2.Ұдайы өндіріс үдерісіндегі үй шаруашылықтары қаржысының рөлі

Үй шаруаш-ң қаржысы жалпы қоғам қаржысы сияқты,шаруаш-қ мүшелер-ң матер-қ ж/е әлеу-к жағдай-н ж/е олар-ң ұдайы өндірісін қамтам-з ету мақсатында ақша қорларын қалыптас-ру ж/е пайдалану жөнін-гі эк-қ ақша қатынас-ры б.т. Ішкі жалпы өнім мен ұлттық табыс-ң құнын жасауда,алғашқы бөлуде ж/е пайдалануда шешуші маңызы болатын коммерц-қ кәсіпор-р мен ұйымдар-ң қаржыс-н айырмаш-ғы үй шаруашылық-р-ң қаржысы қаржы жүйесі-ң басым буыны болған емес ж/е қарж-қ қатынас-р-ң жалпы жиынтығында маңызды болғанымен бағынышты рөл атқарады.

Үй шаруа-ры қарж-ң мәні өзінің көрінісін ол орындайтын мына келесі функция-да:

1. отбасы-ң қажеттіл-н ақшамен қамтам-з ету:

2. бөлу.

1-ші функция бұл отбасы мүшелер-ң өмір сүруі-ң нақтылы жағдай-н жасайды.Нар-қ қатынас-р-ң дамуы бұл функция-ң көріну нысанына айтарлықтай әсер етті. Тауар-ақша қатынас-р-ң, рынок-ң пайда болуы-ң,онан кейін оның ұлғаюы-ң нәтиже-де мына-р болды:

1) отбас-ң матер-қ,әлеум-к,мәдени ж/е өзге қажеттіліктер-ң көбеюі;

2) үй шаруаш-ғы ақшас-ң жасалуы ж/е өсуі;

3) ақша қоры-ң матер-қ игілік-р-мен қамтам-з етуге арналған отбасы бюджет-ң пайда юолуы.

Үй шаруаш-ры қаржы-ң бөлгіштік функциясы ұлттық табысты алғашқы бөлуді ж/е отбас-ң алғашқы таьыс-р-ң қалыптасуын қамтиды. Ү.ш-ң қаржы қатын-ры мынан-й 2 топты бірік-ді:

1. жалақы,зейнетақ-р,жәрдемақ-р ж/е т.б. түрін-гі алғашқы табыс-ды жасай отырып, осы шаруа-қ бірлігі мен қаржы жүйес-ң басқа буын-ры арас-ғы (мем-ң қаржысымен-бюджет ж/е бюд-н тыс қор-р ж/е коммерц- қ ұйым-р мен кәсіпор-р арас-ғы)қатынас-р:

2. оқшауланған ақша қор-н жасай отырып,қаражат-р бөлінген-гі ж/е оқшаулан-ғы ү.ш-ғы мүшелер-ң арас-ғы қатын-р. Ү.шару-ғы ішнде қаражат-р-ң оқшаулануы әр түрлі баламалылықты жоққа шығара отырып,меншік иесін өзгертпейді.

Бұл функция 3 дәйекті баспалдақты біріктіреді: ақша қорла-н қалыптас-ру, бөлу ж/е пайдалану.

Ү.ш-ғы қаржы-ң 2 функциясы өзара байланысты ж/е бірін-бірі толықтыра отырып бір уақытта іс-әрекет етеді.

5.Ұдайы өндірістік үдеріс және оның стадияларының сипаттамасы

Ұдайы өндірістік тұжырымдаманың өкілдері қаржыны ұдайы өндіріс стадияларының ір категориясы емес, оның жалпы категориясы ретінде қарастырады, яғни олар қаржыны тек қоғамдық өнім құнын бөлумен байланысты болатын өндірістік қатынастарымен шектеуді заңсыз деп санайды.Қаржы өндіріс категориясы, өйткені ол өндіріс үдерісінде өндірістік қорлардың толық айналымына қызмет көрсетеді ж/е бұл үдеріске белсенді ықпал етеді. Қаржы- айырбас категориясы, өйткені айырьаста қоғ/қ өнімді бөлу үдерісі жалғасады ж/е қаржы бұл бөлістің тетігі болып көрінеді: қаржы ұдайы өндірістің екінші стадиясында ғана емес, сонымен бірге ұдайы өндіріс үдерісінің үшінші стадиясында да яғни айырбаста болатын құн қозғалысын білдіреді; айырбаста сондай-ақ салықтарды аударып салу үдерісі болады; бұдан басқа, қаржы ақша қорларын қалыптастырумен қатар оларды пайдаланумен де байланысты болады, ал ол ақша қорларына тауар- материалдық құндылықтарды сатып алғанда айырбаста болады; қаржы тұтыну категориясына жатады, өйткені қоғ/қ тұтыну мен жеке тұтынудың қорларын қалыптастыруға қатысады ж/е олардың көмегімен ұлттық табыстың тұтыну қоры мен қорлану қорына бөлінуінің ақырғы үйлесімдері қамтамасыз етіледі.Ұдайы өндірістік тұжырымдаманың жақтаушылары қаржы- бір стадияның емес, жалпы алғанда ұдайы өндірістің категориясы деп санайды, өйткені олардың пікірінше: қоғ/қ ұдайы өндірістің барлық стадиялары бір- бірімен тығыз байланысқан; қаржы қоғам қызметінің бүкіл сферасына- матер/қ өндіріске, айналыс пен тұтыну сферасына ене отырып, ұдайы өндірістің бір стадиясына ғана емес, жалпы бүкіл бұл үдеріске қызмет етеді; қаржы қоғ/қ өндіріс қозғалысының барлық стадияларында пайдаланылатын бақылаудың әмбебапты құралы б.т. Қаржының табиғатын ақшаның қозғалысында анықтайтын қаржының бөлгіштік тұжырымдамасынан айырмашылығы ұдайы өндірістік тұжырымдама бұл табиғатты ақша нысанындағы құн қозғалысында анықтайды.Мұндай ұстанымда қаржының іс- әрекет сферасы айтарлықтай кеңиді. Ұдайы өндірістік тұжырымдама жақтаушылары қаржыға мына функцияларды береді

ұдайы өндірістік ф/я – қоғ/қ ұдайы өнд/с үдерісін қаржы ресурстарымен қамт. ету жөнінде. Оларды қаржының бағынышты қосалқы категорияларына тән модификацияларда қарастырған жөн; 2) бақылау ф/сы.

ШШШШШ