Тэма 4.12 Унутрапалітычнае становішча Расіі ў 1914—1917 гг.

Маніфест 20 ліпеня 1914 г. «Свяшчэннае яднанне». Усерасійскі земскі саюз. Усерасійскі саюз гарадоў. Асобыя нарады. Ваенна-прамысловыя камітэты.

Узмацненне апазіцыйных настрояў у сувязі з ваеннымі няўдачамі. Утварэнне «Прагрэсіўнага блока». Распуціншчына. «Міністэрская чахарда».

Развал гаспадаркі і збядненне народных масс. Рабочы і сялянскі рух. Хваляванні ў арміі. Паўстанне 1916 г. у Сярадняй Азіі і Казахстане.

Тэма 4.13 Заходнеўкраінскія землі ў другой палове XIX – пачатку XX ст.

Адміністрацыйны статус Усходняй Галічыны, Паўночнай Букавіны і Закарпацця ў складзе Аўстра-Венгрыі. Сістэма кіравання краем. Узрастанне польскага ўплыву ў Галічыне. А. Галухоўскі. Аграрныя адносіны ў заходнеўкраінскай вёсцы. Стан прамысловасці і транспарту. Гарады і гандаль. Працоўная эміграцыя.

Русафільская («маскафільская») плыня ў грамадска-палітычным жыцці заходніх украінцаў. Газета «Слово». Руская Рада. Нарадоўцы. Гурток «Маладая Русь». Заснаванне і дзейнасць «Просвіты», навуковага таварыства імя Т.Р. Шаўчэнкі. М. С. Грушэўскі. Газета «Діло». Народная Рада.

Партыйна-палітычнае жыццё Усходняй Галічыны. Руска-ўкраінская радыкальная партыя. I. Я. Франко, М. І Паўлік. Украінская нацыянал-дэмакратычная партыя. «Новы курс» маладых русафілаў і ўтварэнне Рускай нацыянальнай партыі.

Узмацненне польска-ўкраінскіх супярэчнасцей у Галічыне ў пачатку XX ст. Сялянскае пытанне. Байкот жніва ў 1902 г. Барацьба за ўкраінскі універсітэт у Львове і выбарчую рэформу. Грамадска-палітычная сітуацыя ў Паўночнай Букавіне і Закарпацці. Украінскі нацыянальны рух ва ўмовах нарастання пагрозы сусветнай вайны. Грэка-каталіцкая царква. А. Шэпціцкі.

Заходняя Украіна ў Першай сусветнай вайне. Галічына — арэна найбольш жорсткіх і спусташальных баёў. Знешнепалітычная арыентацыя розных слаёў насельніцтва. Украінскія сечавыя стральцы. Агульная Украінская Рада. Палітычная дзейнасць эмігрантаў з расійскай Украіны. Саюз вызвалення Украіны.

Расійскі акупацыйны рэжым. Наступ на «мазепінства». Г. А. Бобрынскі. Паездка Мікалая II у Галічыну.

Тэма 4.14 Лютаўская рэвалюцыя 1917 г.

Абвастрэнне рэвалюцыйнага крызісу ў канцы 1916 — пачатку 1917 г. Велікакняжацкая фронда. Забойства Р. Я. Распуціна. Самаізаляцыя царскай сям'і. Паўстанне ў Петраградзе.

Царскі ўрад у першыя дні Лютаўскай рэвалюцыі. Стварэнне Часовага камітэта Дзяржаўнай думы і яго спробы пагаднення з царызмам. М. У. Радзянка. Пытанне аб адрачэнні Мікалая II. Крушэнне манархіі. Петраградскі Савет і Загад № 1. Стварэнне Часовага ўрада. Г. Я. Львоў. А. Ф. Керанскі.

Двоеўладдзе.

Рэвалюцыйныя падзеі ў Маскве, на фронце і ў правінцыі. Украіна ў час рэвалюцыі.

Пытанне аб выніках рэвалюцыі ў сучаснай гістарыяграфіі.

Тэма 4.15 Культура Расіі ў XIX – пачатку XX ст.

Грамадска-палітычныя ўмовы і асноўныя зтапы развіцця культуры. Асвета. Школа. Друк. Буйнейшыя кнігавыдавецтвы. І. Дз. Сыцін. А. С.

Суворын. Культурна-асветныя ўстановы.

Навука і тэхніка. Развіццё новых напрамкаў у навуцы і станаўленне новых навуковых школ. Дасягненні ў галіне матэматыкі, астраноміі, фізікі, хіміі, медыцыны, біялогіі. М. I. Ла-бачэўскі. М. У. Пірагоў. Б. С. Якобі. М. М. Зінін. П. А. Чэбышаў, Дз. I. Мендзялееў. А. М. Бутлераў. І. М. Сечанаў. I. I. Мечнікаў. I. П. Паўлаў. У. I. Вярнадскі. Геаграфічныя адкрыцці і дасягненні. I. Ф. Крузенштэрн. Ф. Ф. Белінсгаўзен. М. IП. Лазараў, П. П. Сямёнаў-Цян-Шанскі. М. М. Міклуха-Маклай. М. М. Пржавальскі. Узнікненне сейсмалогіі. Вынаходства радыё. А. С. Папоў. Самалётабудаванне. А. Ф. Мажайскі. М. Я. Жукоўскі. Дзейнасць К. Э. Цыялкоўскага.

Філасофія і сацыялогія. Г. В. Пляханаў. У. I. Ленін. У. С. Салаўёў. М. А. Бярдзяеў. С. М. Булгакаў. П. А. Фларэнскі. Гістарычная навука. М. М. Карамзін. С. М. Салаўеў. В. В. Ключэўскі. Мовазнаўства і літаратуразнаўства. Педагагічная думка.

Асноўныя напрамкі ў літаратуры і мастацтве. Выдатныя расійскія паэты і пісьменнікі.

Тэатр. М. С. Шчэпкін. К. С. Станіслаўскі і У. I. Неміровіч-Данчанка. Драматургія. А. М. Астроўскі. Музычная культура. М. I. Глінка. «Магутная кучка». П. I. Чайкоўскі. С. В. Рахманінаў. А. М. Скрабін. Ф. I. Шаляпін. Л. В. Собінаў. А. В. Няжданава. Выяўленчае мастацтва. А. Г. Венецыянаў. К. П. Брулоў, А. А. Іванаў. П.А. Фядотаў. «Перасоўнікі». В. В. Верашчагін. I. Я. Рэпін. «Саюз рускіх мастакоў». «Свет мастацтва». «Блакітная ружа». «Бубновы валет». Скульптура і архітэктура. У. П. Мартас. А. Н. Вараніхін. А. Д. Захараў. К. I. Россі. Узнікненне кінематографа. Я. А. Пратазанаў.

Тэма 4.16 Украінская культура ў XIX – пачатку XX ст.

Агульная характарыстыка стану культуры. Развіцце ўкраінскага культурна-нацыянальнага руху.

Буйнейшыя навучальныя і навуковыя ўстановы. Дасягненні ў галіне матэматыкі, хіміі, фізікі. Гістарычныя даследаванні. М I. Кастамараў, М. С. Грушэўскі, Д. I. Багалей.

Кнігадрукаванне. Журналістыка.

Літаратура і драматургія. I. П. Катлярэўскі, П. П. Гулак-Арцямоўскі, Т. Р. Шаўчэнка, Леся Украінка, М. М. Кацюбінскі і інш. Прафесійны тэатр. М. Л. Крапіўніцкі. Музычнае жыццё. С. С. Гулак-Арцямоўскі, М. В. Лысенка. Выяўленчае мастацтва. К. А. Трутоўскі, П. Д. Мартыновіч, С. I. Васількоўскі і інш.

Культурныя сувязі з Беларуссю і Расіяй.