2 Негізгі таратылатын материал мазмұны

Тақырып аты

Академиялық сағаттар саны

Дәріс

Практикалық-семинар саб.

Лабораториялық жұмыс

СОӨЖ

СӨЖ

Экология ғылымы және оның тұрақты даму концепциясын іске асырудағы рөлі. Экология ғылымы және оның тұрақты даму концепциясын іске асырудағы рөлі.

1

1

2

2

Дара организмдер экологиясы –аутэкология.

1

1

2

2

Экологиялық факторлар және олардың классификациясы.

1

1

2

2

Популяцияларэкологиясы – демэкология.

1

1

2

2

Популяцияның динамикалық сипаттамалары: туылымы, өлім-жітімі, тірі қалу қисық сызықтары, өсуі жылдамдығы. Популяция санының реттелуі.6

1

1

2

2

Қауымдастықтар экологиясы - синэкология

1

1

2

2

Экожүйедегі энергия ағыны жəне химиялық элементтердің айналымы.Термодинамиканың бірінші жəне екінші бастамалары.

1

1

2

2

Биосфера жəне оның тұрақтылығы

1

1

2

2

Антропогендік əрекетті қуатты геологиялық жəне

геохимиялық факторлар ретінде мойындау тұжырымдамасы. Адамның экожүйедегі орны. Биосферадағы заттар айналымы. Əлемдік биогеохимиялық циклдар.

1

1

2

2

Тұрақты даму тұжырымдамасы

1

1

2

2

Табиғи ресурстар жəне табиғатты ұтымды пайдалану – тұрақты даму аспектілерінің бірі.

1

1

2

2

Биосферадағы тұрақсыздықтың пайда болуының анторпогендік факторлары

1

1

2

2

Қазіргі заманның əлеуметтік-экологиялық проблемалары жəне тұрақты даму

1

1

2

2

Табиғатты қорғау жəне тұрақты даму

1

1

2

2

Қазақстан Республикасының тұрақты дамуының өзекті экологиялық проблемалары.

1

1

2

2

Барлығы:

15

15

30

30

№

Дәрістің тақырыбы мен мазмұны

Сағ.

Ұсынылған әдебиеттерге сілтеме

1

Экология ғылымы және оның тұрақты даму концепциясын іске асырудағы рөлі. Экология ғылымының анықтамасы, мақсаты мен міндеті және басқа ғылымдармен байланысы. Экологиялық мәселелер және оның қазіргі заманғы экономикалықжәне саяси тенденциялардағы орны мен рөлі.Тұрақты даму түсінігінің анықтамасы және экологияның «Тұрақты даму» концепциясын іске асырудағы рөлі.

1

1-2 нег.

14-16 қос.

2

Дара организмдер экологиясы –аутэкология. Биологиялық жүйелередің ұйымдастырылу деңгейлері. Экологиялық факторлар және олардың классификациясы. Либихтің минимум заңы және Шелфордтың толеранттық заңы. Шыдамдылық диапазоны.

2

1-2 нег.

14-16 қос.

3

Популяциялар экологиясы – демэкология. Популяциялар туралы түсінік. Популяцияның статистикалықсипаттамалары (саны,тығыздығы, жастық және жыныстық құрамы). Популяцияның динамикалық сипаттамалары: туылымы, өлім-жітімі, тірі қалу қисық сызықтары, өсуі жылдамдығы. Популяция санының реттелуі.

2

1-2 нег.

14-16 қос.

4

Қауымдастықтар экологиясы - синэкология

Биоценоз, биогеоценоз, экожүйе туралы түсінік. Экожүйедегі түраралық байланыстардың негізгі формалары (нейтрализм, комменсализм,

протокооперация, мутуализм, жыртқыштық, паразитизм). Экожүйедегі энергия ағыны жəне химиялық элементтердің айналымы.Термодинамиканың бірінші жəне екінші бастамалары. Линдеманның энергия тасымалының 1% жəне 10% ережелері. Биоценоздың трофикалық құрылымы

(продуценттер, консументтер, редуценттер).

Экожүйелердің табиғи дамуы: бастапқы жəне қайталанған сукцессиялар. Экожүйелердің біртұтастығы жəне тұрақтылығы.

2

1-2 нег.

14-16 қос.

.

5

Биосфера жəне оның тұрақтылығы

Биосфера тұжырымдамасының қалыптасуы. В.И.Вернадский биосфера жəне ноосфера туралы ілімі. Тірі зат тұжырымдамасы Антропогендік əрекетті қуатты геологиялық жəне геохимиялық факторлар ретінде мойындау тұжырымдамасы. Адамның экожүйедегі орны. Биосферадағы заттар айналымы. Əлемдік биогеохимиялық циклдар.

2

1-2 нег.

14-16 қос.

6

Тұрақты даму тұжырымдамасы

“Тұрақты даму” ұғымының пайда болу тарихы. Тұрақты даму факторлары Тұрақты дамудың стратегиясы мен принциптері. Тұрақты дамуды қамтамасыз ету жолындағы халықаралық

ынтымақтастық.

1

1-2 нег.

14-16 қос.

7

Табиғи ресурстар жəне табиғатты ұтымды пайдалану – тұрақты даму аспектілерінің бірі.

Жердің табиғи ресурстарының сипаттамалары: литосфера, гидросфера жəне атмосфера ресурстары. Табиғи ресурстардың классификациясы: сарқылатын, сарқылмайтын, қалпына келетін, қалпына келмейтін ресурстар. Биологиялық ресурстар жəне азық-түлік қауіпсіздігі. Табиғатты ұтымды пайдалану, аз қалдықты жəне қалдықсыз технологиялар. Экологиялық тұрғыдан таза, альтернативті энергия көздерін пайдалану – экожүйелер мен қоғамның тұрақты дамуының маңызды құрамдас бөлігі.

1

1-2 осн.

14-16 доп.

8.

Биосферадағы тұрақсыздықтың пайда болуының анторпогендік факторлары

Қоршаған ортаға түсетін антропогендік салмақтың өркениет түрлерінің олардың даму сатыларына байланысты жіктелуі. Адамзат қоғамының қалыптасуы мен дамуындағы табиғаттың ролі. Табиғат пен қоғамның өзара қарым-қатынас тарихы: негізгі кезеңдері. Қазіргі заманның əлемдік экологиялық проблемалары. олардың пайда болу себептері жəне зардаптары. Ауыл шаруашылығы мен өнеркəсіптің қарқынды дамуына байланысты пайда болған экологиялық проблемалар. Қоршаған ортаның физикалық, химиялық, биологиялық ластануы жəне олардың экологиялық-генетикалық зардаптары.

1

1-2 нег.

14-16 қос.

9

9-шы тақырып. Тұрақты даму туралы түсінік және оның негізгі аспектілері. Тұрақты даму бойынша білім берудің ҚР-дағы дамуы. ТДББ-дің ҚР-ның білім беру туралы заңындағы аспектісі. ТДББ-дің ҚР тұрақты дамуға өту Концепциясындағы аспектілері.

1

1-2 нег.

14-16 қос.

10

Қазіргі заманның əлеуметтік-экологиялық проблемалары жəне тұрақты даму

Əлеуметтік-экологиялық дағдарыс жəне тұрақты даму. Халық санының өсуі жəне оның сапалық көрсеткіштерінің өзгеруі.Туылым мөлшеріне əсер ететін факторлар, отбасын жоспарлау əдістері. Урбандалу проблемалары. Кедейшілік жəне табыстың əділетсіз бөлінуі. Энергетикалық

дағдарыс проблемалары жəне олардың шешілу жолдары. Əлемдік азық-түлік проблемасы, шешілу жолдары. Ресурстық дағдарыс, себептері мен салдарлары, шешілу жолдары.

1

1-2 нег.

14-16 қос.

11

Табиғатты қорғау жəне тұрақты даму

Қоршаған ортаны қорғаудың принциптері мен əдістері. Ерекше қорылатын табиғи территориялар – қоршаған ортаны қорғау шараларының бір түрі. Генетикалық əралуандылықты қорғау. Биосфералық резерваттар. Қызыл кітап жəне оның биологиялық əралуандылықты сақтаудағы рөлі.

Табиғатты ұтымды пайдалану мен қоршаған ортаны қорғаудың теориялық негіздерін құру – тұрақты дамуға көшудің міндетті шарттарының бірі. Экологиялық білім мен экологиялық сауаттылықтың адамзаттың тұрақты дамуын қамтамасыз етудегі рөлі.

1

1-3 нег.

14-17 қос.

12

Қазақстан Республикасының тұрақты дамуының өзекті экологиялық проблемалары.

Қазақстан Республикасының табиғи ортасын тұрақсыздандыру процестері, себептері мен салдарлары. Арал аймағының əлеуметтік-экологиялық проблемалары. Ядролық сынақтардың адамзатқа тигізген зардаптары. ҚР территоориясындағы Семей ядролық сынақ алаңы жəне өзге де полигондар. Ядролық қаруға қарсы Невада-Семей қозғалысы. Қоршаған ортаның күйін бағалаудың əдістері мен критерийлері. Экологиялық мониторинг, ұйымдастырылу принциптері. Химиялық, физикалық, биологиялық мониторинг. Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы заңдары. Қазақстан Республикасындағы халыққа экологиялық білім жəне экологиялық тəрбие беру. Қазақстан Республикасының тұрақты дамуын қамтамасыз ету: Тұрақты даму тұжырымдамасы. Тұрақты даму стратегиясы жəне Қазақстанның тұрақты

дамуын қамтамасыз ету механизмдері.

1

1-4 нег.

14-18 қос.

Барлығы:

15