Мэта і заданне работы

Мэта дадзенай работы: пазнаёміцца з асноўнымі прыкметамі (характарыстыкамі) дрэвастою і навучыцца правільна іх вызначаць.

Заданне: па дадзеных табліцы 1 вызначыць:

а) форму, састаў, клас банітэту, паўнату, клас таварнасці;

б) даць лесаводча-таксацыйную характарыстыку дрэвастою.

Тып лесу – асинник сниткавы.

Табліца 1

Характарыстыка дрэвастою

Ва- ры- янт	Парода	Пахо-джанне	Узрост, гадоў	Колькасць дрэў, шт/га		Сярэднія		Сума плошчаў сячэння, м2/га	Запас, м3/ га
						вышы-ня, м	дыя-метр, см
				дзелавых	дравяных
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
15	Ас	вегет.	50	500	10	21,2	20,7	17,2	173
	Б	вегет.	50	150	-	21	21,2	5,3	50
	Е	нас.	50	200	-	21,5	20	6,3	64
	Д	нас.	50	10	-	19	23	4,6	43
	Кл	Нас.	50	80	-	20	22,1	3,1	33

Вырашэнне пастаўленых у заданні пытанняў :

Разлік:

Дрэвы адрозніваюцца адзін ад аднаго па шэрагу прыкмет лесу. Да асноўных, найбольш характэрных прыкмет трэба аднесці: форму, састаў, узрост, банітэт, паўнату, таварнасць, тып лесу і тып лесараслінных умоў.

1. Форма – прыкмета, якая характарызуе від самкнутасці крон у дрэвостоі (гарызантальная або вертыкальная). Па форме дрэвастоі бываюць простыя (аднаярусныя) і складаныя (з двух і больш ярусаў). Верхні ярус звычайна складаюць светлалюбівыя пароды, а другі і трэці – ценевынослівыя, якія павольна растуць у першыя гады жыцця.

Выдзяленне ярусаў у дрэвастоях праводзіцца пры наступных умовах:

– паўната кожнага яруса павінна быць не меней як 0,3;

– розніца ў сярэдніх вышынях павінна складаць не менш за 20%.

Пры вышыні яруса ад 4 да 8 м ён выдзяляецца, калі яго сярэдняя вышыня складае не менш за 1/4 вышыні верхняга яруса. Ва ўсіх астатніх выпадках ніжні полаг насаджэння таксіруецца як падрост.

На падставе вышэй адзначанага вызначым форму нашага дрэвастою:

1. Вызначым колькасць ярусаў па розніцы ў сярэдніх вышынях:

Вышыня у усих дрэу складае 50 гадоу:

С: Нсяр.= (21,2 – 20 м)21,2 м = 0,009 < 0,3 – ярус не выдзяляем.

2. Вызначым колькі складае 30% ад найбольшай вышыні для елки:

30% = 21,5×0,3=6,45(м), такім чынам вышыня яруса для яго выдзялення ў дадзеным дрэвастоі павінна скласці не меней за 21,5-6,45=15,05(м).

3. Паколькі для клена і елкі (ва ўзросце 100 гадоў) розніца ў сярэдніх вышыня не складае больш 20%, то паўнату для гэтых кампанентаў дрэвастою на дадзеным этапе вылічваць не будзем.

4. На падставе праведзеных разлікаў вызначылі:Дрэвастой просты.

2. Састаў – прыкмета складу парод у дрэвастоі. Па саставу дрэвастоі падзяляюцца на чыстыя і змешаныя. Калі дрэвастой складаецца з адной пароды або прымешка іншай пароды не перавышае 5% агульнага запасу, ён называецца чыстым. Пры наяўнасці ў саставе дрэвастою некалькіх парод ён называецца змешаным.

1. Вызначым агульны запас дрэвастою: Заг = Зб + ЗАс + ЗЕ+З_д+З_Кл

Заг = 173+50+64+43+33 = 363 (м³/ га).

Ас : 173 363 = 0,47

Б : 50 363 = 0,13

Е : 64 363 = 0,17

Д: 34/363=0,093

Кл: 33/363=0,09

2. На падставе праведзеных разлікаў вызначылі:

Формула дрэвастою: 5Ас2Е1Б+Д,КЛ;

Дрэвастой змешаны.

3. Вызначэнне пераважнай і галоўнай парод і аднясенне насаджэння адпаведна да хваёвай, цвердалісцевай або драбналістай гаспадаркі.

Пераважная парода – тая, што пераважае па долі яе ў запасе дрэвастоя.

Галоўная парода – тая, якая больш каштоўная ў эканамічным (гаспадарчым) сэнсе.

У нашым выпадку пераважнай и галоунай зяуляецца – Асина.

4. Узрост – прыкмета, якая характарызуе адносны або абсалютны ўзрост дрэвастою. У залежнасці ад тэмпаў росту дрэвавых парод у лесаводстве прынята дзяліць дрэвастоі на класы ўзросту. Працягласць класа ўзросту для хваёвых і цвердалістых дрэвастояў насеннага паходжання складае 20 гадоў, для мяккалісцевых і цвёрдалісцевых парасткавага паходжання – 10 гадоў, для хуткарастучых дрэвавых парод (таполя, алешына шэрая, вярба і інш.) і кустоў – 5 гадоў. Калі ўзрост дрэў, якія ўваходзяць у дрэвастой, вагаецца ў межах аднаго класа ўзросту, то такі дрэвастой называюць аднаўзроставым, а калі ўзрост дрэў выходзіць за межы аднаго класа ўзросту, – разнаўзроставым.

Высначым классы узросту элементаў дрэвастою:

Д: цвёрдалісцевы парасткавага паходжання  10×5=50 (гадоў) – 5 клас;

Ас,Кл: мяккалісцевы і парасткавага паходжання 10×5 = 50 (гадоў) – 5 клас.

Е: хваёвая парода насеннага паходжання 20×2+10=50(гадоў) – 2 клас;

Дрэвастой рознаўзроставы.

5. Банітэт – паказчык прадукцыйнасці дрэвастою, які характарызуе хуткасць росту дрэў. Ён вызначаецца па табліцы у залежнасці ад сярэдняй вышыні, узросту і паходжання. Адрозніваюць пяць асноўных класаў банітэту – ад I (вышэйшай прадукцыйнасці) да V (ніжэйшай). Зрэдку ўзнікае неабходнасць у выдзяленні I^а і V^а класаў банітэту.

Насаджэнні II і вышэйшага класа банітэту называюць высокабані-тэтнымі, III–IV – сярэднебанітэтнымі, V – нізкабанітэтнымі, V^а і V^б – непрадуктыўнымі.

Згодна з дадаткам:

Б : 1 - высокабанітэтная

Ас : 1- высокабанітэтная

Е: I^а – непрадуктыўны

Д: 1 – высокабанітэтная

Кл: 1- высокабанітэтная

6. Паўната – прыкмета, якая характарызуе ступень шчыльнасці стаяння дрэў і вызначаецца адносінамі сумы плошчаў сячэння дрэвавых ствалоў на вышыні 1,3 м да сумы плошчаў сячэння нармальнага дрэвастою таго ж узросту і той жа вышыні. Адносная паўната вызначаецца асобна для кожнага яруса насаджэння. Агульную адносную паўнату Раг дрэвастою можна вызначыць шляхам падсумоўвання па састаўных пародах:

Раг = Р_Б + Р_Ас + Р_Е + Р_Д + Р_Кл

дзе Р_Б, Р_Е, Р_ас, Р_Д, Р_Кл – адносныя паўноты.

Для насаджэнняў вышынёй да 3 м паўната вызначаецца па ступені самкнутасці полагу; для маладнякоў прыроднага паходжання, якія не ўступілі ў стадыю змыкання, – па колькасці дрэвавых раслін у пераліку на 1 га.

Паўната выражаецца ў сотых долях адзінкі. Дрэвастоі з паўнатой 0,8 і вышэйшыя лічацца высокапаўнотнымі, з паўнатой 0,6–0,7 – сярэднепаўнотнымі, 0,3–0,5 – нізкапаўнотнымі, 0,2 і ніжэй – радзіны. Характарыстыка элементаў дрэвастою пры паўнаце 1 прыведзена ў табліцы 2:

Табліца 2

Сума плошчаў сячэння пры паўнаце 1(м²/га) у залежнасці ад вышыні (м):

Парода	Вышыня, м		Сума плошчаў сячэння пры паўнаце 1, м2/га
1	2		3
Ас	21,2		17,2
Б	21		5,3
Е	21,5		6,3
Д	19	4,6
КЛ	20	3,1

Вызначым агульную адносную паўнату дрэвастою:

Раг = 31,4/17,2+26,6/5,3+34/6,3+27,3/4,6+28.3/3,1=30,4– высокапаўнотны дрэвастой.

Таварнасць – эканамічная катэгорыя якасці дрэвастою, якая вызначаецца выхадам дзелавой драўніны або колькасцю дзелавых ствалоў. Устаноўлены 4 класы таварнасці па долі ўдзелу дрэў, якія даюць дзелавую драўніну (дадатак 4). Клас таварнасці вызначаецца ў прыспяваючых, спелых і перастойных насаджэннях асобна для кожнага элемента лесу.

Знойдзем долю дзелавых ствалоў:

Ас: 500/510= 0,98;

Б: 150/150 = 1;

Е: 200/200 = 1;

Д: 10/10 = 1;

Кл: 80/80=1;

Працэнт выхаду дзелавых свалоў больш за 91 як для хваёвых, так і для лісцевых парод, на падставе чаго лічым агульны клас таварнасці 1.

Тып лесу – лесаводчая класіфікацыйная катэгорыя, якая ха-рактарызуецца агульным тыпам лесараслінных ўмоў, падобным складам дрэвастою, іншай расліннасцю і фаунай.

Для разглядаемага дрэвастою тып лесу –асинник сниткавы – па заданні.

П.С. Паграбняк усю разнастайнасць тыпаў лесу размясціў у эдафічнай сетцы, аснову якой складаюць трафагенны рад і гіграгены рад (мал 1.).

Члены трафагеннага рада – трафатопы (А. В, С, Д) характарызуюць змяненне ўрадлівасці глебы; у межах трафатопаў выдзяляюць гігратопы – участкі гіграгеннага рада (0, 1, 2, 3, 4, 5), якія паказваюць змяненне вільготнасці глебы. Згодна са схемай, кожны тып лесу характарызуецца трафатопам і гігратопам (эдафатоп), напрыклад А₅ – бор мокры, С₂ – свежая складаная субар. Д₃ – вільготная дуброва і г.д.

Для кожнага тыпу лесу і тыпу лесараслінных умоў характэрны асабісты састаў расліннага покрыва. Менавіта па саставе расліннага покрыва, часцей за ўсё, робяць выснову аб лесараслінных умовах (мал. 1).

Мал. 1. Эдафічная сетка П.С. Паграбняка

Такім чынам, пад тыпам лесараслінных умоў П.С. Паграбняк разумеў «участкі тэрыторыі, што маюць аднародны лесараслінны эфект, г. зн. аднародны комплекс прыродных фактараў (кліматычных, гідралагічных), якія ўплываюць на расліннасць».

Згодна з дадзенымі падручніка И. Д. Юркевіча « Выделение типов леса при лесоустроительных работах» для асинника сниткавога пераважны эдафатоп Д3.

Пераважны банітэт дуб – I (II) – што згодна з нашымі разлікамі.

Месца знаходжання разглядаемага тыпу лесу – паніжанае, роўнае, нанарэльеф звычайна купў'істы.

Глебы – дзярнова – падзолістыя, аглееныя, пясчаныя, часам супясчаныя, вільготныя.

Натуральнае ўзнаўленне пад полагам – елка, сасна, бяроза, асіна.

Падлесак прадстаўлены – рабінай, крушынай ломкай, вярбой, ляшчынай, ядлоўцам.

Жывое наглебавае покрыва ўтвараюць – чарніцы, брусніцы, братаўка лугавая, кісліца, майнік двухлісты, папараць (арляк), мохі (Шрэбера і дыкранум), малінія, ажыка валасістая, пажарніца наземная, сівец, у западзінах – зязюлін лён.