Бөлім 4. Шоттар және екі жақты жазу

Есеп 4.1 Бастапқы сальдо (қалдық) негізінде бухгалтерлік шот ашып және оған шаруашылық операцияны енгізіңіз. Шаруашылық операциялардың бухгалтерлік балансқа әсерін анықтап, олардың соңғы сальдосын (қалдығын) есептеңіз.

1-ші операция. Бастапқы қалдық:

ағымдағы банктік шоты – 2 510 000тг;

жабдықтаушылар және мердігерлермен есеп айырысу – 890 000тг;

банк несиесі – 1 000 000тг;

бюджетпен есеп айырысу – 160 000тг.

Ағымдағы банктік шоттан аударылды:

жабдықтаушылар қарызын төлеуге – 800 000тг;

несиені өтеу үшін банкке – 780 000тг;

салықтар бойынша қарыз бюджетке – 160 000тг.

Жауабы:

1.1. А- П- 800 000тг.

1.2. А- П- 780 000тг.

1.3. А- П- 160 000тг.

Дт 1030 Кт Дт 3310 Кт Дт 3010 Кт

Сб- 2 510 000				Сб- 890 000			Сб- 1 100 000
	1.1. 800 000 1.2. 780 000 1.3. 160 000		1.1. 780 000			1.2. 780 000
	Айн -2 510 000		Айн – 780 000			Айн – 780 000
С0 - 770 000				С0 - 110 000			С0 - 320 000

Дт 3130 Кт

	Сб- 160 000
1.3. 160 000
Айн – 160 000
	С0 - 0

2-ші операция. Бастапқы қалдық:

қысқа мерзімді банк несиесі – 900 000тг;

жабдықтаушылар және мердігерлермен есеп айырысу – 1 500 000тг;

Банк ссудасы есебінен жабықаушылар алдындағы қарыз өтелді 450 000тг. сомасына.

3-ші операция. Бастапқы қалдық:

касса – 6 500тг;

қызметкерлермен есеп айырысу – 43 000тг.

Іс сапар шығындарынан жаратылмаған ақша сомасының қалдығы кассаға қайтарылды 900тг.

4-ші операция. Бастапқы қалдық:

еңбек ақы бойынша есеп айырысу – 140 000тг;

бюджетпен есеп айырысу – 56 000тг.

Еңбек ақыдан жеке тұлғалардың табыс салығы ұсталынды 56 000тг. сомасына.

Есеп 4.2

Бухгалтерлік есеп шоттарының бастапқы қалдығы бойынша (кесте 1) және шаруашылық әрекеттердің мазмұны бойынша (кесте 2) келесі тапсырмаларды орындау керек:

Қазан айындағы операцияларға шот корреспонденциясын құру және оларды шаруашылық әрекеттердің тізімдеме журналына жазу

Синтетикалық шоттарды ашып оларға бастапқы қалдықты енгізу

Екі жақты жазу әдісімен бухгалтерлік есеп шоттарына апару

Айналымды және шоттар бойынша соңғы қалдықты есептеу

Синтетикалық шоттар бойынша айналым тізімдемесін құру

Соңғы қалдықтар бойынша 1 қарашаға баланс құру

201_ жылдың 1 қазанына Бас кітаптағы синтетикалық шоттардағы қалдықтар.

2010 жылдың 1 қазанына бухгалтерлік баланс

Кесте 1

	Шот атауы	Сомасы
1	Есеп шот 1030	150 000
2	Касса 1010	100 000
3	Материалдар 1310	200 000
4	Негізгі құрал 2410	300 000
5	Алынуға тиісті шот 1210	50 000
6	Жарғылық капитал 5000	400 000
7	Төленуге тиісті шот 3310	200 000
8	Банк несиесі 3010	150 000
9	Еңбек ақы бойынша есеп айырысу 3350	50 000