51. Przedstaw ważniejsze traktaty o charakterze kontroli zbrojeń

Umowy wielostronne: - układ w sprawie Antarktyki podpisany w Waszyngtonie w 1959, postanawia, ｿe obszar Antarktyki moｿe by・ wykorzystywany wyｳｹcznie w celach pokojowych; sygnatariuszami sｹ 42 patwa (1995), - ukｳad o zakazie do忤iadcze・ z bronią jądrową w atmosferze, przestrzeni kosmicznej oraz pod wodｹ podpisany w Moskwie w 1963; sygnatariuszami sｹ 124 patwa (1995); - ukｳad o zasadach dziaｳalno彡i patw w zakresie bada・ i wykorzystywania przestrzeni kosmicznej (ｳｹcznie z Ksi・ycem i innymi ciaｳami niebieskimi), zwany potocznie "ukｳadem kosmicznym" podpisany rnocze從ie w Londynie, Moskwie i Waszyngtonie w 1967, nakazuje wykorzystanie wyｿej wymienionych obszar wyｳｹcznie w celach pokojowych; sygnatariuszami sｹ 94 patwa, - ukｳad o zakazie broni jｹdrowej w Ameryce Łacińskiej podpisany w Meksyku w 1967 (zwany potocznie ukｳadem z Tlatelolco); sygnatariuszami jest 29 patw regionu; - ukｳad o nieproliferacji broni jｹdrowej (1968), zwany ukｳadem NPT (Non-Proliferation Treaty), podpisany jednocze從ie w Londynie, Moskwie i Waszyngtonie w 1968; sygnatariuszami jest obecnie 170 patw (1995). Patwa dysponujｹce broniｹ jｹdrowｹ (Chiny, Francja, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i ZSRR) zobowiｹzane zostaｳy w nim do nieprzekazywania jej innym krajom, natomiast kraje nieposiadajｹce tej broni zrezygnowaｳy z pr jej uzyskania. Dodatkowo caｳo懈 prac nad pokojowym wykorzystaniem energii atomowej zostaｳa poddana kontroli Mi鹽zynarodowej Agencji Energii Atomowej. Dopiero w 1992 ukｳad podpisaｳy ostatnie dwa mocarstwa atomowe - Chiny i Francja, po rozpadzie ZSRR kolejne kraje dysponujｹce broniｹ jｹdrowｹ - Biaｳoru・, Kazachstan (1993) oraz Ukraina (1994). Do ukｳadu nie przystｹpiｳy jednak niekte patwa progowe (te, kte osiｹgneｳy potencjaｳ technologiczny i sｹ zdolne i/lub produkujｹ bro・ jｹdrowｹ) - Pakistan, Indie, Izrael, Argentyna, Brazylia. Korea Pnocna pomimo, iｿ jest sygnatariuszem traktatu od lat podejmuje potajemne pry uzyskania broni jｹdrowej; - ukｳad o zakazie umieszczania broni jｹdrowej i innych rodzaj broni masowej zagｳady na dnie mz i ocean oraz w jego podｳoｿu podpisany w Londynie, Moskwie i Waszyngtonie w 1971, sygnatariuszami sｹ 92 patwa (1995); - ukｳad o zakazie prowadzenia bada・, produkcji i gromadzenia broni bakteriologicznej i toksycznej oraz ich zniszczenia w Londynie, Moskwie i Waszyngtonie w 1972, sygnatariuszami sｹ 133 patwa (1995); - ukｳad o zakazie wykorzystywania technik oddziaｳywania na 徨odowisko naturalne w celach wojskowych lub innych wrogich celach podpisana w Genewie w 1977, sygnatariuszami jest 63 patw (1995), - ukｳad o zakazie lub ograniczeniu uｿycia pewnych broni konwencjonalnych, kte mogｹ by・ uwaｿane za powodujｹce cierpienia lub majｹce niekontrolowane skutki podpisana w Nowym Jorku w 1981; sygnatariuszami jest 41 patw (1995); konwencja ma charakter ramowy, tzn. moｿna doｳｹczy・ do niej nowy protok w razie pojawienia si・ nowego rodzaju "niehumanitarnej" broni. Obecnie obejmuje trzy protokoｳy: I - dotyczｹcy amunicji, ktej odｳamki sｹ niewykrywalne dla promieni rentgenowskich (szkｳo, drewno,tworzywa sztuczne), II - zakazu lub ograniczenia stosowania niektych min (min-puｳapek, min lｹdowych), III - zakazu lub ogranicze・ stosowania broni zapalajｹcych; - ukｳad ustanawiajｹcy stref・ wolnｹ od broni jｹdrowej na poｳudniowo-wschodnim Pacyfiku , zwany takｿe ukｳadem z Rarotonga, podpisany w Rarotonga Wyspy Cooka w 1985, ukｳad zakazuje do忤iadcze・, produkowania i uｿywania broni jｹdrowej w rejonie poｳudniowo-wschodniego Pacyfiku; sygnatariuszami jest 11 patw regionu; - ukｳad o konwencjonalnych siｳach zbrojnych w Europie ・ CFE podpisany w Paryｿu w 1990. Wprowadzaｳ ograniczenia 5 kategorii uzbrojenia konwencjonalnego na terytoriach patw-sygnatariuszy: czoｳg (puｳap zbiorowy 40 tysi鹹y sztuk), system artyleryjskich (40 tysiecy), bojowe wozy opancerzone (60 tysi鹹y), samolot bojowych (13 600) oraz 徇igｳowc (4 tysiｹce), sygnatariuszami jest 30 patw europejskich oraz Stany Zjednoczone i Kanada; - ukｳad otwartego nieba, zwany traktatem o otwartych przestworzach, podpisany w Helsinkach w 1992, dotyczy moｿliwo彡i dokonywania lot kontrolnych nad terytoriami patw sygnatariuszy, ktych celem jest obserwacja lotnicza dziaｳalno彡i wojskowej, co ma sｳuｿy・ budowie zaufania i bezpieczetwa mi鹽zynarodowego; sygnatariuszami sｹ wszyscy czｳonkowie OBWE; - ukｳad w sprawie stanu osobowego konwencjonalnych siｳ zbrojnych w Europie podpisany w Helsinkach w 1992, ukｳad ustanawiaｳ gny puｳap liczebno彡i armii w poszczegnych patwach-sygnatariuszach traktatu; jego sygnatariuszami sｹ strony ukｳadu CFE; - ukｳad o zakazie prowadzenia bada・, produkcji, gromadzenia i uｿycia broni chemicznej oraz jej zniszczenia podpisana w Paryｿu w 1993, ukｳad jest nadal otwarty do podpisu; - traktat o zakazie pr z broniｹ jｹdrowｹ zatwierdzony przez Zgromadzenie Ogne ONZ w 1996, sygantariuszami jest obecnie ponad 120 patw; - w 1996 zawarto teｿ Porozumienie w sprawie subregionalnej kontroli zbroje・, tzw. florenckie, wzorowane na CFE, a odnoszｹce si・ jedynie do terenu byｳej Jugosｳawii.

52. Przedstaw ważniejsze traktaty o charakterze rozbrojeniowym. 

Zbliżenie USA i ZSRR miały kluczowe znaczenie dla polityki odprężenia. Większość traktatów została podpisana podczas wizyty prezydenta USA Richarda Nixona w Moskwie. Porozumienia rozbrojeniowe:

1. układ o niektórych środkach ograniczenia strategicznych zbrojeń ofensywnych SALT I (25 maja 1972) tzn. ograniczenie liczby wyrzutni i pocisków.

2. układ o zapobieganiu incydentom na otwartym morzu i powietrzu (25 maja 1972) tzn. redukcja obrony przeciwrakietowej do dwóch: wokół stolic i miejscach w promieniu 150km od centrów administracyjnych w każdym państwie.

3. układ w sprawie redukcji systemów obrony przeciwrakietowej ABM (Anti Ballistic Missiles; 29 maja 1972). Tzn. USA i ZSRR uzgodniły po jednym rejonie z systemem ABM. 3 lipca 1974 dodano protokół ograniczający systemy przeciwrakietowe do jednego dla każdego z państw, możliwość przeniesienia obecnego systemu w inne miejsce).

4. układ o zasadach stosunków bilateralnych (czyli dwustronnych) (29 maja 1972) jeden z najważniejszych porozumień. tzn. podkreślono potrzebę zapobiegania wybuchom wojny, wybuchom nuklearnym, budowę bezpieczeństwa, współpracy gospodarczej, handlowej, kulturalnej, naukowej.

5. układ podstawowych zasad dalszych rokowań ds. ograniczenia ofensywnych zbrojeń (21 czerwca 1973)

6. porozumienie ds. zapobiegania wojnie jądrowej (22 czerwca 1973)

7. układ o ograniczeniu od 31 marca 1976 doświadczeń podziemnych z Bronia jądrową do 150kT (3 lipca 1974)

8. oświadczenie w sprawie niewykorzystania środowiska naturalnego w celach wojskowych (3 lipca 1974)

   

53. Przedstaw proces normalizacji stosunków RFN z państwami bloku wschodniego 

Mocarstwa zachodnie i USA były zainteresowane tą normalizacją, aby RFN nie blokowały tworzącego się odprężenia i rozbrojenia między Wschodem i Zachodem. W latach 1949-69 kolejne rządy RFN odrzuciły potrzebę nowych granic Europy i zaangażowanie w proces odprężenia. Mogło to doprowadzi do międzynarodowej izolacji RFN dlatego złożono ZSRR i jego sojusznikom UW propozycję rozmów. 28 listopada 1969 r. rząd RFN podpisał układ o nieproliferacji broni nuklearnej. Kanclerz Brandt wyraził gotowość do rozmów z ZSRR, Polską, CSRS i NRD na temat wyrzeczenia się siły i normalizacji stosunków. Najważniejsze znaczenie miały negocjacje z ZSRR (była hegemonem) bo bez jej zgody układy z pozostałymi sojusznikami UW były niemożliwe. 12 sierpnia 1970 r. w Moskwie MSZ ZSRR i RFN podpisali układ (dot. wyrzeczenia się siły, rozstrzygania sporów drogą pokojową, zasada nienaruszalności granic, integralnośc terytorialna państw w obecnych granicach, niezgłaszanie roszczeń terytorialnych). Doszło też do rozmów Bahr – Gromyko, gdzie uzgodniono tzw. Dokument Bahra (zawierał zadania normalizacji m.in. traktowanie układów RFN z państwami UW jako jedną całośc, ułożenie stosunków RFN – NRD na zasadzie równouprawnienia i niedyskryminacji, popieranie przyjęcia RFN i NRD do ONZ, rozwój stosunków gospodarczych, naukowo – technicznych, kulturalnych między RFN i ZSRR i jego sojuszników, poparcie przez RFN projektu zwołania KBWE. Katalog postulatów stanowił ramy procesu normalizacji z blokiem wschodnim. 7 grudnia 1970 podpisano w Warszawie „Układ między PRL i RFN o podstawach normalizacji ich stosunków wzajemnychh, który miał ścisły związek z układem moskiewskim z 12 sierpnia 1970 r. Oba układy określono jako układy wschodnie. Istotą było stwierdzenie o nienaruszalności granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej, która była zachodnią granicą Polski, powstrzymanie się od użycia siły, rozwój stosunków. 11 grudnia 1973 r. podpisano układ RFN i CSRS gdzie CSRS żąda uznania z nieważny układ monachijski z 1938 r. 21 grudnia 1973 r. nastąpiło nawiązanie kontaktów z Bułgarią i Węgrami poprzez wymianę listów. Stosunki dyplomatyczne z Polską i Chinami Ludowymi RFN nawiązało w 1972 r. z NRD, CSRS i Mongolią w 1974 r. Roszczeń nie podpisano tylko z Albanią, która była odizolowana międzynarodowo.