Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
УМК_ТРПО перевод---ПОС kaz.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
1.32 Mб
Скачать

Курстық жұмыстың орындалу мазмұны Талапатарды қою

Талаптарды қою-жүйені өңдеудің өмірлік циклінің бірінші кезеңі.Талаптарды қоюдың маңыздылығы жүйеде нақтылау керек функционалды және фнкционалды емес талаптардға ауқымды анықтама беру үшін қажет.

Талаптар жүйеден күтілетін қызметтер қалыбы мен жүйе бағынатаын шектеулер қалыбын анықтайды.

Қызметтер қалыбы келесі топтарға бірігеді:

  • жүйенің шекараларын сипаттайтын қызметтер;

  • бизнес-функцияларды(функционалдық талаптар) сипаттайтын қызметтер;

  • деректер құрылымын (деректерге қойылатын талаптар) сипаттайтын қызметтер;

Шектеулер қалыбын өнімділік, сенімділік пен қол жетімділік, интерфейстік талаптар, дәлдікке шектеу, программалау тілдері мен құралдары сияқты жүйеге қойылатын түрлі шектеулер категорияларына сәйкес жіктеуге болады.

Талаптарды алу процесі қолданушылар мен жүйе иелерінінен талаптарды алу процесі нәтижесінде болады. Талаптарды алу әдістері: тапсырыс беруші мен қосымша талаптар анықталатын программалық прототипті құру.

Жиналған талаптар олардан қайталану мен қарама-қайшылықтарды анықтау үшін талдаудан өткізіледі.

Талаптарды құжаттауға оларды жіктеу мен анықтау, приоритеттерді меншіктеу мен нөмірлеу кіреді.

Талаптарды құжаттауға сипаттау бөлімінен басқа бизнес-кластар моделі мен бизнес-варианттарды қолдану моделі, жүйенің шекаралар моделі кіретін жоғары деңгейлі схематикалық бизнес-моделдер жатады.

Талаптар өзгеру қасиетіне ие! Өзгермелі талаптарды өңдеу үшін өзгерістерді басқара алу керек.Талаптарды басқаруға бір талаптардың басқасына және жүйенің өзгермелі бөлігіне әсер етуі сияқты қызметтер жатады.

Талаптардың бизнес –моделі

Талаптарды қою кезеңінде табиғи тілде талаптарды анықтау мен табу орындалады. Тілдерді пайдалану арқылы талаптарды формальді моделдеу талаптарды спецификациялау кезеңінде жүзеге асады. Бірақ сонда да, талаптарды қою барысында талаптарды бизнес-моделдеу деп аталатын жиналған талаптарды визуалды жалпылау жұмысы жүргізіледі.

«Жүйе шекаралары» түсінігі талаптардың өзгеруі жобаның шекарасында белгіліенген жерден асып кетпеуі керек.

Жобаның шекарасы туралы сұрақтарға жауап беру үшін жүйенің қай контекстінде жұмыс істейтінін, сыртқы мәндердің (басқа жүйелер,ұйымдар,адамадар және т.б.) жүйеден қандай қызметтер алатынын және ұсына алатынын білу керек. Бизнес-жүйелерде осындай қызметтер ақпаратқа айналады және деректер ағыны түрінде болады. Сондықтан жобаның шекарасы былай анықталуы керек. Жүйе кіріс ақпаратты алады және шығыс ақпаратты беру үшін оны өңдейді. Жүйенің ішкі мүмкіндіктерімен өңделе алмайтын талаптар жүйенің шекарасынан асып кетеді.

Жүйенің шекарарасын қою үшін келесі моделдер қолданылады: бизнес-моделдер қолдану варианттары мен бизнес-кластар моделі.

Бизнес-варианттар қолдану моделі

Бұл модель бизнес-процестерді моделдеумен байланысты. Яғни ұйымның қызметін зерттеумен байланысты. Ал оған: ұйымның құрылымын зерттеу, қызметкерлердің осы құрылымдағы ролі мен олардың өзара қатынасы; жұмысшылардың ағынын талдау кіреді.

Бизнес-процестерді моделдеу осылайша жобаның басқа бөлімдері үшін контекст орнатумен қатар, жүенің құрылу керек себептерін ұмытпауға көмектеседі.

Бизнес-варианттарды қолдану моделі (БВҚМ) абстракцияның жоғары деңгейінде қолдану варианттар моделінен тұрады. БВҚМ бизнес-процес архитектурасының айналасында топталады және жүйенің жай-күйіне «сырт көзбен» қарауға мүмкіндік береді. Талаптарды спецификациялау кезеңінде қолдану бизнес-варианттары ішкі процестер мен альтернатьивті процестері, GUI –интерфейсін көрсететін экранның кейбір көшірмелері, қолдану варианттары арасындағы қатынастар кіретін бөлшектік қолдану варианттарына айналады. Сыртқы мәндер субъектерге айналады. Субъектер белсенді болады. Олар процестерді басқарады. Олар оқиғалар туралы мәлімет жіберіп, қолдану варианттарын белсенді етеді. Қолдану варианттары оқиғалармен басқарылады. Субъекттер мен қолдану варианттарын байланыстыратын сызықтар мәліметтер ағыны емес. Бұл байланыс сызықтары қолдану варианттарынан, субъектілерден келетін оқиғалар ағыны.