
- •Студент пәнінің – оқу әдістемелік кешені
- •Алматы 2007
- •1.Пәннің оқу бағдарламасы – syllabus
- •1.1 Оқытушылар жөнінде мәліметтер:
- •1.3 Пререквизиттер
- •1.4 Постреквизиттер
- •1.5 Пәннің мақсаты және міндеттері
- •1.6 Тапсырманың түрлері мен тізбегі және оның орындалу графигі
- •1.7 Әдебиеттер тізімі
- •1.8 Бақылау және білім бағасы
- •Студент білімінің бағасы
- •1.9 Курстың процедурасы және саясаты
- •2. Белсенді үлестірмелі материалдардың мазмұны
- •2.2. Дәрістік сабақ конспектілері
- •Басқару үрдістері
- •Жобаның жоспары
- •Жұмыс графигі және желілік диаграммалар
- •Қауіптерді басқару
- •Өтініш анализі үрдісінің схемасы
- •Тапсырыс беруші өтініштерінің сипаттамасы (с-талаптар)
- •Жылдам прототиптеу және жүзеге асырудың зерттелуі
- •Өтініштер анализі: детальдық талаптардың қосылуы
- •Жобалаудың модельдері, каркастар және үлгілері
- •Архитектура түрлері және олардың модельдері
- •Архитектура таңдау үрдісі
- •Жүйелік диаграммасы
- •Мәліметтер ағыны диаграммасы.[17]
- •Алгоритмдердің спецификациясы
- •Объекттердің объекттері мен класстары
- •Объекті-бағытталған жобалау үрдісі
- •Объектлерді анықтау
- •Архитектура моделдері
- •Атаулар кеңістігі.
- •8.1 Сурет Интерфейстің пиктограмма формасындағы көрсетілімі.
- •8.2 Сурет Интерфейс көрсетілімінің тәріс формасы.
- •Орналастыру диаграммасы
- •8.3 Сурет. Компаненттердің орналасу моделденуі.
- •Қолданбалы интерфейсті жобалаудың қағидалары
- •Қолданушының өзара қатынасы
- •Ақпаратты көрсету
- •Қолданушыны қолдаудың құрылымы
- •Қателер туралы хабарлар
- •Анықтамалық жүйені жобалау
- •Қолданушының іс – қағазы
- •Интерфейсті бағалау
- •Программалық қамтамассыздандыру тестілеуі.
- •Құнның конструктивті моделі
- •Сақтау жүйесінің құрылымы
- •Программалық қамтаманы қоса ілестіру
- •Ілестіру процесі
- •2.3 Лабораториялық жұмыстардың жоспарлары
- •Лабораториялық сабақтардың жоспарлары
- •Қолдану бизнес - түрлерінің диаграммасы
- •Қызмет диаграммасы
- •Лабораториялық жұмыс орындалу реті
- •Қолдану жүйелік түрлерінің егжей-тегжейін ашуы
- •Қолдану түрлерінің диаграммасы
- •Лабораториялық жұмыстың орындалу реттері
- •Статикалық модельдері
- •Диаграммаларда күйлердің болуы
- •Динамикалық модель
- •Әрекеттестіктердің диаграммалары
- •Лабораториялық жұмыс орындалу реті
- •2.4 Оқытушы жетекшілігіндегі студенттердің өзіндік жұмысының сабақ жоспары (соөж) (45 сағат)
- •Оқытушы көмегінсіз студенттік өзіндік жұмысының сабақ жоспары(сөж)
- •2.6 Курстық жұмыс
- •Жүйе жұмысының сценариі
- •Курстық жұмыстың орындалу мазмұны Талапатарды қою
- •Талаптардың бизнес –моделі
- •Бизнес-варианттар қолдану моделі
- •Бизнес-класс моделі
- •Талаптарды сипаттау құжаты
- •Талаптар спецификациясы
- •Күйлер спецификациясы
- •Кластарды моделдеу
- •Клас-мәндерді анықтау ережелері
- •Ассоциацияларды моделдеу
- •Агрегациялар мен композициялар қатынасын моделдеу
- •Жалпылау қатынастарын моделдеу
- •Объектілерді моделдеу
- •Күй спецификациясы
- •Қолдану варианттарын моделдеу
- •Қызмет түрін моделдеу
- •Өзара әрекеттесуді моделдеу
- •Ашық интерфейстерді моделдеу
- •Күй өзгеруінің спецификациясы
- •Қолданушы интерфейсін жобалау
- •Қолданушы интерфейсінің моделі
- •Курстық жұмыстың орындалу мазмұны
- •Студент пәнінің – оқу әдістемелік кешені
8.1 Сурет Интерфейстің пиктограмма формасындағы көрсетілімі.
Мұнда интерфейсті жүзеге асыратын К2 компаненті интерфейс белгісімен (дөңгелекпен) жай сызықпен жалғанады. Интерфейс қолданатын К1 компаненті онымен тәуелділік қатынасымен байланысқан.
Екінші тәсіл (8.2 сурет) оның операциясын көрсете алатын интерфейс суретінің теріс формасын қолданады.
8.2 Сурет Интерфейс көрсетілімінің тәріс формасы.
Интерфейсті жүзеге асыратын К2 компаненті оған жүзеге асу қатынасымен қосылады. Интерфейс арқылы басқа компанентке қатынау қызметін алатын К1 компаненті, бұрынғыдай интерфейске тәуелділік қатынасымен қосылады.
Бұл факті екі компанент арасында әр қашан интерфейс болады, олардың тікелей тәуелдігін жояды. Интерфейсті қолданатын компанент, бұл интерфейсті қандай компанент жүзеге асыратындығынан тәуелсіз нақты жұмыс жасайды. Бұл өте маңызды және жүйе дамуындағы компаненттердің иілгіш ауысуын қамтиды.
Компаненттерді қайта пайдалану - сенімдірек және арзанырақ кодаға әкелетіндіктен, программалық аспаптардың жетілуінің магистралді жолы. Программалық компанеттердің негізгі мақсаты – екілік ауысатын бөліктерден жүйенің жиынтығын алу. Олар компаненттерден жүйенің алғашқы құрылымын қамтуы керек, содан соң оның жетілуі – ескілерді түгелдей жүйенің қайта құрылымын ауыстырмау және жаңа компаненттерді қосу. Интерфейс – бұл мұндай мүмкіндіктерді орындау кілті. Интерфейс анықталғаннан кейін, орындалып жатқан жүйеге, оны қанағаттандыратын немесе бұл интерфейсті қамтитын кез-келген компанентті қосуға болады. Компаненттің басқалармен ауысу механизмі қазіргі заманғы компаненттер моделімен (COM, COM+,CORBA6 JavaBeans) жаулап алынған.
Компанентті диаграммалар жүйені жүзеге асырудың статикалық моделдеуі үшін жобалау кезінде қолданылады. Бұл көрсетілім компаненттерден құралған жүйе конфигурация басқарылымын қолдайды.
Компанентті диаграмма келесі қатынастарды көрсетеді:
Компиляция периоды (текстік компаненттер арасында);
Жинақтау периоды (объекті екілік компаненттер арасында);
Орындалу периоды (машиналық компаненттер арасында);
Жүйенің жүзеге асуы әртүрлі компаненттер санын қоса алады: орындалатын элементтер, динамикалық кітапханалар, мәліметтер файлы, анықтамалық құжаттар, файлдарды тіркеу ді инициализациялайтын файлдар, сценарилер және орнату файлдары. Атап өтілген компененттерді моделдеу мен олардың арасындағы қатынас – жүйені конфигурациялаудың негізгі бөлігі болып табылады.
Орналастыру диаграммасы
Объекті-бағытталған жүйенің физикалық аспектлерін моделдейтін, UML –ді жүзеге асыру диаграммаларының екінші түрі. Орналастыру диаграммасы жүйенің жұмыс істеу периодындағы өңделетін түйіндердің конфигурациясын және де бұл түйіндерде «өмір сүретін» компаненттерді көрсетеді. Орналастыру диаграммалары өзіне компаненттерді қоса алады, пакеттерді немесе модел элементтерін үлкен фрагменттерге топтастыратын ішкіжүйелерді және де объектлерді құрай алады.
Түйін - бұл жүйенің жұмысы кезінде болатын және өзімен бірге компьютерлік ресурсты ұсынатын физикалық элемент.
Орналастыру диаграммаларын жүйенің қалай орын ауыстыратынын ұсынудың статикалық моделдеуі үшін қолданады.Бұл ұсыну таралуды, қоюды және физикалық жүйені тудыратын инсталяция бөліктерін қолдайды.
Графикалық орналастыру диаграммасы – бұл ассоцияциялармен біріккен түйіндерден құралған граф. Түйіндердің көшірмелері өмір сүруші немесе түйіндерде жіберілген және объектлерді құрай алатын компаненттердің көшірмелерін құрай алады.
Типтік үшдеңгейлі жүйені орналастыру диаграммасы түрінде көрсетейік (8.3 сурет).