2Т30 Теодолиттінің ноль нүктесін анықтау

Нүктенің аты		Отсчеты		Ноль нүктесі	Вертикаль дөңгелегі
Тұруы нүктесі	Нысаналау (визирлеу)	Л	П
Жөндеуден бұрын
1	2	3 28,5	-3 39,0	- 0 05,2	+ 3 33,7
	3	- 0 20,0	+ 0 08,0	- 0 06,0	- 0 14,0
Жөндеуден кейін
1	2	3 34,0	- 3 33,0	+ 0 00,5	+ 3 33,5
	3	- 0 15,0	+ 0 13,5	- 0 00,8	- 0 14,2

Теодолиттер үшін ноль нүктесінің ауытқуы:

Т30 и 2Т30…………………………….1,5

Т15 и Т15К……………………………0,5

Т5 и Т5К………………………………0,1

Біздің келтірген мысалымызда ноль нүктесі берілген деңгейде орналасқан (0,8).

Бақылау сұрақтары

1. Көлбеу бұрыштарды өлшеу кезіндегі операциялар реті қандай?

2. Дөңгелектің бір қалыптағы өлшеу бұрышы қалай аталады?

3. Көлбеу бұрышы дегеніміз не?

4. Қандай жолдармен көлбеу бұрышын анықтаймыз?

5. Нөлдік орын қалай анықталады?

6. Ноль нүктесі МО және көлбеу бұрышы ν қандай формуламен анықталады?

7. Вертикаль дөңгелектің нөлдік орны (МО) қалай анықталады?

Тәжірибелік жұмыс № 8

Горизонталь бұрыштарды өлшеу.

Сілтеме: Неумывакин Ю.К., Смирнов А.С., «Практикум по геодезии» М, Недра:1985ж

Жұмыстың мақсаты: горизонталь бұрыштардың әдістемесін және өңдеуге алынған бұрыштардың нәтижесін меңгеру, бұрышты өлшеуге арналған бастапқы дағдыны қолға ( түсіру, алу, үйрену ).

Құралдар мен жабдықтар: теодолиттік жинақ, визирлік максаты және горизонталь бұрыштарды өлшеуге арналған журнал.

Тапсырма:

1. Нәтижелерді журналға жазу әдісімен горизонталь бұрышты өлшеңіз, өлшеу нәтижелерін өңдеп, өлшеу схемасын тұрғызыңыз?

2. Оқытушы берген айналу тәсілдері арқылы горизонталь бұрыштарды өлшеу нәтижелері жазылған журналды өңдеңіз?

Жұмыстың мазмұны мен жүрісі:

Теодолитті бұрыштың басына мынадай әдіспен қондырады: штативтің басы горизонтальға жақын, ал жүктің тіктеуіші колышка астында жатуы тиіс. Бұл бұрыштың жоғары немесе жақын жатқанын білдіреді. Аспаптың мықтылығына көз жеткізгеннен кейін станок винтті босатып, және штативтің басындағы теодолитті кішігірім шекарада орын ауыстырып, көбірек нақты центрлейді. Көтергіш винттермен аспаптарды жұмыстық жағдайға әкеледі. Екі көтергіш винтті горизонталь шеңбер басына деңгей бойымен орналастырып, алидаданы үшінші винттің бағытына дейін 90º айналдырады. Осыдан кейін тағы да центр дәлдігін тексеріп, алидаданы 0º - қа жақын есеппен қондырады. ( мысалы 012,5 кесте-9) және лимбаның қозғалысымен трубаны сол жақ  визирлік мақсатқа апарады. (сурет-16 а).