Internacjonalizacja procesu gospodarowania I międzynarodowe stosunki gospodarcze.

Gospodarka światowa – system trwałych powiązań gospodarczych między krajami, obejmujących swym zasięgiem cały świat. Jej powstanie wiąże się z rewolucją przemysłową. Jej celem jest zapewnienie wzrostu zaspokajania potrzeb społeczeństwa. Rolą handlu międzynarodowego jest przyczynianie się do realizacji tego celu przez wzrost wydajności krajowych czynników produkcji. Eksport dóbr, które produkuje się taniej i import tych, które produkuje się drożej, zwiększa właśnie tę wydajność.

Globalizacja – proces coraz bliższego, realnego scalania się gospodarek narodowych, przejawiający się w dynamicznym wzroście obrotów handlowych, międzynarodowych przepływów kapitałowych i usługowych. Tendencją jest traktowanie całego świata jako rynku zbytu. Wiążę się ją na ogół z drugą rewolucją przemysłową. Czynnikami, które przyczyniły się do tego procesu są: postęp techniczny, upadek komunistycznych gospodarek oraz liberalizacja handlu międzynarodowego.

Międzynarodowa kooperacja przemysłowa – międzynarodowy podział pracy w dziedzinie podzespołów i części na niespotykaną wcześniej skalę.

Handel międzynarodowy największe znaczenie ma dla krajów małych, rozwiniętych o stosunkowo małej liczbie ludności. Przyczyną jest przede wszystkim względnie większe znaczenie rynku zagranicznego.

Międzynarodowa konkurencyjność przedsiębiorstwa – zespół właściwości, pozwalający osiągnąć większy niż konkurencji udział w światowym rynk

Międzynarodowa konkurencyjność kraju – zdolność danego kraju do wytwarzania i sprzedaży na rynkach zagranicznych dóbr i usług, które są tańsze i/lub lepsze od oferowanych przez inne kraje. Zależy od postępu technicznego, posiadanych zasobów naturalnych, poziom edukacji, sytuacja makroekonomiczna

Istnienie granic politycznych między krajami – wynika z tego pewna unifikacja ram prowadzenia działalności gospodarczej. Każdy kraj ma także własna walutę i prowadzi własną politykę gospodarczą.

Międzynarodowe stosunki gospodarcze – część ekonomii zajmująca się transakcjami między krajami w dziedzinie towarów i usług, przepływami finansowymi i ruchem czynników produkcji.

Handel międzynarodowy w okresie Starożytności miał z reguły charakter sporadyczny i nie zmieniał struktury produkcji w kraju uczestniczącym w wymianie.

Klasyczne teorie handlu międzynarodowego

Merkantylizm – doktryna ekonomiczno-polityczna zalecająca popieranie eksportu własnych towarów przy jednoczesnym ograniczaniu importu z myślą o zyskaniu w ten sposób nadwyżek złota. Ukształtowała się w XVI. Wieku. Przyczyną handlu międzynarodowego w tej doktrynie jest dopływ do kraju złota. W wymianie międzynarodowej można więc zyskać tylko wtedy, gdy ktoś inny traci.

Teoria przewagi absolutnej – Adam Smith – 1776. Handel międzynarodowy traktowany jako zaawansowana forma międzynarodowego podziału pracy, czyli specjalizacji każdego kraju jedynie w kilku, a nie we wszystkich produktach. Pozwala na lepsze spożytkowanie przez oba kraje posiadanych przez nie zasobów. Kryterium, które decyduje o wyborze specjalizacji są absolutne różnice w kosztach wytwarzania (lub wydajnośc) pracy. Różnice te wynikają na przykład z wyposażenia w zasoby naturalne lub nabyte. Strona 42

Założenia: jeden czynnik produkcji – praca; nakład pracy potrzebny do wytworzenia towaru określa również koszty produkcji; mobilność pracy tylko w granicach kraju; brak korzyści skali, brak kosztów transportu; istnieje wolna konkurencja, eksport = import; nie ma barier handlowych.

Teoria przewagi komparatywnej – D. Ricardo 1817. – do uzyskiwania korzyści z handlu międzynarodowego wystarczy istnienie względnych różnic w kosztach wytwarzania (wydajności produkcji) w obu krajach. Nie ma to zastosowania, gdy występuje identyczna wielokrotność przewagi. W przypadku większej liczby towarów, należy zastosować łańcuch przewagi względnej - strona 55

Model Dornbuscha – Fischera – Samuelsona – 1977. Stanowi rozwinięcie Teorii Ricarda – wprowadza do niej m.in. wiele dóbr oraz wymiar pieniężny (kurs walutowy, płace) a także występują różnice w wielkości nakładów pracy potrzebnych do wytworzenia. Czynnikiem decydującym o tym, jaki kraj będzie produkował dane towary będzie relacja płat oraz kurs walutowy. Strona 56. Model ten wskazuje na współzależność poziomu płac i struktury obrotów handlowych.