Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Uchebnik адыгабзэ_11_klass.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
7.09 Mб
Скачать

8. Прочитайте предложения и напишите их в отрицательной форме.

1. Сянэ гыкIыгъэхэр кIапсэм къыпихыжьыгъэх. 2. КIалэр псынкIэу мачъэ. 3. Ощхым лэжьыгъэхэр егъэбагъох. 4. Пчыхьэрэ Сарэ гъэзетми, журналми яджэ. 5. Сэ джэхашъор сэтхьакIы. 6. ЛIыжъыр бэрэ джэуапым ежагъ. 7. ЧыжьэкIэ шыблэ макъэ къэIу. 8. Урамхэм цIыфхэр бэу атетых. 9. Гъогур къушъхьэмкIэ дэкIуае. 10. ЛIыжъхэр зэхэтэу чэу къуапэм дэжь щытых.

9. Распределите глаголы по временам и впишите их в таблицу.

мы уахът

блэкIыгъэ уахът

къэкIощт уахът

Къэущыжьыгъ, щытыгъ, маплъэ, сэтхэ, кIощт, къепсы, огъы, шъощхы, риIуагъ, еджэх, якIолIагъ, тэгущыIэ, къэушIункIыгъ, къеIуатэ, теплъы, мэджэгу, къэхъущт, сыкъэшъощт, ахэтыгъ, шъутIыщт, джагъэх.

Отгадайте загадки и составьте с отгадками предложения.

 1. Плъыжьы, Iэшу, мэ IэшIу пехы, лъхъанчэу чIыгум пэблагъэу

къэкIы.

2. ЧIы чIэгъым фыжь бын щэпсэу.

3. Чэу гъуанэм сыдэплъмэ плъыжь бын сэлъэгъу.

4. Дунаир зыгъэнэфэу, псыр зыгъэфаб.

5. Блэчъы, блэчъы – ыухырэп, мачъэ, мачъэ – дэчъэхрэп.

6. Зыпэ папцIэ, зыкIэ гъуанэ.

Урок 8 Дагъыстан Республикэр

1. Прочитайте, переведите текст.

Европэмрэ Азиемрэ зыщызэIукIэрэ чIыпIэм Дагъыстан Республикэр щылъ. Къэралыгъо зэфэшъхьафхэм ащ игъунэхэр акIэрылъ: Азербайджан, Грузиер, Казахстан, Туркменистан, Иран, Ставропольскэ хэкур, Калмыкиер, Чэчэн Республикэр. ТыгъэкъокIыпIэ лъэныкъомкIэ Каспийскэ хыр игъунэ Iулъ. Республикэр псыхъохэмкIэ ыкIи псыхъураехэмкIэ баеу щыт. Темыр Кавказым ианахь псыхъурэе ин – Кезенойам - Дагъыстан ит. Республикэм къалэу пшIы дэт, район 41-рэкIэ гощыгъэ, икъэлэ шъхьаIэр – Махачкала. Дагъыстан бзабэ республикэу щыт. Мы чIыгум лэпкъишъэрэ тIурэ щэпсэу бзэ зэфэшъхьафхэм арыгущыIэхэу. Ахэр бзэ унэгъуищым ахахьэх: кавказ бзэ унагъом инах-дагъыстан бзэ къутам, тюрк бзэ унагъор, индоевропеибзэхэр.

тыгъэкъокIыпIэ – восток

тыгъэкъохьапIэ – запад

псыхъурай – озеро

2. Выберите нужную форму глагола и допишите предложения.

1. ТымышIахэу бжыхьэр (икIыгъ, къикIыгъ).

2. КIай зыфаIорэ пхъэ лъэпкъыр дэгъоу (сэсты, мэсты).

3. Къоджэ гъунэгъум щыщэу кIэлэ хьакIэ (къысфэкIуагъ, тыкъэкIуагъ).

4. Нафсэт пхъэнтIэкIур ыIыгъэу унэмкIэ (кIуагъэ, ыгъэкIуагъ).

5. Къушъхьэм нахь дэкIуае къэс мэзхэм (зызэблехъу, зызэблахъу).

6. КIалэр унэ кIыбым (къыкъоплъы, къыкъоплъых).

7. Тигъунэгъу лIыжъым пцелым матэхэр (хешIыкIы, хашIыкIы).

8. Мэз гъэхъунэм кIалэхэм цумпэ (щаугъои, щеугъои).

9. ЦIыфхэр арызэу хым къухьэхэр (мэзекIох, щэзекIох).

10. Къушъхьэшхом исыдж осэпсыр (къырегъэчъэхы, къечъэхы).

3. Напишите по 5 слов, которые начинаются с данных букв.

а

ч

жь

апч

чэрэз

жьыбгъэ

4. Заполните пустые клетки, переведя данные слова на адыгейский язык. Гнилой, мужество, застыть, нынешний год, ветер.

гъэ


Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]