2.2.3. Жарық күші (IV)

Ω денелік бұрыштың ішінде ∆Ф жарықтық ағын таралсын делік(2.2. суретке сәйкес).

Жарық күшінің өлшемі

2.7. формуласына сәйкес, жарық күші қарапайым физикалық мағынаға ие: ол сандық есеп бойынша жарық ағынына тең өлшем, Ω = 1ср. денелік бұрышта таралған. Жарық күшінің өлшем бірлігі бір канделла (кд) болып табылады. Жарық ағыны Iv біздермен фотометриялық сипаттамаларға ∆Ф ағыны арқылы енгізілгеніне қарамастан, қазіргі уақытта ол СИ жүйесіндегі негізгі фотометриялық сипаттама болып табылады. Халықаралық стандартқа сәйкес, бір кандела берілген монохроматты көзбен 5,4х10-14 Гц жиілікпен сәулеленетін бағыттағы жарық күшіне тең. Берілген бағыттың сәулеленуі (1/683) Вт/ср.

2.7. формулаға сәйкес, 1 кд = 1 лм/1 ср.

2.2.4. Беттің жарықтануы (е)

Беттің жарықтануы былайша анықталады:

2.3. Сурет. Жарықтануды анықтау

Формуладағы ∆Ф- ол ∆S ауданының бетіне түсетін жарықтық ағын.

Егер, ∆Ф= 1 лм, ∆S = 1 м2, онда жарықтылық Е = 1 люкс (лк), және де 1 лк = 1 лм/1 м2.

2.2.5. Жарықтылық заңы

Қарапайым түрлендірулер 2.3-суретке сәйкес жарқырау беті Е, R қашықтық және түсу бұрышы fi арасында байланыс орнатуға мүмкіндік береді.

2.9. формула жарықтылық заңы деп аталады.

2.2.6. Сәулеленетін беттін жарықтылығы (м)

Осыған дейін біз жарықтың нүктелік көзін қарастырдық. Әртүрлі реалды көздер соңғы өлшемдерге ие. Ауданы ∆S жарықтанатын площадка жарықты жартылайсфераға сәулелендірсін, ол 2.4. суретте көрсетілгендей Ω = 2π ср бұрыштық денеге сәйкес келеді. Жарықтық ағынды ∆ФПС деп белгілейік, ол жартылайсфераға ∆S ауданымен сәулеленеді.

өлшемі сәулеленетін ∆S бетінің жарықтығы.

2.4. Сурет. Жарықтылықты анықтау 2.5. Ашықтығын анықтау

2.9.-формулаға және 2.4.-суретке сәйкес, М жарықтылығы саны бойынша жарықтық ағынға тең, ол жарқырайтын бірлік ауданнан 2πср денелік бұрышқа сәулеленеді.

2.2.7. Жарық беттің ашықтығы (l)

Ауданы ∆S жарықтанған бет ∆Ф жарықтық ағынды Ω денелік бұрышқа сәулелендірсінделік. Бетті сәулелендіретін симметрия осі 2.5.-суреттегідей болады.

(2.10.) өлшемі жарықтанған беттің ашықтығы болып табылады.

2.2.8. Ламберт заңы

1760 жылы неміс ғалымы Ламберт егер, ∆S ауданыжарықты ғана сәулелендірмесе, және оны барлық бағытта бірдей ыдыратса сәулелену ашықтығы 2.10. формуладағы бұрышқа тәуелді болмайды.

Ламберт заңына сәйкес

Қарапайым түрлендірулер ламберттік көз (источник) үшін Мv сәулеленетін бет жарықтылығы мен оның ашықтылығының Lv арасындағы байланыс түрі мынадай болады:

2.2.9. Жарықтық экспозиция (Нv)

H (лк с) жарықтық экспозиция дегеніміз Е бетінің жарықтану және t уақытының туындысы. Анықталуы бойынша

2.2. Кесте

Негізгі фотометриялық параметрлердің тізбегі

2.2. кестеде негізгі фотометриялық параметрлердің тізбегі және олардың СИ жүйесіндегі өлшемдері мен аналитикалық түрлері берілген.

2.3. Оптикалық сәулеленудің энергетикалық сипаттамалары

2.3.1. Энергетикалық экспозиция (Не)

Бетке түсетін ∆Е сәулелену энергиясының осы бет ауданының ∆S қатынасына тең өлшемі энергетикалық экспозиция болып табылады:

2.3.2. Сәулелену ағыны (Фе)

∆Е сәулелену энергиясының осы сәулеленуді ауыстыратын ∆t уақытына қатынасына тең өлшемі сәулелену ағыны деп аталады:

2.3.3. Энергетикалық жарықтылық (интегралды сәулеленетін қасиет Ме)

Интегралды сәулеленетін қасиет Фе сәулелену ағынының ∆Sи ауданға қатынасымен анықталады:

2.3.4. Беттің сәулеленуі (облученность) (Ее)

Фе сәулелену ағынының бұл бетке түсетін және жұтылатын ∆Sп ауданға қатынасы беттің сәулеленуі (облученность) деп аталады:

2.4. Энергетикалық және жарықтық параметрлер

Энергетикалық параметрлер қандай бір сәулелену қабылдағышының әрекетіне қатысты емес сәулеленуді сипаттайды және энергияның ауыспалы сәулеленуімен байланысты болады.

Жарықтық параметрлердің көмегімен сәулеленуді егер сәулелену қабылдағышы адам көзі болған жағдайда бағалайды. Көздің әртүрлі толқын ұзындығындағы жарыққа деген сезгіштігі әтүрлі болып келеді. Ол λ= 0,555 мкм болған кезде максимум мәнге ие болады және бұл максимум болмағанда өте жылдам төмендеп кетеді. Көрінетін диапазон шекарасында (λ = 0,38 мкм и λ = 0,78 мкм) көздің сезгіштігі нөлге түседі.