социотехнолгиялық төңкеріс бұл ақпараттың-кампютерлік төңкеріс,ал оған сәйкесөркениеттің түрі – ақпараттық қоғам.Жаңа қоғам құрылғанда материалды өндіріс,өмірге көз қарас ,күнделікті өмір мен білім,көркемөнер мен мәдениет түбегейлі өзгереді.әрекеттің формасы ғана емес сонымен қатар оның мәні де өзгереді.Бұл жағдайда ақпараттың қоғам ұйымдарды жобалауға,және ондағы жұмыстың бірлігі мен бөлуге қоятын талапттарын түсіну маңызды.Егер де ақпараттың қоғамға дейінгі қоғамда "әрбір адам бәрі білетіндей және қабілетті болатындай білуі қажет" деген қоғамда болса,ол ақпарттық ққоғамда әрбір адам басқалармен әрекеттескенде олардан тәуілсіз болатындай білуі және қабілетті болуы қажет"деген қағида жүреді.