25. System podatkowy w państwie I jego zasady:

Na polski system podatkowy składa się jedenaście tytułów podatkowych, objętych materialnym szczególnym prawem podatkowym. Pojęcie podatku zostało zdefiniowane w Ordynacji Podat. jako publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe i bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. Przepisy Ordynacji Podat. stosuje się również do opłat i innych niepodatkowych należności budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe, oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.

Ordynacja Podat. to ogólne prawo podat., które jest jak gdyby w uzupełnieniu do Konst. i ustaw ustrojowych. Ordynacja Podat. jest ważnym aktem prawnym. Od 1 stycznia 1998 r. funkcjonuje Ordynacja uchwalona 29 sierpnia 1997 r. W latach 2000-2003 nastąpiło 21 jej nowelizacji. Od września 2005 r. wprowadzono wiele zmian, których zadaniem jest poprawienie relacji podatnika z fiskusem.

26. Ekonomiczna granica opodatkowania (zasada Laffera):

Krzywa Laffera to graf. ilustracja zależności między wysokością stopy opodatkowania a łącznymi wpływami do budżetu państwa z tytułu podatków. Kształt krzywej wskazuje, że istnieją 2 różne stopy podatkowe, niższa i wyższa, dostarczające takiego samego przychodu z podatków. W pierwszym przypadku opłaca się podnieść stopę podatkową, gdyż prowadzi to do zwiększenia przychodów z podatków; w drugim przypadku korzystniej jest ją obniżyć, bowiem pobudzi to aktywność gosp. i powiększy podstawę opodatkowania, jaką tworzą dochody ludności i przedsiębiorstw, a w konsekwencji wzrosną wpływy do budżetu. A. Laffer, ekonomista amer., wykreślając tę krzywą w latach 70. powoływał się na korzystne konsekwencje obniżenia stóp podatkowych w okresie prezydentury J.F. Kennedy'ego (1961–63), następnie doradzał obniżkę stóp podatkowych R. Reaganowi (1981–89); twierdził, że gospodarka USA jest nadmiernie obciążona podatkami i wskazywał na 2 zjawiska: szybki rozwój gospodarki nieformalnej (podziemnej), która umożliwia uchylanie się od płacenia podatków (szacowano, że wartość transakcji dokonywanych nielegalnie pod koniec lat 70. wynosiła 100–200 mld dol. rocznie); wzrost tendencji do poszukiwania legalnych sposobów ucieczki od wysokiego opodatkowania lokat kapitałowych nie w sferach produkcyjnych, lecz tam, gdzie transakcje kapitałowe są najniżej opodatkowane. Krzywa Laffera wywołuje nieustannie spory wśród ekonomistów i polityków.

27. Postępowanie podat.:

Ma ono na celu ustalenie istnienia i zakresu roszczeń pieniężnych państwa oraz samorządu teryt. W stosunku do podmiotów, które znajdują się w sytuacji określonej przez prawo podat. Rozstrzygniecie każdej sprawy podat. wymaga ustalenia 2 stanów: prawnego, który wynika z ustaw i innych przepisów oraz podat. stanu faktycznego. W tym postęp. podat. organy podat. mogą jednostronnie oddziaływać poprzez rozstrzygnięcia na sytuacje podmiotów im podporządkowanych(podatników). Podatnik nie powinien odczuć krzywdy w skutek zmniejszenia jego zasobów pieniężnych. Dlatego też dowolność działania organów podat. jest co najmniej niepożądana. Postęp. podat. ma ograniczyć tę dowolność, uporządkować konkretyzację obowiązku podat. oraz ująć w prawne ramy przywileje podat. (zwolnienia i ulgi). Postęp. podat. ma umożliwić zainteresowanym wgląd w zasadność i prawidłowość podejmowanych działań w sferze podat. Postęp. podat. obejmuje również liczne normy związane z konkretyzacją obowiązków i uprawnień podat. poza samym wydaniem decyzji. Z postęp. podat. mamy do czynienia już wtedy, gdy określone podmioty niemające jeszcze statusu podatnika są zobowiązane do określonych prawem zachowań (np. zarejestrowania się czy uzyskania NIP).

Modele postęp. podat.:

1. rozłączne (oddzielne) uregulowanie postęp. podat. i rozłączne uregulowanie postęp. admin. Ten model stosowany był w przedwojennej Polsce w świetle dekretu z 1946 r.

2. model inkorporacyjny polegający na całkowitym włączeniu postęp. podat. do ogólnego postęp. admin. W Polsce nie znalazł on nigdy zastosowania.

3. model mieszany (pośredni) zakładający, iż postęp. podat. jest szczególnym postęp. admin. Postęp. podat. jest w Ordynacji Podat. odwzorowaniem w wielu punktach, miejscach przepisów KPA. Przepisy KPA mają pomocnicze zastosowanie do postęp. podat.