
- •Тауыш ишетелә: “Гөлбикәү, Зөләйха, әйҙәгеҙ, әйҙә. Ҡайтыу яғына ынғайлағыҙ!”
- •Ҡулына бер ус мәтрүшкә тотҡан Зөбәйер килеп инә.
- •Зөбәйер сыға. Бер аҙҙан Аллағыуат менән бергә килеп инә. Ҡулында мәтрүшкәһе бар.
- •Шәриф менән Сәлим бер-береһенә ҡарашып ала. Бер ни ҙә өндәшмәйҙәр.
- •Барыһы ла сыға.
- •Сәлим менән Шәриф урман юлынан үҙҙәре йыйыла торған йәшерен ҡыуышҡа китеп баралар. Ҡыуышта уларҙы Хәмит көтөргә тейеш.
- •Уң яҡтағы ҡыуаҡтан ҡыҙыу атлап Хәкимйән менән Шәриф сыға.
- •Хәкимйән менән Шәриф соҡор янына киләләр.
- •Йүгереп сығып китә.
- •Хәкимйән соҡор өҫтөндәге ағастарҙы ала башлай.
- •Аллағыуат инә. Ҡулында һыулы биҙрә.
- •Аллағыуат Шәриф артынан килеп арҡан осон тота. Арҡан тартыла.
- •Сәлим менеп етә. Ҡыуаҡ артынан шыуышып килеп сыға. Салауат биҙрәне алып сәхнә мөйөшөнә бара.
- •Салауат сәхнә ситендә сысҡан ауларға әҙерләнә. Башындағы түбәтәйен ҡулына тотҡан. Аллағыуат икенсе тишеккә һыу ҡоя. Бер аҙҙан.
- •Улар шулай һөйләшә-һөйләшә алыҫлашалар. Сәхнә ҡаранғылана. Бер аҙҙан кире яҡтыра башлай.
- •Яны көн башланыуын белгертеп, ҡоштар һайраша. Сәхнәгә Хәким менән Шәриф сыға. Улар бөгөн ҡыҙҙарҙың еләккә сыҡҡанын ҡарауылларға тейеш. Шуға яланға алдараҡ сығып йәшенеү өсөн килгәндәр.
- •Бер мөйөштән тирә-яғына ҡаранып Зиннәт килеп сыға. Туп-тура Хәким янына килеп күрешә, Шәрифкә баш ҡаға.
- •Шәриф бирелеп китеп ерҙән еләк сүпләп ашай башлай.
- •Малайҙар икенсе ҡыуаҡ яғына әйләнәләр. Шул саҡ ул ҡыуаҡ артынан да бүре олоған тауыш ишетелә. Малайҙар туҡтай. Беренсе ҡыуаҡ артынан да олойҙар.
- •Бер аҙҙан яланға Салауат, Аллағыуат менән Зөбәйер сыға. Хәкимдәр киткән яҡҡа төртөп эстәрен тотоп көләләр.
- •Күмәкләп бер түбәләс артына ятып алыҫтағы аҡланды күҙәтәләр.
- •Шаршау. Икенсе бүлек.
- •Ишек яғынан ағас ботағы һынған тауыш ишетелә.
- •Ҡая ишегенән бер ҡосаҡ ҡурай үләне тотҡан Салауат күренә.
- •Салауат ҡурайҙарҙы бер мөйөшкә һала.
- •Аллағыуат ҡулындағы төргәк эсенән һаҡ ҡына йомран сығара. Салауат килеп ҡарай.
- •Бөркөт ситлегенең ҡара япмаһын аса. Ситлек ишеген асып йомранды һалырға итә. Бөркөт балаһы уның ҡулын суҡый. Аллағыуат йәһәт кенә йомран менән бергә ҡулын тартып ала.
- •Йомранды алып ситлеккә тыға. Был юлы бөркөт суҡымай. Ҡулын ала. Күмәкләп ашармы юҡмы икәнен күҙәтәләр.
- •Бер мөйөштән кипкән ботаҡтар килтереп малайҙар уҡ юна башлайҙар.
- •Бөркөт тауышланып ҡуя. Барыһы ла ситлек янына килә.
- •Бөркөт тауышланып ҡуя. Малайҙар бергәләп сығып китәләр.
- •Салауаттар штабы. Салауат үҙе генә ултыра. Сәхнә ҡараңғы. Салауаттың тауышы.
- •Аллағыуат бер мөйөштәге теҙелгән таштарҙың береһен күтәреп көсләнә башлай.
- •Салауат бер үҙе.
- •Аллағыуат инә. Салауат ситлектән һыу һауытын ала.
- •Ботаҡ һынған тауыш ишетелә.Икеһе лә шым ҡалып тыңлай. Бер аҙҙан ишектән Зөбәйер күренә.Ҡулында бер ҡосаҡ сәскә.
- •Шулай атышалар.
- •Салауат атыуҙан туҡтап.
- •Салауат менән икәүләп Сәлимгә уҡ атырға өйрәтәләр.
- •Сәлим ата. Торонбаш ҡолай.
- •Ата. Теймәй.
- •Салауаттың арҡаһынан ҡағалар.
- •Аллағыуат менән Салауат ян-уҡты йәшерәләр.
- •Сығалар.
- •Шәриф тап бая Салауаттар ян йәшергән ҡыуаҡ араһынан бер таяҡты тарта, ул ян булып сыға.
- •Салауат килеп инә.
- •Салауат та, Аллағыуат та сыға.
- •Салауат килеп инә. Ҡулында ҙур бысаҡ. Тирә-яҡҡа ҡарана.
- •Ашығып, бик борсоулы ҡиәфәттә Аллағыуат инә.
- •Сыға. Салауат яңғыҙы.
- •Гөлбикә кеҫәһенән айыуҙың тырнағын сығара.
- •Һәндерәлә Салауат ята. Ипләп кенә баҫып Аллағыуат менән Сәлим инә. Икеһенең дә ҡулында кескәй төргәк.
- •Аллағыуат, Сәлим бер-берһенә ҡараша.
- •Ишек шаҡыйҙар. Ҡыйыр-ҡыймаҫ ҡына Хәким күренә. Сәлим менән Аллағыуат уға ҡаршы атлайҙар.
- •Ишек асыла. Шәриф күренә. Ҡулында ҡара япмалы ҡош ситлеге.
- •Барыһы ла аптырап ҡала.
- •Ишектән Зөбәйер күренә. Ҡулында бер туҫтаҡ бәрәмәстәр һәм ҡурай.
- •Сәлим ҡыйыуһыҙ ғына ҡурайҙы алып өрөп ҡарай. Шунан бер моңло көй уйнап ебәрә.
- •Бөркөт балаһы тауышлана.
- •Бөркөт балаһы ҡыуанып тауышлана. Күмәкләп Салауаттын “Тыуған илем” шиғырына яҙылған йырҙы йырлайҙар.
Аллағыуат, Сәлим бер-берһенә ҡараша.
Сәлим. Ней, теге, беҙ асыҡланыҡ шикелле...
Салауат. Кем?
Аллағыуат. (ҡыйыуһыҙ ғына) Әлегә тап шул тип әйтә алмайбыҙ...
Сәлим. Һин борсолма. Табырбыҙ...
Салауат. Их, балапан! Мин дә эҙләшер инем...Аһ!
11-се күренеш.
Ишек шаҡыйҙар. Ҡыйыр-ҡыймаҫ ҡына Хәким күренә. Сәлим менән Аллағыуат уға ҡаршы атлайҙар.
Хәкимйән. Һаумыһығыҙ!
Аллағыуат. Һы, һаулыҡ һорашҡан була. Ҡурҡаҡ! Салауаттың бер үҙен ташлап ҡастыңмы?
Хәким.Ә-ә-ә...ней...Салауат...
Салауат. Кем? Егеттәр?
Аллағыуат. Салауат, Хәким килгән!
Салауат. Үт, үт, Хәкимйән!
Хәким. (Салауатҡа яҡын килеп) Һаумы Салауат! Мин...мин...һиңә бурыслымын. Рәхмәт әйтергә килдем. Ҡотҡарҙың.
Аллағыуат. Рәхмәт әйтә беләһең икән.
Салауат. Үҙеңә лә... рәхмәт. Ярҙам саҡырғанһың. Ыһ!
Хәким. Теге ни... мин... теге юлы яндарығыҙҙы һындырғаным өсөн... ғәфү үтенәм!
Сәлим. Ах, ҡәбәхәт, кем икән тип баш ватҡан булабыҙ һеҙҙең этлек булдымы?
Хәким. Һин үҙең бит... Салауаттарға ҡушылғанһың... шуға.
Сәлим. Ҡушылһа ни! Айыу соҡорона бер үҙемде кем ташлап китте? Кем?
Салауат. Йә, егеттәр, талашмағыҙ!
Ишек асыла. Шәриф күренә. Ҡулында ҡара япмалы ҡош ситлеге.
Хәким. (ҡыуанып) Шәриф! Эй өлгөрһөң дә инде.Шәп!
Шәриф. Һаумыһығыҙ! ( ситлекте Хәкимгә тапшыра)
Хәким. Салауат! Мин һиңә ғүмерем менән бурыслы. Һиңә...һеҙгә...барыһы өсөн дә ғәфү үтенәбеҙ. Бына! (Ситлекте Салауат янына ҡуя)
Аллағыуат, Сәлим ояға ташланалар. Икеһе бергә “Балапан!” тип шатлана. Ситлектең япмаһын асалар. Бөркөт балаһы тауышлана. Аллағыуат, Сәлим ситлекте алып Һыйпайҙар,. Салауатҡа күрһәтәләр. Хәким, Шәриф бер ситкә баҫа.
Салауат. Балапан! Ҡайттыңмы? Беҙҙең тауышты танып ҡыуана бит ул. (ситлекте һыйпай). Үҙеңдә егетлек тә бар икән Хәким. Атайым әйтә, хата ҡылыуыңды таныу – үҙе батырлыҡ , ти. Балапан! Бирешмәгәнһең!
Аллағыуат. Әллә бер күҙе тулыһынса асылған инде, ҡара, Сәлим!
Сәлим. Эйе шул. Тик бигерәк бойоҡ күренә. Ашаттығыҙмы һуң?
Шәриф. (ғәйепле ҡиәфәттә) Ул беҙҙең ҡулдан бер нимә лә ашаманы.
Аллағыуат. Урлауығыҙ ғына етмәгән, асыҡтырып үлтерергә уйланығыҙмы ?
Хәким. Юҡсы. Беҙҙең дә һунарға сыҡҡыбыҙ килгәйне.
Шәриф. Ғәфү итегеҙ беҙҙе. Шулай...
Сәлим. Килтергәнегеҙгә лә рәхмәт. Тағы ла бер ике көн тотһағыҙ асығып үлер ине.
Аллағыуат. Шуларға рәхмәт әйтеп торасы? Бурҙар! Бар тайығыҙ бынан!
Хәким. Салауат! Һеҙгә... һиңә бер һүҙебеҙ бар.
Салауат. Йә, әйт һуң?
Хәкимйән. Беҙ башҡа улайтмайбыҙ. Ней, һеҙҙең менән... әйҙә дуҫ йәшәйек!
Барыһы ла аптырап ҡала.
Аллағыуат. Һин нимә, Хәким?!
Сәлим. Тағы ла берәй этлек уйлайҙыр әле ул.
Салауат. Егеттәр! Улай тотҡан ерҙән һындырыу килешмәй. Бәлки ысынлап та...
Хәким. (ҡыуанып) Мин һеҙгә... мин һеҙгәме... Асманды менергә бирәм!
Аллағыуат. Асманды? Бәйге толпарынмы?
Шәриф. Эйе, эйе, бирә, бирә! Миңә лә бирҙе. Вәт шәп саба әй! Оса ғына! Йөрәк жыу итеп ҡала!
Салауат. Егеттәр! Әллә уйлашабыҙмы? Бөркөттө лә үҙе килтереп бирҙе бит.
Ишектән Зөбәйер күренә. Ҡулында бер туҫтаҡ бәрәмәстәр һәм ҡурай.
Зөбәйер. Сәләм, егеттәр! (ситлекте танып) Әллә бөркөтөбөҙ табылдымы?
Сәлим. Ҡара! (ситлеккә күрһәтә) Үҙҙәре килтереп бирҙеләр!
Зөбәйер. (Хәкимдәр яғына ҡарап) Шулайҙыр тип уйлағайным да. Ниндәй этлегебеҙ тейҙе һеҙгә?
Салауат. Йә ярай Зөбәйер, үҙҙәре килтереп бирҙе бит. Хаталарын тандылар.
Зөбәйер. Әй, ни Салауат,...(әйтергәме, юҡмы тип егеттәргә ҡаранып ала ла) Гөлбикә менән Зөләйха һиңә тәмле еләк бәлеше менән бәрәмәстәр биреп ебәрҙе. Бына! Йылы ғыналар. Тиҙерәк һауыҡһын, тиҙәр. (Туҫтаҡты Салауат янына ҡуя)
Салауат. (тулҡынланып) Бәрәмәс?.Уй, ҡайһылай тәмлекәс кенә.(Ашай) Ҡыҙҙарға рәхмәт әйтерһең, йәме? Килегеҙ, һеҙ ҙә ашағыҙ!
Зөбәйер. Әйтермен. Ә бына быныһын аҙыраҡ һауыҡҡас уйнарһың. (Салауатҡа ҡурай бирә) Кисә атайымдан яһатып алдым. Һинең өсөн.
Салауат. Рәхмәт, дуҫҡайым. Әле үк уйнағым килә лә бит, булмай.
Шәриф. Сәлим белә. Әйҙә, Сәлим, берҙе генә.!
Салауат. Ысынмы, Сәлим! Йә, күрһәт һәләтеңде!