Қазақстан тарихы

1. Қоғамда алғашкы ірі еңбек бөлінісін туғызған жағдай? Мал шаруашылығының дамуы.

2. Ғалымдардың ең ежелгі адамға койған атауы? Епті адам

3. Ең ежелгі епті адамның мөлшерімен өмір сүрген мерзімі? 1 млн. 750 ман жыл бұрын.

4. Ең ежелгі адамның еңбек кұралы Үшкіртас.

5. Ежелгі "тік жүретін адам" өкілі Синантроп

6. Жер бетінде бұдан 100-35 мың жыл өмір сүрген жандар Неандерталь

7. Мөлшерімен 40-35 мың жыл бұрын қалыптасқан жандар атауы Саналы адам.

8. Ежелгі тас ғасыры камтитын кезең б.з.д 2 млн 500 мың - 12 мың жыл.

9. Қазакстан аумағында өмір сүрген алғашқы адамдардың замандастары Питекантроптар.

10. Полеолит дәуіріне жататын еңбек құралдары табылған өңір. Жамбыл обылысы.

11. Жамбыл өңірінен табылған полеолит дәуірінің бес мыңдай еңбек құралдары бұлар Қашау мен үшкір заттар

12. Ежелгі адамдардың жіп орнына пайдаланған заттары Жануарлардың сіңірлері

13. Адамдардың дән үккішті ойлап тапқан кезеңі Неолитте

30. Ерте тас ғасыры тұрақтарының ең көне ескерткіштерінің табылған жері Шақпақата, Арыстанды 3 I. Екі жағынан да өңделген қарапайым шапқыш тас кұрал атауы Бифас

32. Бір кабат өңделген тас құралдың жүзін ұсақ кертік ойықтар жасау арқылы өткірлеу әдісі Ретушь әдісі

33. Жамбыл облысындағы 5 мыңға жуық тас құралдар табылған тұрақтар Бөріқазан,Шабақты

34. "Саналы адам" сүйегі табылған үңгір Кроманьон

35. Орталык Қазақстан жеріндегі жүзі түзу, кейде қайқы тас пышак кырғыштар табылған тұрак Семіз бұғы

36. Орталық Қазақстан жеріндегі кейінгі палеолитке жататын 300-ге таяу тас кұрал шыққан ең көрнекті көне мекен Батпақ.

37. Тас дәуірінде ру ішіндегі барлық мәселелерді шешкен Жалпы жиналыс.

38. Мезолит заманының үлкен жаңалығы болып саналатын ұсақ жаңқа тастардан жасалған құралдар атауы Микролит

39. Қабырғалары терең көмілген, көлемі 40-60 шаршы метр болатын мезолиттік баспана табылған өзен анғары Есіл.

40. Орта тас ғасырындағы балалар тобынан ересектер тобына өту ғұрпы Бағыштау (иницияния).

41. Егіншіліктің пайда болу мерзімі 10 мың жыл бұрын.

42. Алғашқы қауымдық егіншілікке алып келген жағдай Терімшіліктің дамуы.

43. Малды қолға үйрете бастау қалыптасқан кезең Мезолит.

44. Неолит дәуірінің Шығыс Қазакстан жеріндегі тұрағы Усть- Нарым.

45. Неолит дәуірінің Солтүстік Қазақстан жеріндегі тұрағы Пеньки.

46. Неолит дәуірінің Орталық Қазақстан жеріндегі тұрағы Зеленая Балка.

47. Неолиттік саздан жасалған қыш ыдыс атауы Көзе.

48. Неолиттік 150-ге жуық тұрақ, кене кен шығару, жерлеу орындары табылган өңір Жезқазған өңірі.

49. Неолиттік Сексеуіл тұрағы орналасқан аймақ Қызылорда облысы.

50. Неолит дәуірінің ең үлкен жаңалығының бірі Қыш құмыра жасауды үйрену.

51. Мыс-тас ғасыры (энеолит) дәуірі шамамен б.з.д 300-280 мың жылдар

66. Адамзат баласының металдан жасалған кұралдарды игере бастаған дәуір Энеолит. 67 Ең бірінші колданылған металл Мыс.

68. Солтүстік Қазақстандағы энеолит кезеңінің ерекше ескерткіші Ботан.

69. Солтүстік Қазақстан жеріндегі 158 тұрғын үй табылған энеолиттік тұрақ Ботай.

70. Жылқы сүйектері өте көп табылған неолиттік тұрақ Ботай.

71. Энеолиттік ескерткіштер табылған Маңғыстау жеріндегі елді мекен Шебір.

72. Ежелгі адамдардың өз білімдерін суретті хат арқылы хабарлауы Пиктография.

73. Адамдардың шығу тегін жануарлармен байланыстырудың ғылыми атауы Тотемизм.

74. «Тотемизм» дегеніміз Шығу тегін жануарлармен байланыстыру.

75. Археологтардың тапқан сүйек пен мүйізден жасалған мүсіндерінде ең көп кездесетін бейнелер. Әйелдер бейнесі

76. Алғашкы адамдардың табиғатқа тәуелділігінен туған Құдайға сыйыну

82. Қола дәуірінің хронологиялық уақыты б.з.б. 2800 жыл б.з.б. 900 жыл

83. Қола дәуірінде Жезқазған өңірінен 1 млн тоннадай кен өндірілгенін айтқан белгілі галым Сатпаев

84. Қола дәуірінде 1100 тонна қалайы шығарылған кен орны Нарын, Қалба.

85. Қола дәуірінде кенді қорыту үшін салынған күрделі құрылыстар Қазандықтар

86. Тастан және мыстан жасалған еңбек құралдарын ығыстырған кезең Қола дәуірі

87. Қола дәуіріндегі ыдыс жасаудың ең бір өрістеген түрі Көзе құмыралар

88. Солтүстік және батыс Қазақстандағы зерттелген Андрон мәдениетінің қоныстар саны 80-нен аса

89. Қола дәуіріне жататын Солтүстік Қазақстандағы қоныстар Петровка, Боголюбов

90. Қола дәуіріне тән 30 қоныс, 150 оба зерттелген аймақ. Орталық Қазақстан

91. Андроновтықтардың бет бейнесін сипаттаған ғалым Алексеев

92. Андроновтықтардағы егіншіліктің дамығандығының айқын дәлелі Еңбеқ құралдары

93. Мал бағудың көшпелі түріне көшу калыптаса бастаған дәуір Қола

94. Теселі егіншілік ең алғаш дамыған кезең Қола дәуірі

95. Андроновтықтардың тасқа салынған суреттері табылған жерлер Таңбалы, Жасыбай, Хантау

96. Беғазы-Дәндібай мәдениетінің хронологиялық ауқымы б.з.б. 12-8 ғасырлар

97. Қазақстан жеріндегі қола дәуірін жоспарлы зерттеу басталған жыл 1946

98. Қазақстан жеріндегі қола дәуірін түбегейлі зерттеуді бастаған ғалым Марғұлан

99. Қола дәуірі қоныстарының көбінесе орналасқан жері Өзендердің жағасында

100. Көкшетау жеріндегі қола шалғы табылған қоныс Шағалалы

101. Қола дәуірі қауымы ішінде әлеуметтік теңсіздікті тудырған Мал-мүлік теңсіздігінің шығуы

102. Андроновтыктардың мойынға таккан тұмаршалары Жыртқыш аңдардың азу тісі

103. Жеке меншік калыптаскан дәуір Қолада

104. Темір дәуірінің қамтитын аралығы б.з.д. 8 гасыр б.з.-дың 6 ғасыры.

105. Темір дәуірі кезеңі 2-ге бөлінеді.

106. Ерте темір дәуірі кезеңі аралығы б.з.б. 8-3 ғасырлар.

107. Кейінгі темір дәуір кезеңі аралығы б.з.б. 3 - б.з. 6 гасыр.

108. Ерте темір дәуірінде мал басының көбеюіне байланысты калыптаскан Көшпелі мал шаруашылығы.

109. Табиғаттың дайын өнімін пайдаланған аңшы-терімшілерден көшпелілердің айырмашылығы Өнім өндірді.

110. Малды қыста жаюға байланысты калыптасқан жайылым Тебінді.

111. Жылқыны қолға үйретуге байланысты ойлап табылған жаңалык. Үзеңгімен ауыздықты ойлап табу.

112. Көшпелердің жылы коралары бар тұрактары Қыстау.

113. Біздің заманымызға жеткен ежелгі мерекенің бірі Наурыз мейрамы.

114. Таза көшпелі тұрмыс калыптасқан аймактар Батыс және Орталық Қазақстан.

115. Жартылай көшпелі мал шаруашылығы дамыған аймақтар Алтай, Жетісу таулы аймақтарында.

116. Темір дәуірінде отырықшылық шарушылық дамыған өңірлер Сырдария, Шу, Келес өзендері аңғарлары.

117. Киіз үйдің ағаш қаңқасын құрайтын бөлік 3-бөлік.

118. Сақтар туралы мәлімет беретін жазба мәтіндері сақталған елдер Грек, парсы авторларының шығармалары.

119. Қазакстан жеріндегі сақ тайпалары туралы жазған Парсылар.

120. Парсы жазбаларындагы «сақ» сөзінің мағынасы Құдіретті еркектер.

121. Иран жазбаларындағы «сақ» сөзінің мағынасы Жүйрік атты турлар.

122. Ежелгі грек авторларының сактарды атауы Азиялық скифтер.

123. Ежелгі грек авторы Герадоттың сақтарды атауы Массагет.

124. Грек деректеріндегі көшпелілердің тағы да бір атауы Дайлар.

125. Сақ әйелдері туралы «ержүрек келеді, соғыс қауіпті төнгенде ерлеріне көмектеседі» деп баяндайтын грек авторы Ктесий.

126. Сақ-парадарайаларының оңтүстігінде қоныстанған сақтар атауы Сақ-хаумаваргалар.

127. Тиграхауда сақтарының қоныстанған аумағы Оңтүстік Қазақстан.

128. Дай, аргиппей, исседон сақтарының қоныстанган өңірлері Орал тауының оңтүстігі.

129. Мүлік теңсіздігі түпкілікті орнаған дәуір Темір.

130. Әскери-демократияның пайда бола бастаған кезі Темір дәуірі.

131. Сақ қоғамындағы тайпалар мен рулар арасындағы даулы мәселерді шешуі Тайпа көсемі.

132. Сақ қоғамындағы адамдар тобы - жауынгерлер, абыздар, малшылар мен егіншілер

133. Сақ жауынгерлерінің ежелгі үнді-иран тіліндегі атауы - «Арбада тұрғандар»

134. Сақ коғамындағы абыздардың танымал белгісі - тостаған мен ерекше бас киімі

135. Сақ коғамындағы «сегіз аяктылар» деп аталғандар - малшылар мен егіншілер

136. Сақ жауынгерлерінің киім түсі - қызыл

137. Сақ қоғамындағы абыздардың, малшылар мен егіншілердің киім түсі - сары, көк

138. Сақтарды «Әлемдегі ең әділ, ең шыншыл халық» деп есептегендер - гректер

139. Сақтар туралы олар «Садақпен, қылышпен және қола балталармен қаруланған, сауыт киген» деп жазган - Страбон

140. Герадот жазбаларындағы сақтардың қыс кезіндегі мекені - Ағаш үйлер

141. Сақтардың негізгі шаруашылығы - мал шаруашылығы

142. Қызылорда облысы жеріндегі б.з.б. IV- б.з.-дың XIII ғасырларына жататын ежелгі қалашық- Шырық-Рабат

82. Сақтар туралы «Құдай деп олар күнді есептейді және оған жылқыны құрбандыққа шалады» деп жазған - Страбон

83. Сақ жеріне Кир бастаған парсы әскерлерінің басып кірген уакыты - бл.б. 530ж.

84. Томирис туралы «Әйел болса да қорыққан» деп жазған - Рим тарихшысы Помпей Трог

85. Сақ жерінде Кирдің өлтірілгенін жазған - Герадот

86. Дарий бастаған парсы әскерелері жорығының мерзімі - б.з.б. 519ж.

87. Сақ малшысы «Шырақ» туралы суреттейтін герк тарихшысы - Полиэн

88. Сақ патшайымы Томиристің өмір сүрген мерзімі - б.з.б. 570-520жж.

89. Сақтардың парсы әскері құрамында Марафон шайқасына қатысқан уақыты - б.з.б. 490ж.

90. Б.з.б. IV гасырда сақ жеріне қауіп төндірген - Македонский

91. Грек-македон басқыншыларына қарсы күресті басқарған - сақ жауынгері Спита

92. А.Македонскийдің Сырдариядан өтіп сақтарға қалай щабуыл жасағаны туралы жазған - Арриан

93. Сақтардың А.Македонскийға қарсы ерлік күресі туралы жазған - Арриан

94. Томирис пен Кир шайқасы туралы жазған - Рим тарихшысы Помпей Торг

95. Қызылордадан 300 шақырым жерде орналасқан сақ қаласының орны - Шірік-Рабат

96. Шірік-Рабат қаласының күзет мұнаралары бар орталығы - Цитадел

97. Қыш күйдіретін пеш, қол диірмен тастары, тары қалдыктары табылған сақ қаласы - Бәбіш-Молда

98. Б.з.б. VII ғасырдан бастап далалы аймактарда пайда болған өнер - аңдық стиль

99. Сақтарға Ираннан «Өмір ағашы» дейтін аңдык стильдегі бейне - арыстан бейнесі

100. Андық стиль пайда болған ғасыр - б.з.б. ҮПғ.

101. Іле өзенінің оң жағалауындағы сақ қорымы - Бесшатыр

102. Бесшатыр корымындағы обалар жиынтығы - 71 оба

103. Бесшатыр обасының мерзімі - б.з.б. Ү-ІҮ ғғ.

104. Алматының шығысындағы белгілі сақ обасы - Есік обасы

105. Есік обасынан табылған бұйымдар саны - 4 мыңнан астам

106. Есік обасынан табылған 26 таңбадан тұратын жазуы бар зат - күміс табақша

107. Антропололтардың анықтауынша Есік обасындағы жерленген адамның жас шамасы - 17-18

108. «Аң стилі» дәстүрімен сақтар жорықтар кезінде танысқан ел - алдыңғы Азия мен Иран

109. Сақтардың бөренелерді бір-біріне тығыз орналастырп жасаған табыты - Соркофаг

110. Сақтар обасындагы сағанаға жер астымен келетін арнайы жол - Дромос

111. Сақ дәуірінің негізгі кездесетін археологиялық ескеткіштері - обалар

112. Жетісудағы сақтар обаларының түрі 3-ке бөлінеді

113. Үйсін мәдениеті деп аталатын ескерткіштердің негізгі шоғырланған өңірі - Жетісу

114. Жетісу өңіріндегі үйсін мәдениетінің хронологиялық шеңбері - б.з.д. Ш ғ.-б.з. IV ғ.

115. Үйсін атауының қытай жазбаларында кездесе бастауы - б.з.б. II ғ.

116. Үйсіндер туралы «ат жақты, аққұбаша, сары шашты» деп жазған - Қытай жазбалары

117. Үйсіндердің шығу тегі туралы мәлімет қалдырған тарихшы - Сыма-Цянь

118. Үйсіндердің солтүстік-батыстағы көршісі - Қаңлы

119. Жазба деректердегі үйсін халқының саны - 630 мың

120. Үйсін гуньмосына бағынған тайпа көсемдері атауы - Бек

121. Үйсін қоғамындағы қатардағы адамдардың мөрлері балшықтан жасалды

122. Үйсіндерде мүлік теңсіздігі болғандығын дәлелдейтін - жерлеу орындары

123. Жазба деректердегі үйсін гуньмосының қытай ханшайыма үйлену уақыты - б.з.б. 107ж.

124. Үйсіндерде егіншіліктің болғандығын дәлелдейтін дерек кездескен қоныс - Ақтас қыстауы

125. Үйсіндердің тұрақты үйлері орналасқан жер - тау бөктерлерінде

126. Үйсіндерде әулеттің зираты орналасқан жер - қонысқа жақын жерлерде

127. Үйсіндердің сұйықтағамға арналған негізгі ыдыстары былғарыдан жасалды

128. Үйсіндерде жақсы дамыған кәсіп - тері өңдеу

129. Үйсіндерде саз балшықтан ыдыс жасаумен айналысқан - әйелдер

130. Үйсіндердің зергерлік бұйымдары табылған қорым - Ақтас

131. Үйсіндердің қыш заттары мен ыдыстарындағы салынған сурет- Күннің суреті.

132. Қаңлы мемлекетінің өмір сүру хронологиялық шеңбері б.з.б ІІІ-ІІ ғ. б.з V ғасыр.

133. Қаңлылар туралы "Вэсаканың ер жүрек ұлдары... Канха қамалының алдында құрбандык берді" деп жазылған кітап. "Авеста"

134. Қаңлылардың өмірі мен тұрмысын сипаттап жазған тарихшы. Цыма Цянь

135. Қаңлылар туралы негізгі дерек көздері. Қытай деректері

136. Қаңлы мемлекетінің пайда болған уакыты, шекарасы туралы айтылатын маңызды тарихи дерек. "Цянь хоньшу"

137. Қаңлылардың археологиялық мәдениеттері. Қауыншы, Жетіасар

138. Б.з.б 46-36 жылдары қаңлылардың Қытайға қарсы көмек көрсеткен елі. Ғұндар

139. Қытай деректері бойынша ежелгі қаңлылар саны. 600 мың

140. Ежелгі қаңлылардың негізгі атамекені. Сырдың орта агысы

141. Қаңлылардың солтүстігіндегі көршілері Қаңлы мемлекетінің оңтүстігіндегі көршісі. Үйсін

142. Қаңлылардың экономикалық мәдени, саяси байланыс жасаған елдері Қытай, Қушан

143. Қаңлы елі ішінде бөлінген иелік саны. 5

144. Қаңлы елі ішінде әр иелікті баскарғандар. Кіші хандар

145. Қаңлылардың Қауыншы мәдениетінің таралу аймағы. Ташкент төңірегі

146. Қаңлылардың Отырар-Қаратау мәдениетінің таралу аймағы. Қуандария, Жаңадария анғарлары

147. Арыстың сол жағалауындағы қаңлы қаласының орны. Көк-Мардан

148. Қаңлылардың Пұшық-Мардан қаласы мыңындағы зерттелген қоныс. Көктобе

149. Шыршық өзенінің оң жағындағы қаңлы қаласы. Зах

150. Қаңлылардың дәнді жэне бау-бақша дақылдары өсірілген аймак.. Сырдария аңғары

151. Қаңлылардың шаруашылықтың қосымша түрі. Аң аулау

152. Қаңлылардың металл өңдірісінің орталығы болған аймақ. Шаш-Илах

153. Қаңлыларда металл өңдеудің ірі орталығы болған ежелгі қала. Құлата

82. Шыршык өзенінің оң жақ жағалауындағы Зах каналы, бұл... қаңлылардікі

83. Қаңлылар жерінен табылған теңгелер саны. 1300-дей

84. Қытай теңгелері табылған Отырар алқабындағы каңлы корымы. Мардан

85. Қаңлылардың Мардан қорымынан табылған теңгелер. Қытайдікі

86. Қаңлылардың 16 гектар жерді алып жатқан қала жұрты. Алгын-асар

87. Қанлыларға жататын өлген адамды киімімен жерлеу аймағы. Қауыншы мәдениеті

88. Қытай деректерінде "ғұн" атауының пайда болған кезі. Б.з.б III гасыр

89. Ғұндар туралы дерек беретін деректер. Кытай деректері

90. Ғұндар кезенің қамтитын аралык . Б.з.б IV г-б.з III ғ.

91. Ғұн державасының негізін қалаган. Мөде

92. Шығыстанушы Л.Гумилевтің мәлімдеуінше ғұн державасының пайда болған мерзімі. Б.з.б 209 ж.

93. Енисей жағалаулары мен Алтайды мекендеген ежелгі тайпа. Ғұндар.

94. Ғұндар мемлекетінің әскери жүйесі кұрылымы... 3 канатқа бөлінген

95. Ғұн шаньюйінің жақын туыстары иеленген лауазым. Түменбасы

96. Ғұн мемлекетінің ру саны. 24

97. Ғұн мемлекетіндегі түменбасы әскерінің құрамы. 10 мың жауынгер

98. Ғұндарда ақсақалдар кеңесі... жылына 3 рет шақырылды

99. Ғұндар мен Қытай елі арасындағы соғыс қимылдары созылған уақыт. 300 жылдан астам

100. Ғұн мемлекетінің саяси күшейген кезі. Б.з.б II ғ - б.з.б 1 ғ аралығы.

101. Ғұн мемлекетінің оңтүстік және солтүстік болып бөлінген мерзімі. Б.з.б 55 жыл

102. Ғұндардың шығыстан батысқа қарай жылжуы басталған мерзім. Б.з.б II ғ.

103. Еділ жауынгерлерінің Галлиядағы Каталаун даласындағы болған шайқас жылы. 451 жыл

104. Еділ қайтыс болған жыл. 453 жыл

105. Еділ жайлы құнды дерек қалдырған адам. Прийск

106. Еділдің шамамен өмір сүрген жылдары. 400-453 жылдар

107. Атилла операсын жазған италяндық композитор. Джузеппе Верди

108. Ғұндар жөнінде маңызды дерек қалдырған адам. Марцеллин

109. Ғұндар жақсы шыныққан, отты да қажет етпейлі деп жазған... Марцеллин

110. Ғұн әскерлерінің негізгі түрі. Атты әскер

111. Ғұндар өсірген малдар түрі. Барлық малдар түрі

112. Ғұндардың астық сақтайтын ұралары табылған жерлер. Үй іші

284. Ғұндардың ру көсемдері. Ақсақалдар

285. Ғұндарда опасыздық жасағандарға берілген жаза түрі. Өлім жазасы

286. Ғұндардың негізгі өмір салты. Көшпелі

287. Ғұн әміршісінің сарайы туралы сипаттап жазған адам. Прийск

288. Ғұндар бұйымының бетіне түрлі-түсті заттарды жабыстыру стилі. Полихромдық

289. Ғұндарда бұйым бетіне алтын тұйіршіктерді дәнекерлеу әдісі. Зерлеу

290. Ғұндарда бұйымдарды безендіру үшін қолданылған негізгі бейне. Жабайы аңдар

291. Ғұндардың жүннен киім тоқып кигендігін көрсететін негізгі дәлел. Ұршы бастары

292. Көне дәуір авторларының еңбектерінде сармат атауының кездесетін мерзімі. Б.з.б III г

293. Елімізде сарматтар қоныстанған аймақ.. Батыс Казақстан

294. Сармат тайпаларының өмір сүрген мерзімі. Б.з.б VIII г-б.з V ғасыр

295. Арал-Каспий аралығы, одан оңтүстікке қарай өмір сүрген сармат тайпасы. Дах

296. Каспий жағалауында өмір сүрген сармат тайпасы. Гиркани

297. Сармат дәуіріндегі Каспий теңізінің атауы. Гиркан

298. Батыс Қазақстанда кездесетін ескерткіштер... сарматтардікі

299. Б.з.б 248-247 жылдары Парфияны басып алған сарматтайпасы. Дайлар

300. Арманидтер әулеті билігінің негізін салған сармат тайпасы. Дайлар

301. Савроматтар жайлы деректер қалдырған Рим тарихшысы. Диодор

302. Үстіртте зерттелген сармат ескерткіштері. Бәйте, Терең

303. Сарматтардың әскери-демократия заманында қауымының ішкі, сырткы мәселелерін шешетін. Орталык кеңес.

304. Сарматтардың коғамдық басқару кұрылымы Әскери демократия.

305. Сарматтарда шыныдан жасалған ыдыстарды Шығыс елдерден алғызды.

306. Сарматтардың торсық, саба сияқты ыдыстары жасалынған материал Балшық.

307. Сарматтар өміріндегі қосымша кәсіп Аңшылық.

308. Сарматтардың Бесоба қорымына жерленген Абыз әйелдер.

309. Савромат обаларының ішкі кұрылымы көбінесе Ағаштан жасалған.

310. Савромат қабірінің пішіні. Әр пішінді.

311. Савромат ескерткіштерінің зерттелген қорымы Сынтас.

312. Үш савромат жауынгері жерленген қорым. Сынтас.

313. Савроматтардың Сынтас ескерткіштерінен табылған Сүйек қасықтар.

314. Соңғы сармат кезеңінің Атырау облысы Жылыой ауданынан табылған ескерткіші Аралтөбе.

315. Көсемнің қару-жарағы, абыз асатаяғы табылған сармат ескерткіші Аралтөбе

316. Сарматтар өмірінде әлеуметтік теңсіздік болғандығын дәлелдейтін. Археологиялық ескерткіштер

317. Ерте темір дәуірі кезеңі Б.з.б. VIII г-б.з.б. III ғ.

318. Мөлшермен кейінгі темір дәуірі б.з.б.ІІІ ғ- б.з. VI ғасыры

319. Қазактың даласын Шығыстан батысқа қарай бөліп жатқан аласа таулар желісі. Сарыарқа

320. Сарыарқаның Шығысынан қоршаған тау сілемдері Тарбағатай

321. Ежелгі заманда Сарыарқаның орталығын мекендегендер Исседондар

322. Ежелгі заманда Сарыарқаның шығысында тұрған Аримаспылар

323. Көшпелілердегі күзгі жайылым Күзеу

324. Орталық Қазақстандағы ерте темір дәуірінің ескерткіштері «Мұртты қорғандар»

325. Сарыарканың ерте темір дәуірі ескерткіштері Тасмола мэдениеті

326. Ерте темір дәуірі ескерткіші Тасмола мәдениетінің табылған ауданы Екібастұз

327. Тасмола мэдениетін қалдырған тайпалар Исседон

328. «Мұртты» обалардың бөліну түрі 4-ке

329. Орталық Қазақстандағы Тасмола мәдениетінің ерекшелігі Адам мен жылқы қатар жерленген

330. Геродот жазбасындагы савроматтардың «биік таулардың бауырында» тұрған көршілері. Аргиппейлер

331. Аргиппейлердің шығысқа қарай орналасқан көршілері Исседондар

332. «Ақ жалды жүйрік аттардың иелері» деп аталған тайпа Аргиппей

333. Солтүстік Қазақстан тұрғындарының көшпелі өмір салтына ауысқан уақыты б.з.д, I мың жылдықтың басы

334. Ерте темір дәуіріне жататын Есілдің оң жағындағы зерттелген бекініс - қалашық. Ақтау

335. Ертетемір дәуіріне жататын коныс Қарлыға

336. Ерте Темір дәуірінің конысы Бөркі

345. Ерте Темір дәуірінің қонысы Кенөткел

346. Солтүстік Қазақстан жеріндегі алғашкы сак заманына жататын зерттелген обалар. Бірлік, Алыпқаш

347. Шыгыс Қазақстан аумағын ертеде мекендеген Аримаспылар

348. Зайсан ауданы жерінде патша қорғандарының ең көп шығарылған жері Шілікті ескерткіштері

349. 13 қола жебе табылған қорган Шілікті

350. Қазақстан аумағындағы ең көне б.з.б. VIII ғ. жататын патша жерлеу орны ескерткіштері Шілікті

351. Шығыс Қазакстанның ерте темір дәуірінің б.з.б. Ү-ІҮ ғ. аралығын қамтитын кезеңі. Берел кезеңі

352. Берел қорымдарының орналасқан жері Катоқарағай ауданы

353. Жайпақ түпті қыш ыдыстар тән мәдениет Берел мәдениеті

354. 1998-1999 жылдары Берел кезеңінің №11 обасын ашқан археолог З.Самашев

355. Бұзылмай сақталған 13 жирен аттабылған темір дәуірінің қорғаны Берел

356. Берел қорымынан табылған обалар саны 40-тан астам

357. Жетісудағы үйсін мәдениетіне ұқсас ескерткіштер табылған өңір Тарбағатай теріскейі

358. Сақтар туралы «олардың бэәі ақкөл және уәдеге берік» деп жазған Стробон

359. Көшпелілердің әскери қару-жарақтарының ерекшелігін жазған А.Македонскийдің тарихшысы. Аррион

360. Сақ жауынгерлерінің темір қару жарағы мен сауыт сайманы табылған жер Шірік-Рабат

361. Сактар кұрамына кірген тайпалар Аримасны, аргиппей, исседон

362. Аттар өз иесін жорыққа апара жатқандай, әскери дайындықпен көмілген қорған Үлкен Берел

363. Ерте темір дәуірінде арнаулы рулық зираттар орналасқан жер Қыстау маңы

364. Темір дәуірінде кеңтараған салт-дэстүр Аттарын бірге көму

365. Қостанай жеріндегі Алексеев қорымынан табылған адамның бет пішінін жасаған антрополог. М.Герасимов

366. Қазақстан жеріндегі сақтарда монғолоидтық белгілер басым өңір. Солтүстік және Шығыс Қазақстан.

367. Жетісу жеріндегі ежелге үйсіндердің мүсіндік бейнесін жасаған Герасимов.

368. Қандай оқиғадан кейін Бумын Түрік кағанатының билеушісі болды - Жүжонды жеңген соң.

369. «Теле» сөзінің мағынасы - Түрік.

370. Түріктердің шаруашылығы - көшпелі және жертөлелі көшпелі мал шаруашылығы.

371. «Он-ок бұдын» деп аталған мемлекет- Батыс Түрік қағанаты.

372. Батыс Түрік қағанатына енген - нушибилер мен дулулар.

373. Батыстағы елдерді жаулап алуды ойлаған Батыс түрік қағаны - Тон.

374. Батыс Түрік қағанатының билеушісі Тон каған - Орта Азиядағы басқару жүйесін қайта кұрды.

375. Батыс Түрік кағанатының жазғы ордасы - Мыңбұлақ .

376. Салык жинауға жергілікті адамдарды бекітіп, оларға «селиф» деген атақ берген қаған - Тон.

377. Батыс Түрік қағанатында ябғу, шад, елтебер атағы кімдерге берілген - Қаған руынан шыққандарға.

378. Батыс Түрік қағанатында сот істерін атқарушылар - бұйрықтар мен тархандар.

379. «Тат» сөзінің мағынасы - Құл.

380. Түркеш қағанатының мерзімі - 704-756жж.

381. Түркеш қағанатының алғашкы қағаны - Үшлік.

382. Түркеш қағанаты бөлінген аймақ саны - 20.

383. Түркештердің күшейген кезі - Сұлу кезінде.

384. Түркештердің Күнгет қаласы қай жерде орналасқан - Іле.

385. Қарлұк қағанаты: 756-940

386. ҮІІғ. басындағы Қытайдың «Танышу» хроникасында көрсетілген қарлұктардың құрамындағы тайпалар - Бұлақ, Жікіл, Ташлық.

387. Араб тарихшысы әл-Марвазидің айтуынша, қарлұқтар құрамында - тоғыз тайпа болған.

388. Алтай тауынан Балқаш көліне дейінгі аралықты мекендеген - қарлұқтар.

389. IX ғасырдың басыйда қарлұқтар жеңілген ел - Ұйғыр қағанатынан.

390. Ұйғыр қағантын жеңген - қырғыздар.

391. Қарлұқ жерінде 25 қаланың болғандығын жазған ғұлама - «Худуд әл-алам» Жүсіп Баласағұни.

392. Оғыз мемлекетінің астанасы - Янгикент.

393. Оғыздар құрамындағы тайпа саны - 24.

394. Оғыз мемлекетінің күшеюіне үлес қосқан - Шахмәлік.

347. Жабғудың кеңесшілерін қалай атаған - Күл-еркіндер.

348. Оғыздардың күз айларында Ұлытау баурайында көшіп жүргенін айтқан ғұлама - әл-Бируни.

349. Түркістан аймағындағы оғыздардың өлтірі беретін қойларды өсіретнінін жазған - ибн-Хаукэл.

350. Қимақтар құрамында болған ең ірі және күшті тайпа - Қыпшақтар.

351. VII ғасырлардың басында Қимақтар мекендеген аймақ- Монғолияның солтүстік-батысы.

352. Қимактардың екінші астанасы орналасқан көл - Алакөл.

353. X ғасырдың 2-ші жартысында қимақтардың жеріне шабуыл жасаған мемлекет - Қарахан.

354. Сайрам қаласының кытай жылнамаларындағы атауы - Испиджаб.

355. Киіз үй туралы деректер кездесетін елдер - Араб, Қытай.

356. «Соғдылардың Түркістан мен Жетісуға қоныс аударуы саудаға байланысты» деп айтқан зерттеуші - Бартольд.

357. Түркештер қажетті киімдердің барлығын - өздері тікті.

358. Қала тұрғындарының арасында қыш құмыра жасау өнерінің жақсы даму себебі - Қала тұрғындары бір жерде тұрақты өмір сүрді.

359. ҮІІ-ҮІІІ ғасырларда басталып бітпей қалған ғимарат - Ақыртас.

360. Қазакстан мен Қарақалпақстан шекарасы арасында орналасқан ғимарат- Білеулі ғимараты.

361. ҮІ-ІХ ғасырларда салынған Мырзашөл сардобосының жобасы - Киіз үйге ұқсас.

362. ҮІІ ғасырдың аяғы - ҮІІІ ғасырдың басында салынған Будда дінінің ғибадатханасы табылған орта ғасырлық қала – Ақбешім (Оңтүстік Қазақстан).

363. Қағаз, қаламды қолданған орта ғасырлық тайпа - Қимақтар.

364. Көне түрік тіліндегі жәдігерлердің саны - 200.

365. ҮП-ІХ ғасырларға жататын әдеби шығармалар - «Қорқыт ата», «Оғызнама».

366. «Қорқыт ата», «Оғызнама» шығармалары қағазға түсе бастады - IX ғасырдан бастап.

367. Қоркыт ата кітабы – 12 жырдан тұрады.

368. «Оғызнаманы» XVII ғасырда толык жазып қалдырған - Әбілғазы хан.

369. Қарахан мемлекеті өмір сүрді - 942-1212 жж.

370. Қарахан мемлекетінің негізін салушы - Сатүқ Боғра хан.

371. Қарахан мемлекетін құруда басты рөл аткарған тайпа - қарлұқ.

372. Батыс хандықтың орталығы - Самарқан.

373. Қарахан мемлектетін Хорезм шахы Мұхамед құлатқан жыл - 1212ж.

374. Қарахандардың жылқы малына ерекше көңіл бөлгендігін айтқан - Ж. Баласағұн.

375. Наймандардың негізгі мекендеген жерлері - Монғолияның орта және батыс аудандары.

376. ҮІІғ. Орхон өзені мен Алтай тауының арапығында өмір сүрген - найман.

377. Найман монғолша - сегіз.

378. Найман мемлекетінің астанасы Балықты кай өзеннің бойында орналасқан - Орхон.

379. Керейіт мемлекетінің ортапығы - Битөбе.

380. Керей мемлекетінің шарықтау кезеңі - Маркус Қүршақсыз ханның кезі.

381. «Монғол жеріндегі ІХ-ХІІІғ. өмір сүрген керейлер күшті дамыған ел» деп айтқан тарихшы - Рашид ад-Дни.

382. Найман мен Керейлердің мемлекеттік билік жүйесінде жақсы дамыған - Іс-қағаздарын жүргізу.

383. Қарақытай мемлекетін құрған орталық-азиялық тайпа - Қидандар.

384. 1125-1212жж. Жетісуда өмір сүрген тайпа - Қарақытайлар.

385. Қарақытайлар мекендеген жер - Солтүстік Қытай.

386. Х ғ. қидандар бөлінген мемлекет-Ляо мемлекеті.

387. Қарақытайлардың мемлекет басшысы - гурхан.

388. Ялюй Дашы 1143 жылы қаза болған соң билікті қолына алған - Әйелі.

389. Ходжент жанында Қарахан әскеріне соққы берген жылы - 1137ж.

390. 1208 жылы Қаракытайларды Шығыста жеңген - Наймандар.

391. Б. з IV ғасырдың жазба деректеріндегі қидан тілі - Монғол.

392. Қарақытай мемлекетінде билікке келген әйел адамға қойылатын талап - Хан тұқымы болу.

393. «Қыпшақтар даласы» атанған аймақ- Алтайдан Еділге дейін.

394. Қыпшақ тайпаларының ішіндегі ең беделдісі - бөрілер.

395. ХІІ ғ. бастап қыпшақтар Арал маңына билік жүргізгенде олардың құрамында болғандар - қаңлылар, қарлұқтар.

396. «Қаңлылар қыпшақша сөйлейді екен» дегенді айтқан саяхатшы - Плано Карпини.

397. Қыпшақ хандығының сол қанатының орталығы - Сығанақ.

398. Қыпшақ тіліндегі «яланкуг» - құл.

399. Жібек жолына «Ұлы» сөзінің қосылуы - Шығыс пен Батысты байланыстырды.

400. Қытай жазба деректеріндегі б.з.б. П-Іғ-да Қытай өкіметімен қарым-қатынаста болған ел - Үйсін мемлекеті.

401. Жібек жолының басы басталған жер - Хуанхэ өзенінің аңғары.

402. Қытай елінен батыс елдеріне жібек таси бастаған уақыт- б.з.б. І ғ. ортасы.

403. Жібек жолының Жапонияда жібек сататын орындар болуының дәлелі - ғибадатханада соғды тіліндегі қолжазбаның сақталуы.

404. Византия шеберлерінің колынан шыққан күміс құмыралар табылған қала- Талғар.

405. Сауда жолына байланысты 568 ж дипломатиялық келісім жасасқан елдер - Түрік Византия.

406. Ұлы Жібек жолының Шығысқа шығатын басты қақпасы Жетісу.

407. Жібек жолының солтүстік шығыс бағытымен моңғолияға, Мөңке ханға барып қайтқан Рубрук.

408. Х-ХІІ ғ-да 37 кала орналасты ОңтүстікҚазақстан.

409. Қалалық отырықшылық мәд-тің тағы бір қанат жайған жері Оңтүстік Батыс жетісу.

410. Қалалык мәд-тің дамыған уакыты Х-ХІІ ғасыр.

497. Орта ғасырдағы көпестер каласы Тараз.

498. Х-ХІІ ғ-да қалалардағы құрылыс салудағы жаңалык мешіттердің пайда болуы.

499. Тараз қаласының маңындағы Айша бибі кесенесі салынған уакыт Х-ХІІ ғасыр.

500. Орта ғасырлардағы ірі діни құрылыстар Мешіт.

501. Қала тұрғындарының арасында әр түрлі діни наным-сенімдердің болғандығы анық байқалады-Жетісуда.

502. Арабтардың «дін үшін соғыс» ұранымен көрші елдерді жаулап ала бастауы 633 ж.

503. Кутейба ибн муслимнің Шашты басып алған жылы 714ж.

504. Арабтардың Орта Азияның бірқатар аймақтары мен Қазақстанның оңтүстігіне басып кірген уақыты 737-748ж.

505. Махмұт Қашғаридің үш кітаптан тұратын белгілі еңбегі - «Түріктілдерінің сөздігі».(«Диуани лұғмат ат-түрік»).

506. Н.А.Басқаковтың айтуынша Махмұт Қашғари «Түрік тілдерінің сөздігі» еңбегін жазуда аталған саладағы зерттеушілердің көшбасшысы болған - түрік тілдерін салыстыра зерттеу.

507. «Араша , тәжікше кітаптар көп, ал бұл біздің еліміздегі тұңғыш даналық жинак» деп айтылған-Жүсіп Баласағұнның еңбегі-Құтадығұ білік.

508. Жүсіп Баласғұни дүниеге келді - Шү бойы (Баласағұн қаласы ).

509. Терракато ол - оюланған кірпіш.

510. Ірі және кіші қалалардың кеп шоғырланған жері - Сырдария, Шу,Талас бойы.

511. Ежелгі түрік Әліпбиінің әріп саны -35

512. «Жастығыма бейнет бер Қартайғанда дәулет бер» деп айтқан - Жүсіп Баласагүнның «Құтадығұ білікте».

513. Жүсіп Баласағұнға «Құтадығу білік» еңбегі үшін Арсылан ханның берген лауазымы - Ұлы хас хаджип.

514. ҮІІІ-ХІ түрік жазуын ығыстырды - Ислам дінінің Ықпалы және араб жазүы.

515. Ахмет Иүгнекидің «Ақиқат сыйы» еңбегі жазылған тіл - түрік.

516. Поэзиядағы сопылық ілімнің насихатшысы - Қожа Ахмет Яссаүи.

517. Қожа Ахмет Яссауидің Бұқарада білім алған ұстазы - Юсүф Хамадани.

518. XI ғ-да түркі тілдес халықтардың алғашқы ақсүйектер әдебиетінің ескерткіші - «Құтадығұ білік».

519. Х-ХІ ғ-да Жетісу жерінде салынған мешіт - Боран мұнарасы.

520. Бабаджа-қатын кесенесі салынған уақыт - Х-ХІ ғ.

521. Отқа табыну қасиеті байланыстырылды - Ұмай анамен.

522. Ислам дінін уағыздаушы ел ішінде хакім ата атанған - Сүеймен Бақырғани.

523. Түрік қағанаты мен Византия мемлекеті кай елге қарсы одақ кұрған - Иранға.

524. ХІ-ХІІ ғ жататын «қоржын үй» табылған кала - Қүйрықтөбе.

525. ХІ-ХІІғ-ға жататын Шығыс моншасы табылған қала - Отырар.

526. 960ж Ислам дінін мем-тік дін ретінде жариялаған қарахан билеушісі - Стұқ Боғра хан.

527. Х ғ Оңтүстік Қазақстан мен Жетісудың калаларында мешіттердің көптеп салына бастағанын жазған - Әл-Мокдиси.

528. Әл-Фараби шығармаларын қай тілде жазған - Араб.

529. Қарахан мем-гі даңқы шықан ақын - А.Иүгнеки Ақиқат сыйы.

530. Ахмет Яссауидің шәкірті - С.Бақырғани.

531. Монғол империясы: Керей хандығы мен монғол тайпаларының арасындағы қарым-қатынас қай еңбекте айтылады - "Монғолдың құпия шежіресі».

532. Шыңғыс ханның заңдар жинағы - "Жасақ".

533. Шыңғыс әскерінің қытайды басып алған уақыты- 1211-1215.

534. Шыңғыс әскерінің Жетісуға басып кірген жылы - 1217 жыл.

535. Жебе Ноян бастаған монғол әскері Жетісу халкын өзіне тарту үшін - діни қысым жасамаү ұранын басшылыққа алады.

536. Шыңғыс ханның өзін қорғайтын жасауыл қалай аталған - Кешіктен

537. 1207-1207жылы Енисей қырғыздарын басып алған Шыңғысхан баласы Жошы.

538. Шыңғысхан 1217 жылы Күшіліктің Жетісудағы иеліктерін басып алуға аттандырды Жебе Ноянды.

539. Шыңғыс ханның 150 мың колы Ертістен Сырдарияға аттанған жыл - 1219жыл.

540. Жошыға қараған жерлер -Ертістен бастап Еүропаға дейін.

541. Шыңғыс ханға 15 күндей берілмеген қала - Ашнас.

542. Шағатай ұлысына қараған жер - Оңтүстік және оңтүстік- шығыс Қазақстан.

543. Ұлы хан атағын алған Үгедей тұрған қала Карақорын.

544. Алтын Ордада уәзір билік жүргізген сала - азаматтық істер.

545. Алтын Орда тағында билігін нығайту үшін Тоқтамыстың Мәскеуді өртеген жылы -1382.

546. Ақ Орданың аумағын қамтыған жерлер - Орда- Ежен мен Шайбан аүдандарының жері.

547. Ақ Орда Алтын Ордадан біржола бөліне бастайды - XIV ғасырдың екінші ширегі.