1. Өнеркәсіптің экологиялық принциптері мен стратегиясы дамудың қандай жолдарын қарастырады:

1.Аз қалдықты және қалдықсыз технологиялар енгізу

2. Табиғи ресурстарды шектеусіз пайдалана отырып мейлінше мол пайда табу;

3. Жаңа өнеркәсіп кешендерін тұрғызу үшін ормандарды шабу;

4. Өнеркәсіп мекемелерінің шайынды суларын өзендер мен көлдерге төгу;

5. Өнеркәсіп мекемелерін халық тығыз қоныстанған жерлерге орналастыру.

2. В.Шелфордтың "толеранттық" заңына сәйкес :

1.организмдер қоршаған орта факторларының кезкелген өзгерістеріне шыдай алады;

2.организмдер қоршаған орта факторларының кезкелген өзгерістеріне қарамастан өсіп-өркендей алады;

3.организмдер қоршаған орта факторларының шамалы өзгерістерінен-ақ өліп қалады;

4. организмдер қоршаған орта факторларының белгілі бір аралықтағы өзгерістерін ғана көтере алады;

5.организмдер қоршаған орта факторларының минимамалды ауытқуларын ғана көтере алады.

3. Экологиялық факторлардың көпшілігі бойынша толеранттылық ауқымы тар организмдер қалай аталады:

1. консументтер;

2. стенобионттық;

3. продуценттер;

4. эврибионттық;

5. редуценттер.

4. Популяцияның статикалық сипаттамаларына не жатады:

1. популяцияның туылымы, өлім-жітімі;

2. тірі қалу мөлшері;

3. популяцияның өсу жылдамдығы;

4. популяция саны, популяция тығыздығы;

5. популяцияның лездік өсім жылдамдығы.

5. Экологиядағы 10% ережесіне сәйкес:

1.продуценттер күн энергиясының 10% жуығын органикалық заттардың химиялық байланыстар энергиясына айналдырады;

2.бір трофикалық деңгейден келесі трофикалық деңгейге энергияның шамамен 10% көшеді;

3. әр трофикалық деңгейде энергияның шамамен 10% метаболизм процестеріне жұмсалады;

4. шамамен Күн энергиясының 10% Жерге келіп жетеді;

5. әр трофикалық деңгейде энергияның 10% жуығы жылу түрінде бөлініп шығады.

6. Қай химиялық элемент Биосфераның негізгі биогендік элементтерінің қатарына жатпайды?

1. азот;

2. сутегі;

3. көміртегі;

4. стронций;

5. оттегі.

7. Табиғи ортаның биотикалық факторларына жататын мыналар (неғұрлым дұрыс жауапты таңдап ал):

1. жер бедері (рельеф);

2. ормандық экожүйенің флорасы;

3. жер бедері (рельеф) және ормандық экожүйенің флорасы;

4. сулық экожүйенің тереңдігі және зоопланктон;

5. сулық экожүйенің температуралық режимі және сондағы организмдердің түр құрамы.

8.Төменде келтірілген популяция санын реттеуші факторлардың қайсысы популяция тығыздығына тәуелді болады?

1. жұқпалы аурулар;

2. су тасқыны;

3. дауыл;

4. құйын;

5. жанартаудың (вулканның) атылуы.

9. Маржан рифтерінің өнімділігі мұхиттың экватор маңындағы өзге аудандарының өнімділігінен әлдеқайда жоғары, себебі олар:

1. тайыз жерлерде орналасқан;

2. биогендік элементтерді көбірек қабылдайды;

3. суды көбірек қабылдайды;

4. жылуды көбірек қабылдайды;

5. оттегін көбірек қабылдайды.

10. 10% ережесіне сәйкес ормандық экожүйе қоректік тізбегіндегі аралардың еншісіне “күн энергиясының” қанша пайызы тиеді:

1. 0,01 %;

2. 0,1 %;

3. 1 %;

4. 10 %;

5. 100 %.

11. Қазіргі кезде көмірқышқыл газының (СО²) басым бөлігінің атмосфераға шығарылу көзі, ол:

1. Жанартаулардың атылуы;

2. Ормандардың өртенуі;

3. Батпатардың бетінен көтерілген метанның тотығуы;

4. Қазба отындардың барлық түрлерін жағу;

5. Тірі организмдердің тыныс алуы.

12. Биосфераның тірі затының орта түзушілік қызметі қандай өзгерістерден білінеді:

1. күн активтілігінің өзгеруінен;

2. магнитіктік дауылдардың қарқынынан;

3. жанартаулардың активтілігің өзгеруінен;

4. атмосферадағы ауа ағындарының бағытының өзгеруінен;

5. тіршілік ортасының физикалық-химиялық жағдайларының өзгеруінен.

13. Элементтердің ғаламдық биогеохимиялық тасымалдану циклдары мыналарды байланыстырады:

1. тек гидросфера мен литосфераны байланыстырады;

2. тек литосфера мен биосфераны байланыстырады;

3. Жердің барлық геологиялық қабаттарын;

4. тек атмосфера мен гидросфераны;

5. тек атмосфера мен литосфераны.

14. Биосфераны зерттеумен негізінен экологияның қай бөлімі шұғылданады:

1.аутэкология;

2.синэкология;

3.демэкология;

4.глобальдық экология;

5.әлеуметтік экология.

15. Биосфераның тірі затының массасы Жер қыртысымен салыстырғанда мардымсыз аз шама, соған қарамастан ол ғаламдық роль атқарады. Соны В.И.Вернадский қалайша түсіндіреді:

1. Биосферада Homo sapіens пайда болуымен;

2. Ғылыми-техникалық прогреспен;

3. Космостық кеңістікті игеруімен;

4. Заттардың қарқынды айналымын қамтамасыз ететін тірі организмдердің тез көбеюімен;

5. Айдың әсерімен.

15-вариант