I. Bobrowski w książce „Zaproszenie do językoznawstwa” (1998, s. 33-34) pisze o pojęciu paradygmat nauki:

Przez paradygmat należy rozumieć zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką. Naukowiec nie zawsze ma świadomość metodologiczną, niekoniecznie musi umieć odpowiadać na fundamentalne pytania typu co to jest nauka?, jakie są warunki naukowego poznania rzeczywistości? a mimo takiej – zdawałoby się – ignorancji jest on w stanie tworzyć prace naukowe.(...) Wszyscy naukowcy potrafią jednak zadać istotne dla swojej nauki pytania i potrafią przy tym udzielić na nie w miarę satysfakcjonujących odpowiedzi. Mówimy więc, że naukowcy ci tworzą naukę w ramach dość spójnego, ale jednak pozostawiającego wiele swobody paradygmatu.

Nauka o komunikowaniu również ma swój paradygmat, nawet więcej, niż jeden.

PARADYGMATY nauki o komunikowaniu masowym wg Elihu Katza:

DOMINUJĄCY (administracyjny)

model ograniczonego oddziaływania model decyzyjny  model perswazji, media mówią nam co myśleć albo co robić

ALTERNATYWNE

1. Instytucjonalny – wyprowadzony z otwartej krytyki modelu ograniczonego oddziaływania (o czym myśleć, „agenda setting”, oddziaływanie bezpośrednie w formie ukrytej), Chaffe, Hochheimer, Shaw

2. Krytyczny – proponujący teorie prostego i/lub silnego wpływu („czego nie myśleć”, „gatekeeping”) Todd Gitlin, Gerbner, Gross, Eliott, Noelle Neumann, Gouldner

3. Techniczny – wyznaczający pewien własny program badawczy (jak myśleć lub gdzie należeć), Innis, Carey, Eisenstein

Paradygmaty alternatywne (wg Katza) zakładają silne oddziaływanie mediów na ich odbiorców. „Materiałem dowodowym” jest w nich (adpowiednio): 1. informacja, 2. ideologia, 3. organizacja.

Paradygmaty

1. Paradygmat wpływu mediów (p. dominujący), który charakteryzuje (za McQuail, 1994):

• liberalno-pluralistyczny ideał dobrego społeczeństwa

• perspektywa funkcjonalistyczna

• linearny model transmisji wpływu przekazów

• siła mediów jest modyfikowana przez wpływ osobowy

• badania ilościowe i analiza zmiennych

2. Paradygmat alternatywny

• krytyczny pogląd na społeczeństwo

• odrzucenie transmisyjnego modelu komunikowania

• niedeterministyczny pogląd na technologię mediów i przekazów

• metodologia jakościowa i kulturoznawcza

• preferowanie teorii kulturowych i polityczno-ekonomicznych

• koncentracja na nierównościach i źródłach opozycji w społeczeństwie.

Stuart Hall profesor w Centre for Conterporary Cultural Studies University of Birmingham pisał (Hall, 1990: 14-15):

(...) paradygmat dominujący (...) opierał się od samego początku na pewnej specyficznej teorii społecznej i równie specyficznej konceptualizacji kultury, niezmiennie też odwoływał się do pewnego szczególnego modelu formacji społecznych.

Jego teoria społeczna zbliżona jest do teorii liberalnego pluralizmu, będącego ideologią teoretyczną amerykańskich nauk społecznych. Jego teoria kulturalna to teoria liberalnej demokracji kapitalistycznej. Jego model formacji społecznej to model społeczeństwa amerykańskiego, którego „wyjątkowość” stała się, jak na ironię, wzorcowa dla wszystkich innych społeczeństw. Jego model relacji między własnym historycznym pierwowzorem a wszystkimi innymi jego zastosowaniami na całym świecie wpisany jest w teorię „modernizacji”, co oznacza zdecydowane lub niezdecydowane, ale zawsze nieuniknione i niepowstrzymane postępowanie śladem wzoru pierwotnego – Ameryki; oznacza przystosowanie wszelkiej historycznej różnorodności do tego wzorca pierwotnego; a także uznanie owego wzoru nie za jeden ze składników zróżnicowanej historii, ale za cel i apogeum całego procesu historycznego. W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych wszystko, co działo się na świecie, wpisywano w tę koncepcję. (...) – Po wielkiej ekspansji badań finansowanych przez Stany Zjednoczone.