27 Сурет. Горизонталь алаңдарын жобалау:

а – алаң жоспары; б – жер жұмыстарының картограммасы.

Мысалы; 27 суреттей В1 – 120,80; А3 – 118,60 нүктесі Б4 орналасқан, сондықтан Н_min ═ 117,80. Жобалау белгісі В1 нүктесіндегі h_у ═ 120,80 - 117,80 ═ 3,00; А3 нүктесіндег

h_у ═ 118,60 – 117,80 ═ 0,80 тең. В1, В4, Б4, А3, А1 – биіктіктері бір төртбұрышқа жатады, ал В2, В3, А2, Б1 биіктіктері – екі төртбұрышқа бірдей, Б3 – үш төртбұршқа жалпы, Б2 – төрт төртбұршқа жалпы, сонда

h_y(1) = 3,00+0,00+0,00+0,80+2,65 = 6,45

2h_y(2) = 2(1,95+0,90+1,70+3,20) = 15,50

3h_y(3) = 3*1,20 = 3,60

4h_y(4) = 4*2,25 = 9,00.

көлденең алаңды жобалау биіктік формуласы бойынша:

H_n ═ 117,80 + 6,45+15,50+3,60+9,00 ═ 119,53

5*4

Соңынан әр биіктіктің жұмыс белгілері мына формула бойынша табады:

h_Р ═ H_n - Н_і (45)

Сонымен 45 формула бойынша А1 биктігіне байланысты жұмыс белгісі шығады, 119,53-120,45═ -0,92 және басқалары биіктіктердің осы тәсілі бойынша.

Егер квадраттағы әр түрлі белгілері бар жұмыс белгілері болса, онда мұндай квадратта нөлге тең жұмыс белгісі бар сызық өтеді. Нөл жұмысының сызығы бөлімдері мен арасындағы шекара болып есептеледі. Квадрат жақтарына нөл жұмысының сызықтарын орнату үшін нүктелердің орнын мына формулалар арқылы табады.

l₁₌ │h_p1│ a;

│h_p1│ ₊ │h_p2│

l₂= │ h_p2│ a, (46)

│h_p1│ ₊ │h

мұндағы: 1₁ және 1₂ - квадраттың төбесінен нөл жұмысының нүктесіне дейінгі ара қашықтық; а – квадраттың қабырғасы.

Мысалы, а = 20 мм болған жағдайда В₂ - В₃ квадратының қабырғалары үшін біз мынаны аламыз:

l₁₌ 0, 22 * 20 ₌ 4, 2 м l₂₌ 0, 838 * 20 ₌ 15, 8 м

(0, 22 +0, 83) (0, 22 +0, 83)

1₁ және 1₂ мөлшерінің а ара қашықтығына теңдігі бақылау болып есептеледі: 15,8+4,2=20,00м.

В₂ төбесінен 4,2 м-ге тең және В₃-тен 15,8 м-ге тең ара қашықтықты алып тастап (24,б сур.) сызбада нөл жұмысының нүктесін аламыз.Осыған ұқсас квадраттың қалған қабырғаларының нүктелерін табамыз және оларды штрих – пунктирлі сызықтар мен қосып шекарасын аламыз. Жер жұмыстарының көлемін бөлек табады.

Топырақ көлемін толық квадратта мына формула бойынша табады

V = (∑h_p * S _k) /4, (47)

мұндағы: ∑һ_р – жұмыс белгілерінің мөлшері; S_к – квадраттың ауданы.

1 (В1, В2, В3, Б1) квадраты үшін

V₌ (1, 27 + 0, 22 + 0, 52 + 1, 47) * 400 ₌ 348,0 м² .

4

Толық емес квадраттар бойынша жер жұмыстарын көлемін есептеу үшін олар үш бұрыштарға бөліп, әрбір фигураны нөмірлейді.

Әрбір үшбұрыштың ауданын табады және үшбұрыштың призмалары шегінде грунт көлемін мына ормула бойынша есептейді.

V = ∑h_p * S _т /3, (48)

Мысалы, 2 фигура үшін біз мынаны аламыз:

S_т ═ 4,2 + 20/2 ═ 42м²

V ═ (0,22 + 0 + 0)*42 ═ 2,9 м³

3

барлық есептеулерді ведомостта жүргізеді, мұнда выемка және насып көлемін түпкілікті алады. Одан ары жер жұмыстарының балансын мына формула бойынша тексереді.

V= V_вV_н 100%. (49)

V_вV_н