54. Podaj genezęi postanowienia Aktu Końcowego kbwe

KBWE to porozumienie regionalne, nie posiadające statutu, a jego charakter i działalność określają dokumenty (przyjęte przez szefów państw lub rządów).Idea konferencji pojawiła się w latach 60. Na przełomie 1969/70 rząd Finlandii podjął działania do zwołania Europejskiej Konferencji Bezpieczeństwa (Finlandia chciała być jej gospodarzem). W 1973 roku NATO i UW w Wiedniu podjęły rokowania na temat redukcji zbrojeń, sił zbrojnych w Europie, które trwały do 1989r. Spowodowało to poprawę atmosfery politycznej i stosunków między NATO i UW. Przyspieszyło to przygotowania do zwołania Ogólnoeuropejskiej Konferencji Bezpieczeństwa. Trzy etapy konferencji:

- 3-7 lipca 1973 r. Helsinki, spotkanie ministrów spraw zagranicznych.

- 18 września 1973- 21 lipca 1975, Genewa, rokowania na szczeblu ekspertów.

- 30 lipca- 1 sierpnia 1975, Helsinki, spotkanie szefów państw i rządów.

Efektem tego 1 sierpnia 1975 r. 35 szefów państw i rządów podpisało Akt Końcowy KBWE,

zwany Wielką Karta Pokoju, nie był umową międzynarodową, ale uroczystą

deklaracją intencji o znaczeniu politycznym i moralnym, wyrażał wolę państw w podzielonej na 2 ideologiczne bloki Europę. KBWE nie

posiadał statutu. Akt składał się z 4 części:

1. koszyk polityczny: deklaracja zasad przestrzegania wzajemnej suwerennej równości, wstrzymanie się od użycia siły, nienaruszalność granic, poszanowanie praw człowieka i podst. Wolności. (tzn. „1. koszyk”)

2. koszyk ekonomiczny: współpraca w dziedzinie gospodarki, przemysłu, nauki, techniki, turystyki, transportu i środowiska naturalnego („2. koszykh)

3. koszyk praw człowieka: współpraca w dziedzinie humanitarnej, respektowanie praw człowieka, wymiana w dziedzinie kultury, oświaty, („3. koszyk”).

4. dalsze kroki po konferencji

55. Omów konferencje przeglądowe KBWE 

1 konferencja: 4.10.1977 – 9. 03.1978 w Belgradzie. Ujawniły się kontrowersje między USA i ZSRR wokół przestrzegania praw człowieka. Nie uzgodniono żadnych konkretnych postanowień oprócz decyzji o kontynuacji procesu KBWE.

2. konferencja: 11.11.1980 – 9.09.1983 w Madrycie stała się jedną z najdłuższych i najtrudniejszych konferencji w historii KBWE, ponieważ odbywała się w okresie radzieckiej interwencji w Afganistanie oraz podczas wprowadzenia w Polsce stanu wojennego.  Dyskusja na temat pokojowej regulacji sporów, współpracy w rejonie Morza Śródziemnego, praw człowieka.

3. konferencja: odbyła się w Wiedniu 1986HYPERLINK "http://pl.wikipedia.org/wiki/1989" \t "_blank" 19891986-HYPERLINK "http://pl.wikipedia.org/wiki/1989" 1989 w "nowym" klimacie politycznym, obszerny dokument końcowy rozszerzono o katalog praw człowieka przyjęto również mechanizmy kontroli w dziedzinie ludzkiego wymiaru KBWE.

56. Przedstaw powstanie państwa Izrael.

Wielka Brytania przekazała sprawę przyszłości Palestyny ONZ. Ogólne Zgromadzenie ONZ zdecydowało o powołaniu Specjalnej Komisji NZ do spraw Palestyny, której zadaniem było rozwiązanie problemu. W efekcie jej prac przygotowano dwie propozycje. Pierwsza : powstanie dwunarodowego państwa federacyjnego, drugie : powstanie dwóch państw połączonych Unią Gospodarczą. Zgromadzenie przegłosowało drugi projekt. Miasta Jerozolima i Betlejem miały posiadać status międzynarodowy. Według ustaleń wojska brytyjskie miały się wycofać 1 sierpnia 1948r. A później powinno zostać ogłoszone powstanie obu państw oraz unia gospodarcza. Jednak 12 maja 1948r. doszło do ogłoszenia w Tel Awiwie, powstanie Izraela.

57. Przedstaw wojny arabsko – żydowskie.

Po I wojnie arabsko-żydowskiej nie doszło do powstania państwa Palestyńskiego. Nie została zatem wypełniona rezolucja ONZ. Ziemię na których miała powstać Platyna zajęły : Izrael, Jordania i Egipt. W 1960r. powstałą organizacja wyzwolenia Palestyny (OWP) która miała walczyć o utworzenie nie podległej Palestyny. W takich okolicznościach, kolejne wojny pozostawały tylko kwestią czasu.

5 czerwiec 1967r. wybuchła wojna tzw. "sześciu dniowa". Izrael zajął półwysep Synaj, wzgórza Golan, Stefę Gazy i zachodni brzeg Jordanu. 22 listopada 1967r. ONZ nakazała wycofanie się Izraela ze zdobytych terytoriów. Jednak Izrael nie zdecydował się na jej wypełnienie. Rezolucji nie zaakceptowali Palestyńczycy, bowiem nie wspomniała o utworzeniu ich państwa.

6 październik 1973r. Egipt w sojuszu z Syrią przygotował do tzw. Wojny Yom Kippur (Święto pojednania). Dzięki pomocy USA, w postaci broni, wojska Izraelskie zdołały odzyskać utracone pozycje. Zawieszenie broni na froncie egipskim nastąpiło 24 października 1973r.. Izrael wycofał się z zachodniego brzegu kanału Sueskiego.

6 czerwca 1962r. Izrael atakuje obozy Palestyńskie w Libanie, w rezultacie Izrael zajął 1/3 terytorium Libanu. Wojska Izraelskie wycofały się w marcu 1983r.

58. Przedstaw istotę problemu palestyńskiego.

Wielka Brytania przekazała sprawę przyszłości Palestyny ONZ. Ogólne Zgromadzenie ONZ zdecydowało o powołaniu Specjalnej Komisji NZ do spraw Palestyny, której zadaniem było rozwiązanie problemu. W efekcie jej prac przygotowano dwie propozycje. Pierwsza : powstanie dwunarodowego państwa federacyjnego, drugie : powstanie dwóch państw połączonych Unią Gospodarczą. Zgromadzenie przegłosowało drugi projekt. Miasta Jerozolima i Betlejem miały posiadać status międzynarodowy. Według ustaleń wojska brytyjskie miały się wycofać 1 sierpnia 1948r. A później powinno zostać ogłoszone powstanie obu państw oraz unia gospodarcza. Jednak 12 maja 1948r. doszło do ogłoszenia w Tel Awiwie, powstanie Izraela.

Po I wojnie arabsko-żydowskiej nie doszło do powstania państwa Palestyńskiego. Nie została zatem wypełniona rezolucja ONZ. Ziemię na których miała powstać Platyna zajęły : Izrael, Jordania i Egipt. W 1960r. powstałą organizacja wyzwolenia Palestyny (OWP) która miała walczyć o utworzenie nie podległej Palestyny.

22 listopada 1967r. ONZ nakazała wycofanie się Izraela ze zdobytych terytoriów. Jednak Izrael nie zdecydował się na jej wypełnienie. Rezolucji nie zaakceptowali Palestyńczycy, bowiem nie wspomniała o utworzeniu ich państwa.

59. Przedstaw i omów przebieg i skutki rewolucji w Iranie.

W Iranie doszło do wybuchu rewolucji islamskiej. Jej pierwsze symptomy były widoczne już w połowie lat 70, gdy nasiliły się protesty wobec polityki rządzącego Iranem : Szacha Rezy Pahlawiego, który zgadzał się na napływ obcokrajowców i europeizacje kraju.

Wszelki opór tłumił przy pomocy policji.

Duchowym przywódcą opozycji był ajatollah Chomeini, który wraz przerodzeniem się masowych demonstracji w rewolucję, 1 lutego 1979r. wrócił z emigracji i stał się nowym przywódcą państwa.

Iran ogłoszono Republiką Islamską i stał się on, pierwszym nowożytnym państwem o charakterze religijnym.

60. Przedstaw przyczyny, przebieg i skutki interwencji ZSRR w Afganistanie:

Geneza:

Zanim doszło do inwazji ZSRR na Afganistan, w 1973r. w wyniku zamachu stanu obalono króla i proklamowano republikę, na której czele stanął: Mohammed Daud. Po obaleniu monarchii współpraca partii komunistycznej działającej na trenie Afganistanu nasiliła się. W kwietniu 1978r. doszło do przewrotu w wyniku, którego zamordowano Daud'a, a władzę przejął Mohammed Taraki.

W grudniu 1988r. doszło do podpisania radziecko-afgańskiego traktatu o przyjaźni, który stał się potem pretekstem do uzasadnienia interwencji ZSRR.

Taraki próbował wprowadzić radzieckie rozwiązania w państwie islamskim. To po pewnym czasie musiało zaowocować sprzeciwem miejscowej ludności. W efekcie reformy i zamachów na obyczaje i religijność, doszło do wojny domowej. Taraki został zamordowany.

Władze objął Hafizullah Amin, stając się prezydentem DRA (Demokratycznej Republiki Afganistańskiej). Wprowadził jednak nie wiele zmian i władze traciły popularność. Groziło to obaleniem zwolenników Moskwy, dlatego ZSRR zdecydowało się na bezpośrednią interwencje, aby nie dopuścić do wybuchu rewolucji islamskiej.

Przebieg: