- •Лекцыя № 1 Літаратуразнаўства і літаратурная крытыка Беларусі ад вытокаў да пачатку XX ст.
- •1. Вытокі ўсходнеславянскай літаратурнай навукі і крытыкі.
- •2. Літаратуразнаўства і крытыка на Беларусі ў эпоху Адраджэння.
- •3. Літаратуразнаўства і крытыка на Беларусі ў хvii – XVIII стст.
- •4. Літаратуразнаўства і крытыка на Беларусі ў хix ст.
- •Лекцыя № 2 Беларускае літаратуразнаўства і крытыка пачатку хх стагоддзя
- •1. Агульная характарыстыка развіцця літаратуразнаўства і крытыкі ў пачатку хх стагоддзя.
- •2. Літаратуразнаўчая дзейнасць я. Карскага.
- •3. Навуковая дзейнасць м. Янчука.
- •4. Літаратурная крытыка с. Палуяна.
- •5. Навуковая і літаратурна-крытычная дзейнасць м. Багдановіча.
- •6. Літаратурна-крытычная і навуковая дзейнасць в. Ластоўскага.
- •7. З. Бядуля – літаратурны і тэатральны крытык.
- •8. Навуковая і літаратурна-крытычная дзейнасць у. Самойлы.
- •9. Навуковая і літаратурна-крытычная дзейнасць а. Навіны.
- •Лекцыя № 3 Беларускае літаратуразнаўства і крытыка ў 1920-1930-я гады.
- •1. Агульная характарыстыка развіцця літаратуразнаўства і крытыкі ў 1920-1930-я гады.
- •2. “Маладнякоўская” крытыка.
- •3. “Палымянская” крытыка.
- •4. Крытыка “Узвышша”.
- •5. Вульгарна-сацыялагічная крытыка ў літаратурным працэсе 1920-1930-х і 1940-х – першай паловы 1950-х гг.
- •6. Навуковая і літаратурна-крытычная дзейнасць м. Гарэцкага.
- •7. Літаратуразнаўчая дзейнасць і. Замоціна.
- •8. Літаратуразнаўчая дзейнасць я. Барычэўскага.
- •9. Літаратуразнаўчая дзейнасць а. Вазнясенскага.
- •10. Літаратуразнаўчая дзейнасць м. Піятуховіча.
- •11. Літаратурна-крытычная дзейнасць а. Бабарэкі.
- •12. Літаратурна-крытычная дзейнасць я. Пушчы.
- •13. Ф. Аляхновіч – крытык і гісторык беларускага тэатра.
- •14. Навуковая і літаратурна-крытычная дзейнасць і. Дварчаніна.
- •15. Навуковая і літаратурна-крытычная дзейнасць а. Станкевіча.
- •Лекцыя № 4 Беларускае літаратуразнаўства і крытыка ў 1940-я – першай палове 1950-х гг.
- •1. Агульная характарыстыка развіцця літаратуразнаўства і крытыкі ў 1940-я – першай палове 1950-х гг.
- •2. Літаратурна-крытычная дзейнасць к. Крапівы.
- •1. Агульная характарыстыка развіцця літаратуразнаўства і крытыкі ў другой палове 1950-х – 1990-я гг.
- •2. Фундаментальныя абагульняючыя даследаванні ў беларускім літаратуразнаўстве другой паловы хх ст.
- •3. Найбольш значныя даследаванні беларускага літаратуразнаўства 2-й пал хх ст. У галіне паэзіі.
- •4. Найбольш значныя даследаванні беларускага літаратуразнаўства 2-й пал хх ст. У галіне прозы.
- •5. Найбольш значныя даследаванні беларускага літаратуразнаўства 2-й пал хх ст. У галіне драматургіі.
- •6. Найбольш значныя даследаванні сінтэтычнага і тэарэтыка-літаратурнага характару ў беларускім літаратуразнаўстве 2-й пал хх ст.
- •7. Беларуская тэксталогія другой паловы хх ст. Найбольш значныя дасягненні беларускага літаратуразнаўства ў галіне практычнай тэксталогіі.
- •8. Пісьменніцкая крытыка ў літаратурным працэсе на Беларусі ў другой палове хх ст.
- •9. Перыядычныя выданні Беларусі другой паловы хх ст. (газеты, часопісы, альманахі і інш.) з літаратурна-крытычным і літаратуразнаўчым складнікам.
- •10. Вывучэнне гісторыі развіцця беларускага літаратуразнаўства і крытыкі. Дзейнасць м.І. Мушынскага як буйнейшага даследчыка гісторыі беларускага літаратуразнаўства і крытыкі.
- •11. Працы выкладчыкаў гду імя ф. Скарыны ў актыве беларускага літаратуразнаўства другой паловы хх ст.
Лекцыя № 1 Літаратуразнаўства і літаратурная крытыка Беларусі ад вытокаў да пачатку XX ст.
Пытанні
1. Вытокі ўсходнеславянскай літаратурнай навукі і крытыкі.
2. Літаратуразнаўства і крытыка на Беларусі ў эпоху Адраджэння.
3. Літаратуразнаўства і крытыка на Беларусі ў ХVII – XVIII стст.
4. Літаратуразнаўства і крытыка на Беларусі ў ХIX ст.
Літаратура
Беларускія пісьменнікі: біябібліяграфічны даведнік: У 6 т. Т. 1--6. Мн., 1992--1995.
Дорошевич Э., Конон В. Очерк истории эстетической мысли Белоруссии.— М., 1972.
Запрудскі І. Ля вытокаў беларускага літаратуразнаўства: Адам Кіркор як гісторык беларускай літаратуры // Роднае слова.— 2000.— №4.
Кісялёў Г.В. Літаратуразнаўства і літаратурная крытыка Беларусі: ад вытокаў да пачатку ХХ ст. // Гісторыя беларускай літаратуры ХІ—ХІХ стагоддзяў. У 2 т. Т. 2. Новая літаратура: другая палова ХVІІІ-ХІХ стагоддзе. Мн., 2007.
Мушынскі М. Літаратуразнаўства і крытыка // Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя: У 4 т. — Мн., 1999.— Т. 1.
Уводзіны ў літаратуразнаўства. Хрэстаматыя / Пад рэд. М.А. Лазарука.— 2-е выд., дапр. і дап.— Мн., 1991.
Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5 т.— Мн., 1984–1988.— Т. 1–5.
1. Вытокі ўсходнеславянскай літаратурнай навукі і крытыкі.
Вытокі літаратуразнаўства і крытыкі ўсходнеславянскіх народаў трэба шукаць у агульнай для іх скарбніцы старажытнарускай культуры. Багаты матэрыял з гэтага пункту погляду даюць шматлікія творы старажытнарускай літаратуры, прасякнутыя піітэтам у адносінах да кнігі, да слоўнай творчасці. Спашлёмся, напрыклад, на «Аповесць мінулых гадоў» з яе выдатнымі радкамі, прысвечанымі кнізе: «Се бо суть рекы, напаяюще вселеную, се суть исходяща мудрости; книгам бо есть неищетная глубина: сиим бо в печали утешаеми есмы; си суть узда вьздержанью». Згадвалася ў «Аповесці» і пра пачатак славянскай кніжнасці, пра дзейнасць Кірылы і Мяфодзія.
У «Ізборніку Святаслава» (1073) ёсць цэлы асобны артыкул «Об образех» — своеасаблівае настаўленне па паэтыцы, якое ў духу візантыйскіх эстэтычных традыцый трактавала пра тропы і фігуры.
Наш зямляк, «залатавуст» старажытнай Русі Кірыла Тураўскі (каля 1110—1182), шырокаадукаваны пісьменнік і мысляр, выдатны прамоўца, бачыў у кнігах «скровища вечныя жизни», шукаў у літаратуры адказу, «чего ради создан бысть человек на земли», згадваў пра тое, «яко же историци и ветия, рекши летописци и песнотворци прикланяють своя слухи в бывшая межю цесари рати и въплъчения...» Разам з тым як чалавек Сярэднявечча ён не прымаў твораў, якія выходзілі за межы хрысціянскага вучэння, адпрэчваў «книга халдейскыя кошуны, еллиньскыя басни», адмоўна ставіўся да народнай, язычніцкай культуры.
Неардынарнае знаёмства з літаратурай і фальклорам свайго часу (летапісы, вусныя паданні) выяўляе аўтар «Слова пра паход Ігара» (каля 1185). У запеве да «Слова» ставіцца праблема традыцыі і наватарства ў паэтычнай творчасці, аўтар вырашае пець «по былинамъ сего времени, а не по замышлению Бояню», у яскравай вобразнай форме характарызуе творчую манеру свайго папярэдніка.