
- •Студент пәнінің – оқу әдістемелік кешені
- •Алматы 2007
- •1.Пәннің оқу бағдарламасы – syllabus
- •1.1 Оқытушылар жөнінде мәліметтер:
- •1.3 Пререквизиттер
- •1.4 Постреквизиттер
- •1.5 Пәннің мақсаты және міндеттері
- •1.6 Тапсырманың түрлері мен тізбегі және оның орындалу графигі
- •1.7 Әдебиеттер тізімі
- •1.8 Бақылау және білім бағасы
- •Студент білімінің бағасы
- •1.9 Курстың процедурасы және саясаты
- •2. Белсенді үлестірмелі материалдардың мазмұны
- •2.2. Дәрістік сабақ конспектілері
- •Басқару үрдістері
- •Жобаның жоспары
- •Жұмыс графигі және желілік диаграммалар
- •Қауіптерді басқару
- •Өтініш анализі үрдісінің схемасы
- •Тапсырыс беруші өтініштерінің сипаттамасы (с-талаптар)
- •Жылдам прототиптеу және жүзеге асырудың зерттелуі
- •Өтініштер анализі: детальдық талаптардың қосылуы
- •Жобалаудың модельдері, каркастар және үлгілері
- •Архитектура түрлері және олардың модельдері
- •Архитектура таңдау үрдісі
- •Жүйелік диаграммасы
- •Мәліметтер ағыны диаграммасы.[17]
- •Алгоритмдердің спецификациясы
- •Объекттердің объекттері мен класстары
- •Объекті-бағытталған жобалау үрдісі
- •Объектлерді анықтау
- •Архитектура моделдері
- •Атаулар кеңістігі.
- •8.1 Сурет Интерфейстің пиктограмма формасындағы көрсетілімі.
- •8.2 Сурет Интерфейс көрсетілімінің тәріс формасы.
- •Орналастыру диаграммасы
- •8.3 Сурет. Компаненттердің орналасу моделденуі.
- •Қолданбалы интерфейсті жобалаудың қағидалары
- •Қолданушының өзара қатынасы
- •Ақпаратты көрсету
- •Қолданушыны қолдаудың құрылымы
- •Қателер туралы хабарлар
- •Анықтамалық жүйені жобалау
- •Қолданушының іс – қағазы
- •Интерфейсті бағалау
- •Программалық қамтамассыздандыру тестілеуі.
- •Құнның конструктивті моделі
- •Сақтау жүйесінің құрылымы
- •Программалық қамтаманы қоса ілестіру
- •Ілестіру процесі
- •2.3 Лабораториялық жұмыстардың жоспарлары
- •Лабораториялық сабақтардың жоспарлары
- •Қолдану бизнес - түрлерінің диаграммасы
- •Қызмет диаграммасы
- •Лабораториялық жұмыс орындалу реті
- •Қолдану жүйелік түрлерінің егжей-тегжейін ашуы
- •Қолдану түрлерінің диаграммасы
- •Лабораториялық жұмыстың орындалу реттері
- •Статикалық модельдері
- •Диаграммаларда күйлердің болуы
- •Динамикалық модель
- •Әрекеттестіктердің диаграммалары
- •Лабораториялық жұмыс орындалу реті
- •2.4 Оқытушы жетекшілігіндегі студенттердің өзіндік жұмысының сабақ жоспары (соөж) (45 сағат)
- •Оқытушы көмегінсіз студенттік өзіндік жұмысының сабақ жоспары(сөж)
- •2.6 Курстық жұмыс
- •Жүйе жұмысының сценариі
- •Курстық жұмыстың орындалу мазмұны Талапатарды қою
- •Талаптардың бизнес –моделі
- •Бизнес-варианттар қолдану моделі
- •Бизнес-класс моделі
- •Талаптарды сипаттау құжаты
- •Талаптар спецификациясы
- •Күйлер спецификациясы
- •Кластарды моделдеу
- •Клас-мәндерді анықтау ережелері
- •Ассоциацияларды моделдеу
- •Агрегациялар мен композициялар қатынасын моделдеу
- •Жалпылау қатынастарын моделдеу
- •Объектілерді моделдеу
- •Күй спецификациясы
- •Қолдану варианттарын моделдеу
- •Қызмет түрін моделдеу
- •Өзара әрекеттесуді моделдеу
- •Ашық интерфейстерді моделдеу
- •Күй өзгеруінің спецификациясы
- •Қолданушы интерфейсін жобалау
- •Қолданушы интерфейсінің моделі
- •Курстық жұмыстың орындалу мазмұны
- •Студент пәнінің – оқу әдістемелік кешені
Қолданушы интерфейсін жобалау
Прототиптеу(prototyping)-талаптарды анықтаудың қазіргі заманғы түрі.Программалық прототиптер жүйенің визуализациясы немесе тапсырыс берушінің ескертулерін алу үшін оның бөлігі үшін құрастырылады.
Прототип қолданушы интерфейсін ұсынатын және қолданушымен белгіленетін түрлі оқиғалар болғанда жүйе әрекетін моделдейтін «жылдам және шала» алдын ала нұсқаны білдіреді.Прототиптер жүйе орындалғанға дейін оның мүмкіндіктері мен пайдаларын бағалауға өте ыңғайлы,сондықтан ол программалық қамтаманың міндетті бөлімі болып саналады.
Қолданушы интерфейсінің моделі
Қолданушы интерфейсін құру осы интерфейске қойылатын талаптарды зерттеуден және осы талаптарды орындайтын прототипті құрудан, өңдеуден, талаптарға сәкестікке бағалаудан тұрады.Қолданушы интерфейсіне қолданушы интерфейсінің мәндік прототипі мен қолданушы интерфейсінің ағындар диаграммасы жатады.
Қолданушы интерфейсінің мәндік прототипі экран/бетке қойылатын талап мазмұны болып табылады және интерфейс туралы толық мәлімет көрсетілген жүйенің қолданушы интерфейсінің прототипі немесе «шала» моделі болып келеді.Осылайша, жүйенің қолданушы интерфейсіне қойылатын талаптарын зерттеу оған тәуелсіз әдістермен жүргізіледі.
Қолданушы интерфейстер ағыны диаграммасы интерфейстің негізгі элементтерінің арасында жоғарғы деңгейлі қатынастарды моделдеуге мүмкіндік беріп, жүйенің қолданушы интерфейсі туралы толық «бір көріп» шығады. Осылайша, жоғары деңгейлі архитектуралық шолу жасалады,қолдану вариантын немесе кадрлар тізбегі деп аталатын қодану сценарийлерін қолдау үшін қолданушы интерфейсінің жоғары деңгейлі жобалануы жасалады.
Қолдану вариантының негізгі күй ағынын «дұрыс жол» деп атайды,себебі бұл барлығы дұрыс жұмыс істейтін логикалық жол.
Қолдану вариантының негізгі күй ағынының логикасын нақтылау берілген қолдану вариантының қолданушы интерфейсінің мәндік прототипінің жұмысымен парллель жүретін «тізбекті кадр» ағыны оқиғасының орындалу сценарийлерінің толық спецификациясы түрінде жүреді.Қолданушы интерфейсінің мәндік прототипі қолдану вариантының негізгі күй ағынының оқиғаларын орындау үшін жүйенің нені қосу керектігін анықтайды.Қолдану вариантының сценарийі жобалау немесе талдау кезінде шешілетін техникалық сұрақтарды ескермей тұруы керек.
Қолдану варианттары үшін тізбектер кадры жүйенің қолданушы интерфейсімен қолдану варианты қолдап отырылатынын көрсетеді.Унифицирленген процесте қолдану варианттарына арналған тізбекті кадрларды құруды және талаптарды моделдеу тапсырмасы сияқты қолданушы интерфейсі протоипін құрумен байланысты жұмысты жіктеу керек.
Тізбекті кардларды құруда және қолдану варианттарының логикасын талдауда пайдалы артефакт ретінде орнықтылық диаграммасы қолданылады (Розенберг пен Скотт). Бұл диаграммалар қолданылу сценарийіне сәйкес актердің жүйемен өзара әрекетін орындауда қатысатын негізгі объектілер (шекаралық,мәндік және басқару объектілері) көрсетіледі.
Интерфейстің шекаралық объектілері қолданушы интерфейстерінің элементтерін ұсынады- экрандар, есеп берулер, актерлар әрекеттесетін HTML беттер немесе электронды хаттар,мысалы,іздеу беттері мен сатып алу себеттер беті.Объект-мәндер – пән аймағының моделіне кіретін объектілер,мәселен, «Тапсырыс» не «Тауар». Процесті басқару объектілері әртүрлі объектілерді және олардың арасындағы әрекетті басқаруға қажетті логиканы дамыта отырып, объект-мән және шекаралық объектілер арасын байланыстыруға керек.
Орнықтылық диаграммасын құрғаннан кейін берілген қолдану вариантын орындау үшін шешілетін барлық тапсырмаларды бағалауға болады.Әрине, бұл есепті жоғары деңгейлі бағалау,ал егер де біз бөлшектік жоболау мен орындауға келгенде есеп көлемі айтарлықтай артады.
Қолданушы интерфейстерінің мәндік прототиптерін құрумен қатар, интерфейстің түрлі шекаралық кластарының арасындағы өара әректтесуді қарастыру керек.Бұл жерде бізге қолданушы интерфейсінің негізгі шекаралық объектілерінің арасындағы байланыстарды зерттейтін қолданушы интерфейсінің ағындар диаграммасы көмектеседі.Өзара байланыстарды зерттеу жаңа талаптардың анықталуы мен жүйенің алға жылжуына әкелуіне септігін тигізетін қолданушы интерфейсіне «жаңа қырынан қарауға» мүмкіндік береді.