
- •Студент пәнінің – оқу әдістемелік кешені
- •Алматы 2007
- •1.Пәннің оқу бағдарламасы – syllabus
- •1.1 Оқытушылар жөнінде мәліметтер:
- •1.3 Пререквизиттер
- •1.4 Постреквизиттер
- •1.5 Пәннің мақсаты және міндеттері
- •1.6 Тапсырманың түрлері мен тізбегі және оның орындалу графигі
- •1.7 Әдебиеттер тізімі
- •1.8 Бақылау және білім бағасы
- •Студент білімінің бағасы
- •1.9 Курстың процедурасы және саясаты
- •2. Белсенді үлестірмелі материалдардың мазмұны
- •2.2. Дәрістік сабақ конспектілері
- •Басқару үрдістері
- •Жобаның жоспары
- •Жұмыс графигі және желілік диаграммалар
- •Қауіптерді басқару
- •Өтініш анализі үрдісінің схемасы
- •Тапсырыс беруші өтініштерінің сипаттамасы (с-талаптар)
- •Жылдам прототиптеу және жүзеге асырудың зерттелуі
- •Өтініштер анализі: детальдық талаптардың қосылуы
- •Жобалаудың модельдері, каркастар және үлгілері
- •Архитектура түрлері және олардың модельдері
- •Архитектура таңдау үрдісі
- •Жүйелік диаграммасы
- •Мәліметтер ағыны диаграммасы.[17]
- •Алгоритмдердің спецификациясы
- •Объекттердің объекттері мен класстары
- •Объекті-бағытталған жобалау үрдісі
- •Объектлерді анықтау
- •Архитектура моделдері
- •Атаулар кеңістігі.
- •8.1 Сурет Интерфейстің пиктограмма формасындағы көрсетілімі.
- •8.2 Сурет Интерфейс көрсетілімінің тәріс формасы.
- •Орналастыру диаграммасы
- •8.3 Сурет. Компаненттердің орналасу моделденуі.
- •Қолданбалы интерфейсті жобалаудың қағидалары
- •Қолданушының өзара қатынасы
- •Ақпаратты көрсету
- •Қолданушыны қолдаудың құрылымы
- •Қателер туралы хабарлар
- •Анықтамалық жүйені жобалау
- •Қолданушының іс – қағазы
- •Интерфейсті бағалау
- •Программалық қамтамассыздандыру тестілеуі.
- •Құнның конструктивті моделі
- •Сақтау жүйесінің құрылымы
- •Программалық қамтаманы қоса ілестіру
- •Ілестіру процесі
- •2.3 Лабораториялық жұмыстардың жоспарлары
- •Лабораториялық сабақтардың жоспарлары
- •Қолдану бизнес - түрлерінің диаграммасы
- •Қызмет диаграммасы
- •Лабораториялық жұмыс орындалу реті
- •Қолдану жүйелік түрлерінің егжей-тегжейін ашуы
- •Қолдану түрлерінің диаграммасы
- •Лабораториялық жұмыстың орындалу реттері
- •Статикалық модельдері
- •Диаграммаларда күйлердің болуы
- •Динамикалық модель
- •Әрекеттестіктердің диаграммалары
- •Лабораториялық жұмыс орындалу реті
- •2.4 Оқытушы жетекшілігіндегі студенттердің өзіндік жұмысының сабақ жоспары (соөж) (45 сағат)
- •Оқытушы көмегінсіз студенттік өзіндік жұмысының сабақ жоспары(сөж)
- •2.6 Курстық жұмыс
- •Жүйе жұмысының сценариі
- •Курстық жұмыстың орындалу мазмұны Талапатарды қою
- •Талаптардың бизнес –моделі
- •Бизнес-варианттар қолдану моделі
- •Бизнес-класс моделі
- •Талаптарды сипаттау құжаты
- •Талаптар спецификациясы
- •Күйлер спецификациясы
- •Кластарды моделдеу
- •Клас-мәндерді анықтау ережелері
- •Ассоциацияларды моделдеу
- •Агрегациялар мен композициялар қатынасын моделдеу
- •Жалпылау қатынастарын моделдеу
- •Объектілерді моделдеу
- •Күй спецификациясы
- •Қолдану варианттарын моделдеу
- •Қызмет түрін моделдеу
- •Өзара әрекеттесуді моделдеу
- •Ашық интерфейстерді моделдеу
- •Күй өзгеруінің спецификациясы
- •Қолданушы интерфейсін жобалау
- •Қолданушы интерфейсінің моделі
- •Курстық жұмыстың орындалу мазмұны
- •Студент пәнінің – оқу әдістемелік кешені
8.3 Сурет. Компаненттердің орналасу моделденуі.
Мәліметтер базасының деңгейі А түйіні Мәліметтер Сервері көшірмесімен жүзеге асқан. Бизнес-қисын деңгейі В түйіні Бизнес Сервері көшірмесімен ұсынылған. Пайдаланушының графикалық интерфейс деңгейі С түйіні Клиент көшірмесімен көрсетілген.
Кейде компаненттердің процессор және басқа құрылғылар бойынша физикалық таралуын анықтау пайдалы.
Негізгі әдебиеттер – 2[326-330], 12[257-283].
Бақылау сұрақтары:
Жүзеге асу моделдерінің негізгі тағайындауы неде?
Компаненттер мен орынауыстыру диаграммалары қай жерде қолданылады?
Түйіннің компаненттен не айырмашылығы бар?
Интерфейстің пайдасы неде?
СОМ-объекттің қарапайым объектен қандай айырмашылығы бар?
СОМ-иньерфейс қалай көрсетіледі және қалай жүзеге асады?
СОМ-объект сервері дегеніміз не және сервердің қандай типтерін білесіз?
11- Дәріс. Қолданушылық интерфейсті жобалау
Графикалық қолданушылық интерфейсті жобалау ( GUI – Graphical User Interface ) дисциплина арасындағы байланысты көрсетеді. Ол көпфункциялық бригаданың күшін сұрайды – бір адам ереже бойынша GUI – интерфейсін жоболау үшін керек көп аспектті жүзеге асырудың керекті әдістерін білмейді. Өйткені GUI – интерфейсін жобалауға жататын график – суретшінің тәжірибиелерін, міндеттерді талдау бойынша, маманын, жүйелік жобалаушыны, программисті, технология бойынша экспертті, басқа да бірнеше жүйеге керек мамандарды керек етеді.
ПО құрушыларға міндетті:
қолданушылық интерфейсті жобалаудағы негізгі қағидаларды білуге;
қолданушы мен программалық жүйелердің арасындағы өзара қатынас стилдерінің түрлерін білуге;
жобалаудағы негізгі ережелерді білуге;
жүйені қолданудағы негізгі ыңғайлы көрсеткіштерді елестете алуға;
Қолданушылық интерфейсті қатесіз жобалау жүйедегі жақсы жұмыс істеу маңызды болып табылады. Интерфейсті күрделі қолдану қолданушының қатесіне әкеліп тіреледі.Кейбір жағдайларда олар мұндай программалық жүйеде жұмыс істеуден бас тартады.
Қолданушылық интерфейстің итерациялық процесін жобалауын келесі түрде көрсетуге болады ( сурет - 10.1 ) .
GUI қолданушылық интерфейсін жобалаудағы ең эффектті әдісі қолданушылық фияларды қолдана отырып модельдеу болып табылады.
Процестің басында интерфейстің, қағаздың жобасы ( макеті ) құрылады, ал одан ары қарай қолданушының өзара қатынасын модельдейтін экрандық формалар құрылады.
UI жобалау үрдісінің этапы – есептеуіш жүйе қамтамасыз ететін талдауды қолданудағы жүйенің қызметі. Талдауға, ереже бойынша бір уақытта әр түрлі әдістер қолданылады, негізгілері: талдау мәселесі, этнографиялық қатынас, қолданушының сұранысы және олардың жұмысын қадағалау.
10.1-сурет Қолданбалы интерфейсті жобалаудағы үрдіс.
Қолданбалы интерфейсті жобалаудың қағидалары
UI жобалаудың негізгі қағидасы – адамның мүмкіндіктері болып табылады. Барлық UI жобалаудың негізгі қағидаларына кіреді: Басқару – қолданушыда; Келісушілік; Қолданушы білімінің санағы; Қолданушыны басқару; Қолданушының әртүрлі санағы.