3.Moda tasarimi

Türkiye'nin motor sektörlerinden biri tekstil sektörüdür. Ancak sektör son yıllarda üretim maliyetlerinin son derece düşük olduğu Çin, Hindistan gibi ülkelerin dünya tekstil piyasasında giderek artan hakimiyetleri sonucu önemli bir tehdit altındadır. Örneğin, 2000-2009 yılları arasında tekstil ürünlerinin toplam ihracat içindeki payı %17'den %9'a gerilemiştir. Pazar payında gerçekleşen bu yarı yarıya kayıp, sektörün ayakta kalmak için yeni stratejiler geliştirmesini zorunlu kılmaktadır.

Moda tasarım sektörü bu bağlamda oldukça yenidir ve hızlı bir gelişim ivmesi sergilemektedir. Gerek artan tasarımcı sayısı gerekse Türkiye'nin bu alanda marka olması için yürütülen çalışmalardaki artış dikkat çekicidir. Moda tasarım sektörü İstanbul odaklı gelişmektedir. 2010 yılında Moda Tasarım Derneği'n kayıtlı toplam 92 tasarımcı bulunmaktadır ve bunların hepsi İstanbul'da faaliyet göstermektedir.

Moda tasarım sektöründe faaliyet gösteren işletmeler gerek istihdam gerekse sermaye açısından küçük ve orta ölçekli firmalardır. Bu nedenle kitlesel üretimde, dış pazarlara açılmada ve yeni teknolojilerin kullanımında çeşitli problemler yaşamakta ve kaynak sıkıntısı çekmektedirler. Moda tasarım sektörünün kalkınması, moda tasarımcılarının marka yaratarak tekstil ve hazır giyimin küresel ölçekte rekabet edebilmesi için moda tasarımcılarına finansal destek sağlanması gerekmektedir.

(Kültür-Sanat Dergisi, Nisan 2013)

Lütfen, soruları okuduğunuz metine göre yanıtlayınız.

1. Türkiye'de gelişen sektörü belirleyiniz:

A) teknoloji B) teknik C) tekstil D) hamur işleri E) iletişim araçları

2. Hangi sektör hızlı gelişmektedir:

A) teknik B) moda tasarım C) teknoloji D) iletişim araçları E) ayakkabı üretim

3. Moda tasarım sektörü Türkiye'nin hangi şehrinde gelişim göstermektdir?

A) Ankara B) İzmir C) İstanbul D) Alanya E) Bursa

4. Moda tasarımcıları nerede faaliyet göstermektedir?

A) İzmir B) Ankara C) İstanbul D) Bursa E) Eskişehir

5. Moda tasarım sektörünün kalkınması için ne gerekmektedir?

A) devlet adamlarıyla görüşme B) yurt dışına çıkmak C) finansal destek

D) fikir paylaşmak E) dernek kurmak

4. Beyin Yıkayan Parazitler. (Aylık Coğrafya ve Keşif Dergisi atlas No: 2009/12 ;44-46 sayfa;256 kelime)

Parazitler,yerleştikleri canlılarda ilginç davranış değişiklikleri yaratıyor. Fareler kedilerden korkmuyor,balıklar bilerek av olmaya çalışıyor.Akıllara durgunluk veren şekillerde bir canlıdan diğerine geçebilen parazitler doğada çok önemli rol oynuyor.

Bedenlerine parazit yerleşen canlılardaki olağanüstü davranış değişiklikleri bilim insanlarını şaşkına çeviriyor . Bunun en çarpıcı örneklerinden biri kedilerden korkmayan fareler.Vücütlarında Toxoplasma göndii türü parazit bulunan fareler kedi kokusundan kaçmıyor; aksine kedi kokusu onları çekiyor.Tek hücreli bu parazitler yalnızca kedi bağırsağinda eşeyli üreyebiliyor.Bu şaşırtıcı davranış değişikliği, parazitin kedilere geçişine yol açıyor.Stanford Üniversitesi’nden nörolog Profesör Sapolsky ve ekibinin araştırmasına gore, parazitli fareler hala kopek kokusundan korkuyor, normalde olduğu gibi bazı durumlarda endişelenebiliyor.Örneğin açik alanda rahatsız oluyor ama kedilerden korkmuyorlar. Sapolsky şöyle diyor: “Benden etkisi bu kadar özel bir ilaç yapılması istenseydi, nasıl yapılacagına dair hiçbir fikrim olmazdı.”

Bir de parazit eşekarısı larvalarını , onların annesiymiş gibi koruyan tırtıllar var.Brezilya’da yaşayan parazit eşekarısı Glyptapalanteles, yumurtalarını güve tırtılı Thyrint’eina Leucocerae vücuduna enjekte ediyor.Larvalar tırtılın içinde büyüyor ve bir sure sonra dışarı çıkıp yakında bir yerde koza örüyor. Amsterdam Üniversitesi’nden bilim insanlarının geçtiğimiz yıl PLoS One dergesinde yayımlanan araştırmasına gore, bu aşamadan sonra tırtıllar beslenmeyi bırakıp kozaların yanında nöbet tutmaya başlıyor.Kozadaki eşekalarının “düşmanı ” böcekler yaklaştığında başlarını şiddetle sağa sola sallayarak onları aşağı düşüyorlar. Eşekarıları kozadan çıktıktan kısa bir sure sonra tırtıllar da ölüyor.

Araştırma grubundan Dr. Arne Janssen şunları söylüyor: “Tam olarak neyin tırtılları öldürdügünü bilmiyoruz ama tırtılın ölüm anı eşekarısının koza devresinin bitimine ayarlanmış ğörünüyor. Bu çok etkileyici.”

Araştırmacılar parazitsiz tırtılları kozaların yanına koyduğunda, bunlar dallarda yapraklarda dolaşıp beslenmeye devam etti. Yaklaşan böceklere de aldırmadılar. Peki öbür tırtıllar neden kozaları koruyor? Görünüşteki sebep, diğerleri çıtıktan sonra tırtılın bedeninde kalan bır iki larva. Bilim insanları,tırtıldaki davranış değisikliğine bu geride kalan larvaların neden olduğunu düsünüyor.

1. Bilim insanlarını şaşırtan nedir?

1. Kediler

2. Kediden korkmayan fareler

3. Köpekler

4. Fareler

5. Kediden korkan fareler

2. Parazit yerleşen kedilerin özelliği nedir?

1. Kedi kokusundan kaçmıyorlar

2. Kedi kokusu onları çekmiyor

3. Kedilerden korkuyorlar

4. Kedilerle dost olmak istiyorlar

5. Kedilerin kokusundan kaçıyorlar

3. Parazitli kedilerin köpeklerle arası nasıldır?

1. Köpekleri seviyorlar

2. Köpeklerden korkuyorlar

3. Köpeklerin kokusundan bile kaçmıyorlar

4. Köpeklerle iyi anlaşıyorlar

5. Köpekler onları çekiyorlar

4. Parazitsiz tırtıllar ne zaman beslenmeye devam eder?

1. Kozalarınn yanına koyduğunda

2. Böcekler yaklaştığında

3. Insanların yanında

4. Kedilerle beraber kaldığında

5. Sağa sola sağladığında

5. Eşekaların düşmanları kimdir?

A) insanlar B) böcekler C) kediler D) fareler E) köpekler

DİNLEME-ANLAMA