Ustalanie poziomu kursowego

Poziom kursu zależy przede wszystkim od bieżącego stanu gospodarki, a zwłaszcza od działania trzech czynników – zmian PKB, zmian cen oraz zmian stopy procentowej.

Zmiany PKB – istotna jest różnica między tempem wzrostu w dwóch obszarach. Jeżeli tempo wzrostu będzie wyższe w kraju A niż kraju B, nastąpi obniżenie kursu A wyrażonego w walucie B. Wyższa dynamika wzrostu Stanów Zjednoczonych->wzrost popytu na amerykańskie towary -> wzrost podaży dolarów na rynku walutowym ->deprecjacja waluty.

Ekspansywna polityka fiskalna sprzyja deprecjacji waluty.

Zmiany realnych stóp procentowych – wzrost stopy procentowej w danym kraju powoduje aprecjację jego waluty narodowej. Spadek stopy procentowej powoduje deprecjację. Wzrost stopy procentowej Stanów Zjednoczonych ->wzrost popytu na aktywa amerykańskie -> wzrost przepływu kapitału krótkoterminowego -> wzrost popytu na dolary

Zmiany różnic w cenach – w Europie ceny wzrastają szybciej -> zwiększenie konkurencyjności towarów i usług amerykańskich i zmniejszenie konkurencyjności europejskich ->wzrasta popyt na dobra amerykańskie oraz dolary. Jednocześnie -> spadek popytu na dobra europejskie -> spadek podaży dolarów do wymiany na euro.

Parytet siły nabywczej – konstrukcja teoretyczna pozwalająca na ustalenie czy zmiany kursu postępują zgodnie ze zmianami cen. Prawo jednej ceny – przy braku barier handlowych i kosztów transportu, identyczne dobra powinny kosztować tyle samo na całym świecie.

Względny parytet siły nabywczej – koncentrujemy uwagę nie na różnicy poziomu cen (jak w przypadku absolutnego parytetu) a le na różnicy w tempie zmian cen.

Automatyczny mechanizm dostosowawczy

Mechanizm dostosowawczy – mechanizm ekonomiczny przywracający bilans płatniczy do stanu równowagi w sposób automatyczny w wyniku działania sił rynkowych. Polityka dostosowawcza to przywracanie zachwianej równowagi za pomocą narzędzi stosowanych przez państwo

Cenowy mechanizm dostosowawczy w warunkach kursów stałych – prowadzi do przywrócenia równowagi za pośrednictwem zmian cen. Deficyt i odpływ części rezerw złota ->zmniejszenie wielkości rezerw powoduje zmniejszenie ilości pieniędzy w obiegu -> wpływa to na spadek cen krajowych -> wzrost eksportu i spadek importu -> przywrócenie równowagi bilansu.

W praktyce działanie tego mechanizmu jest wspierane odpowiednią polityką banków centralnych. W kraju nadwyżkowym bank obniża stopy procentowe, a w kraju deficytowym podwyższa.

Zasady waluty złotej

1. Kurs jest stały i określony przez relację parytetu złota dwóch walut

2. Ilość pieniędzy w obiegu jest ściśle związana z wielkością rezerw złota

3. Deficyt bilansu płatniczego jest pokrywany transferem złota

Cenowy mechanizm dostosowawczy w warunkach kursów płynnych -> deficyt bilansu prowadzi do deprecjacji waluty -> obniżają się ceny dóbr i usług wyrażone w walucie narodowej ->wzrost eksportu i spadek importu ->przywrócenie równowagi.

Aby jednak mechanizm ten zadziałał, należy spełnić warunek Marshalla Lernera – suma absolutnych wielkości cenowej elastyczności popytu na eksport i popytu na import(Ważona suma popytu na poszczególne dobra i usługi) jest większa niż 1. Do tego rodzaju dóbr należą przede wszystkim artykuły przemysłowe, odwrotnie jest w przypadku surowców.

Deprecjacja powoduje również zastąpienie części importu produkcją krajową i podniesienie poziomu cen krajowych, a także powoduje zwiększenie popytu na eksport.

Dochodowy mechanizm dostosowawczy – w warunkach istnienia w gospodarce wolnych mocy wytwórczych przyrost wielkości konsumpcji i inwestycji powoduje znacznie większy przyrost dochodu. Jego funkcjonowanie uzależnia równowagę bilansu płatniczego do poziomu ogólnego równowagi.

Równowaga w gospodarce otwartej – jeżeli nadwyżka eksportu nad importem (lub deficyt bilansu handlowego) jest równa nadwyżce oszczędności nad inwestycjami.

Wzrost wydatków w Niemczech -> wzrost dochodu z efektu mnożnikowego ->wzrost importu dla Niemiec -> wzrost eksportu dla Polski -> wzrost dochodu w Polsce -> wzrost importu Polski Strona 335

Monetarny mechanizm dostosowawczy – działa przez zmiany relacji między podażą pieniądza a popytem na pieniądz.

Mechanizm w systemie stałych kursów walutowych – nadwyżka podaży pieniądza i zwiększenie wydatków -> wzrost cen dóbr i usług -> zwiększenie importu i spadek eksportu (deficyt bilansu) ->zmniejszenie rezerw walutowych -> zmniejszenie bazy monetarnej i podaży pieniądza -> zmniejszenie wydatków -> obniżka cen dóbr i usług -> wzrost eksportu i spadek importu -> równowaga

Niedopuszczenie do wpływu sytuacji w bilansie płatniczym na podaż pieniądza – sterylizacja

Mechanizm w systemie kursów płynnych -> nadwyżka podaży pieniądza i zwiększenie wydatków -> zwiększenie importu (deficyt) -> deprecjacja waluty -> wzrost cen -> wzrost popytu na pieniądz -> równowaga