Ультрадыбыстық диагностика.

Ультрадыбыстық зерттеу ( ультрадыбыстық диагностика, эхография, ультрадыбыс ) дагностиканың, сонымен қатар гинекологияның ең жаңа және көптеген аурулардан, көп хабарлар алынатын әдістерінің бірі. Ультрадыбыстық зерттеудің басқа да қазіргі жаңа диагностикалық әдістерден артықшылығы неде?

Ультрадыбыстық зерттеудің басты артықшылығы оның емделушіге ешқандай зиянсыздығы. Ол ағзаға ешқандай зиян келтірмейді , сәулелендірмейді (сәулелік жүктемесі болмайды). Сондықтан дәрігер не науқас қойылған диагнозды қайтадан анықтағылары келсе, ультрадыбыстық зерттеуді ешқандай қауіпсіз қайта жүргізуге болады .Осыған байланысты осы әдістің тиімділігін айта кетуге болады, яғни дәрігерге бір рет қаралғанның өзінде көптеген мүшелер мен ағза жүйелерінің ультрадыбыстық зерттеулерін жүргізуге болады.

Диагностиканың ультрадыбыстық зерттеу әдісі құрсақ қуысы мүшелерінің, зәр шығару жүйесінің, қалқанша без, сілекей мен сүт бездерінің , жүректің және т. б. Көптеген ауруларын анықтауда басты орын алады. Ультрадыбыстық зерттеуді қолдану мүмкін еместігі не шектелгендігі жайында айтуға оңай. Бұл сүйек жүйесінің, өкпенің, ішек- қарын жолының, бас миының бірқатар аурулары. Бірақ осы облыс бойынша да жыл сайын диагностиканың ультрадыбыстық әдісіне деген ұмтылыс көбейіп келеді.

Ультрадыбыстық зерттеу гинекологияда да кең қолданылады. Оның көмегімен әйелдердің жыныс мүшелерінің ауруларын диагностикалау жүргізіледі. Акушерлік тәжірибеде баланың іштегі даму үрдістерін тексеріп, бағалау кезінде ультрадыбыстық зерттеу басты роль атқарады. Акушер – гинеколог ақауларды анықтау мақсатында ұрықтың барлық мүшелерін зерттеуге мүмкіндік алады , сондай – ақ жүктіліктің қалыпты даму кезеңдерін бақылауға мүмкіндік алады. Осылай ультрадыбыстық зерттеудің нәтижесінде алынған қорытынды әртүрлі дәрігер- мамандарға потология дәрежесін дұрыс бағалауға, сондай – ақ пациентті бекер берекесізденуден сақтандыруға көмектеседі.

Ультрадыбыстық зерттеу - мүшелер мен ұлпалардың күйін ультрадыбыстық толқынның көмегімен анықтау. Біртекті ортада ультрадыбыстық толқындар түзу сызықты және тұрақты жылдамдықпен тарайды. Акустикалық тығыздығы әртүрлі орталардың шекарасында сәуленің бір бөлігі шағылып, екінші бір бөлігі сынып, ары қарай түзу сызықты таралады.

Шекаралас орталардың акустикалық тығыздықтарының айырмашылық градиенті неғұрлым жоғары болса, ультрадыбыстық тербелістің соғұрлым көп бөлігі шағылады. Қозғалыстағы объектіден шағылу кезінде (мысалы, тамырлардағы қанның ағысы) шағылған сигналдың жиілігі өзгереді (Доплер эффектісі), бұл салыстырмалы жылдамдықты есептеуге мүмкіндік береді (жиіліктің ығысуы бойынша). Арнайы датчик (ол әрі қабылдаушы да, әрі таратушы да болып табылады ) шағылған сигналдарды тіркейді (фиксирует) – осы берілгендер ультрадыбыстық кескін алудың негізі болады.

Медициналық ультрадыбыстық техниканың жаңарып, интенсивті дамуы радио- және гидролокацияның, сандық электрониканың, жартылай өткізгішті техниканың ғылыми негіздерін қолдануға негізделген. Қазіргі заманғы ультрадыбыстық сканерлер объектінің ажырату қабілеттілігі 0,1 мм- ге дейінгі үш өлшемді кескінін алуға мүмкіндік береді. Допплерлік әдістемелер 0,1 см/ с- тан кем жылдамдықпен қозғалатын тамырлардағы қанның ағысын, жүрек қабырғаларының және адамның басқа да ұлпаларының қозғалысын анықтап, бағалауға мүмкіндік береді. Түсті допплер (Color Doppler) қажетті жердегі қанағысының сипатын эхограммада түспен айрықшалауға (түсті картирование) мүмкіндік береді. Датчикке қарай қанның ағысын қызыл түспен, датчиктен- көк түспен бояу келісілген. Қан ағысының турбуленттілігі көк- жасыл- сарғыш түспен боялады.

Т үсті допплер тамырлардағы қанның ағысын зерттеуде,

эхокардиографияда қолданылады. Технологияның басқа аттары- түсті допплерлік бояу (картирование), color flow mapping (CFM) және color flowngiography (CFA).

Әдетте түсті допплердің көмегімен датчиктің орнын өзгерте отырып, қажетті аймақ (тамыр) анықталады, содан соң сандық бағалау үшін импульсті допплерді қолданады.

Түсті және энергетикалық допплер кисталар мен ісіктерді дифференциациялауға көмектеседі, өйткені кистаның ішкі құрылымында тамырлар болмайды.

Үш өлшемді ультрадыбыстық зерттеу.

Үш өлшемді ультрадыбыстық зерттеуді жүргізуге мүмкіндікберетін Live 3D- аппаратты- программалы комплексі жаңа функционалдық мүмкіншіліктерге ие:

- көлемді датчиктерді қолдану;

- үш кескіннің әрбіреуінен кезкелген кесік алу;

сұр шкала, түсті допплер режимінде үш өлшемді кескін алу.

Ү ш өлшемді ультрадыбыстық зерттеуді жүргізу үшін көлемді датчиктер қажет.

P ulse Inversion Harmonic немесе ұлпалы инверсті гармоника – дене арқылы базалық және инверсті ультрадыбыстық серпіністердің өтуінен туған ішкі мүшелердің тербелісінің гармониялық құраушысының бөліну технологиясы. Шағылған сигналдың базалық және инверсті құраушыларының қосылуы нәтижесінде алынған сигнал пайдалы деп есептеледі. Инверсті гармоника (тура гармоникамен салыстырғанда) жоғары сапалылықты қамтамасыз етеді, өйткені екі сигнал да ( базалық және инверсті ) дене арқылы өтіп, қосылған кезде шулар автоматты түрде сүзіледі (фильтрленеді). Инверсті гармоника технологиясын қозғалатын ұлпаларды ( тамырлар, жүрек) және көзбен нашар көрінетін (акустикалық тығыздықтары ұқсас) ұлпаларды, ісіктер сияқты, зерттеуде қолдануға болады.

ElastoScan- эластография.

ElastoScan- эластография- біртекті емес ұмсақ ұлпаларды олардың ығысудың серпімді сипаттамалары бойынша жақсы көрінуін арттыру технологиясы.

Эластография үрдісі барысында зерттелетін ұлпаға қосымша әсер етеді- қысым түсіріледі. Созылғыштығының біртекті еместігінен ұлпаның біртекті емес элементтері түрліше жиырылады. Бұл өзін сау ұлпа тәрізді сезінетін қатерлі ісіктің пішінін дәл анықтауға мүмкіндік береді, алғашқы даму сатысындағы рак ауруын диагностикалауға мүмкіндік болады.

Эластографияны қолдану мысалдары.

1) Эластографияны клиникада қолдану.

- Онкология (сүт бездерінің, бауырдың, простатаның рагін диагностикалау және классификациялау; қатерлі ісіктерді емдеген кездегі өзгерістерді мониторинглеу).

- Кардиология

- Трансплантология (трансплантталған бүйректің қабылдамауын мониторинглеу).

- Пластикалық хирургия.

Ү ш өлшемді ультрадыбыстық зерттеудің акустикалық мөлдірлігінің режимдері.

3D image optimizing- үш өлшемді ультрадыбыстық кескіннің қажетті облысына қарай көрсету тиімділігі. Арнайы жиілікті сүзгіштердің көмегімен жеке акустикалық жұмсақ

(гипоэхогенді) немесе тығыз (гиперэхогенді) құрылымдарға бөледі. Хабарды біріктірілген режимдер түрінде беруге болады: Surface mode- беттік ұлпалардың кескіндеу режимі; Х-ray mode- сүйек құрылымын кескіндеу режимі, осы кезде жұмсақ ұлпалар жартылай жарық болып көрінеді.

Х-ray режимінде кескіндер рентгенге ұқсас, бірақ жүкті әйелдер мен балаларды тексергенде, ешқандай қарсы көрсеткіштері жоқ, сонымен бірге ультрадыбыстық зерттеу қозғалыстағы объектілерді зерттеуге мүмкіндік береді.

SHAPE SHAPE SHAPE