24.Ұңғыда газ сұйық қоспасының қозғалыс теориясының негіздерінде идеалды және жартылай идеалды көтергіш нені сипаттайды?

32.Ұңғыны газлифті пайдалану қалай жүзеге асырылады?

Ұңғыманы пайдалану үздіксіз жүрмейді. Әртүрлі себеп бойынша оларды жөндеу үшін және пайдалануға қайтадан түсіру үшін тоқтату қажет болады. Газлифт ұңғымасын жіберудің, оның жұмыс принципімен байланысты кейбір ерекшеліктері бар. Сақиналы жуйе бойынша істейтін, бірқатарлы көтергішпен жабдықталған газлифтті ұңғыманы жіберуді қарастырайық. Жіберу процесайдалатын газды көтеру құбырдың башмагына дейін жеткізу яғни, газдың сұйық деңгейін башмакқа дейін ығыстыру арқылы жүреді. Оның білдіретіні, құбыраралық кеңістікте сұйық көлемі айдалған газбен ығыстырылуы қажет. Ығысқан сұйық көтеру құбырына ағып, нәтижесінде оның деңгейі статикалық деңгейден жоғары болады. Қабатқа репрессия пайда болып, сұйық бағанасының h статикалық деңгейден асуымен анықталады. Соның әсерінен сұйықтың қабатпен біршама жұтылуы жүреді. Қабаттың нашар өткізгіштігі кезінде немесе түпте лайлы тұнбаның болуы, кері клапан ролін ойнайды, яғни қабаттан сұйықты өткізіп және оны жұтуға бөгет болады, барлық ығысқан сұйық көтеру құбырына ағады, сонда V₁ көлемі құбырға аққан V₂ сұйық көлеміне тең болады. Сұйықтың қабатпен бірен-саран жұтылу кезінде

V₂ V₁. Жалпы жағдайда

V₂= V₁ (1)

мұндағы 1 жұту кезінде жән =1 жұтылу жоқ. Белгіленуді ендірейік: h-көтеру құбырының башмагын статикалық деңгейден төмен түсіру;-көтеру құбырларда деңгейді көтеру (статикалық жоғары); ƒ_г- газ айдалатын құбыраралық кеңістіктің қима ауданы; ƒ_ж- сұйық ағатын, көтеру құбырының қима ауданы.

Сонда V₁=ƒ_гh (2)

V₂= ƒ_ж h

(2)-ден (1)-ге қщйып және h қатысты шығара отырып аламыз:

h= hƒ_г/ƒ_ж (3)

Газлифт ұңғымасын жіберу сәтінде, яғни құбыраралық кеңістікте сұйық деңгейі башмакқа дейін ығысқан кезде, осы деңгейге әсер ететін газ қысымы, көтеру құбырында биіктігі h+ h сұйық бағанасының гидростатикалық қысымымен теңеседі. Бұл газлифт ұңғымасын жіберуге қажетті, жіберу деп аталатын, газдың максималды қысымы.

Осылай, Р_пуск=(h+ h) g (4)

(4). Теңдеуіне h мәнін (3) сәйкес қойып, һ жақша сыртына шығарып, аламыз

Р_пуск= h g(1+ƒ_г/ ƒ_ж) (5)

50.Ұңғыманы батырылмалы ортадан тепкіш электросораптармен пайдалану. Боэс іліну тереңдігі.

Батырмалы ортадан тепкіш электросораптары (БОЭС)- б±л кµпсатылы ортадан тепкіш сорап, оныњ бір блогында 120 дейін сатылар саны бар, ол арнайы конструкциялы батырмалы электроќозѓалтќыш кµмегімен айналысќа келеді. Электроќозѓалтќыш жер бетінен кµтеретін автотранспорт немесе барлыќ баќылау-µлшегіш жєне автоматика орналасќан басќару станциясы арќылы трансформатордан кабель бойынша электрэнергиясымен ќоректенеді.

БОЗС ±њѓымаѓа есептелген динамикалыќ дењгейге єдетте 150-300м тµмен т‰сіріледі.

С¦Йыќ СКЌ бойынша беріледі, оныњ сырт жаѓына арнайы белбеумен электрокабель бекітіледі. Сорапты агрегатта сораптыњ µзі мен электроќозѓалтќыш арасында аралыќ звено болады, ол протектор немесе гидроќорѓаныс деп атайды.

БОЭС ќондырѓысы (сурет-1) маймен толтырылѓан электроќозѓалтќыш БЭЌ 1; гидроќорѓаныс звеногсы немесе протектор 2; с±йыќты алу ‰шін сораптыњ ќабылдау тор 3; кµпсатылы ортадан тепкіш сорап БОЭС 4; СКЌ 5; блокталѓан ‰ш желілі электрокабель 6; кабельді СКЌ бекіту ‰шін белдік 7; саѓалыќ арматура 8; т‰сіру-кµтеру ж±мыстары кезінде жєне кабельдіњ кейбір ќорын саќтау ‰шін кабельді орауѓа арналѓан барабан 9; трансформатор немесе автотрансформатор 10; автоматикасы бар басќару станциясы 11 жєне компенсатор.

Сурет 1. Батырмалы ортадан тепкіш сорапты ќондырѓымен жабдыќталѓан ±њѓыманыњ жалпы с±лбасы.

Сорап, протектор жєне электроќозѓалтќыш б±рандалы шпилькамен байланысатын бµлек т‰йін болып табылады, ол барлыќ ќондырѓы жиналѓан кезде жапсырылады.

С±йыќ ‰лкен терењдіктен кµтеру ќажетті туѓанда БОЭС секциялары бір-бірімен байланысып, сатылардыњ жалпы саны 400 дейін жетеді.

Сораппен айдалѓан с±йыќ барлыќ дєрежеден µтіп, сораптан сыртќы гидравликалыќ ќарсылауѓа тењ тегеурінмен шыѓады.

БОЭС ілу терењдігін аныќтау

Сорапты ілу терењдігі келесідей аныќталады:

1. С±йыќтыњ берілген мµлшерін алу кезінде ±њѓымада с±йыќтыњ динамикалыќ дењгейініњ терењдігімен ;

2. Сораптыњ ќалыпты ж±мысын ќамтамасыз етуге ќажетті, БОЭС-ты динамикалыќ дењгейге т‰±сіру терењдігімен ;

3. Жењуге ќажет, ±њѓы саѓасындаѓы ќарсы салмаќтармен Р_у;

4. СКЌ-ѓы аѓынныњ ќозѓалысы кезінде ‰йкеліс кернеуін жењу ‰щін ќысымды жоѓалту;

5. Ќажетті тегеурінді тµмендететін, с±йыќтан бµлінетін газдыњ ж±мысымен

ФФФФФФ