33.Швецияның банкі

Әлемде Канададан кейінгі екінші тұрақты орталық банк

Швеция банкі әлемдегі бірінші және ең көне банктердің бірі.

1668 жылы елдің орталық банкі атанып Sveriges Rikes Standers Bank деген атауға ие болған.

17 ғасырдың соңында алғаш Гетеборг, Фалуне және Эребру қалаларында филиалдары ашылған.

Бастапқыда банк ақша эмиссиялау құқығына ие болған

1866 жылы елде парламенттік рефорлама жүргізіліп банк атауы Sveriges riksbank өзгертілді.

Ал 1897 жылы “мемлекеттік банк және басшылықты тағайындау туралы” заңнын шығуымен орталық банк болды.

1656 жылы алғаш банкнотаны Йохан Пальмструх

Міндеттері мен мақсаттары: — баға тұрақтылығы, инфляция деңгейі 2%;

— валюта курсының тұрақтылығы ( 1 швед кронасы 0,1 евроға теңестіріледі);

— төлем жүйесінің тиімді, сенімді, қауіпсіздігін — ішкі банктік қызметтердің реттелуі; — қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз ету, қаржылық анализдер мен мониторинг жүргізу

Қазіргі таңда мынадай номиналды банкноталар шығарады:

• 20 крон Сельмы Лагерлёф бейнесімен (жазушы)

• 50 крон опера әншісі Дженни Линд;

• 100 крон Карл Линней

• 500 крон Карла XI король мен  Кристофер Полхем жазушы

• 1000 крон  Густав Вас король

• 1656 жылы алғаш банкнотаны Йохан Пальмструх

1968 жылы банк 300 жылдығын атап, Нобель қорына ақшалай көмек береді және жыл сайын Альфред Нобель премиясын қаржыландырып отырады.

Орталық банк реттеуші бас орган бола отырып Швецияның төлем жүйесінің басты оперативті звеносы болып табылады.

Төлем жүйесін қадағалау Швециядағы барлық банктерді біріктіретін электронды жүйе арқылы жүзеге асырылады - RIX.

• RIX электронды жүйесіне ОБ, мемлекеттік қарыздардар жөніндегі басқару және Швецияның ірі банктері «Нордеа», «Сведбанк», «СЕБ» и «Хандельсбанкен» және жергілікті аудандық банктер кіреді. через

RIX жүйесінің бөлінбейтін звеносы болып клирингтік қызметті жүргізетін ұйымдар кіреді:

• Швеция Орталық депозитариы – компания «Вэрдэ-папешсентрален» (Värdepapperscentralen, қысқаша VРC).

• Стокгольмдық биржа фонды (StockholmBörsen).

• Компания «Банкжиросентрален Холдинг АБ» (BankGiroCentralenHolding AB, сокращенно BGC).

• Клирингтік жүйе шетел валютасымен CLS, (ContinuousLinkedSettlement).

Орташа мөлшермен бір күнде шведтіктер:

• 150 млн. шв. Крон сомасында әр түрлі қорлардан акциялар

• 3 млрд. шв. Крон көлемінде төлем карталарымен қызметтер:

• 80 млн. шв. крон сомасында сақтандыру

• 220 млн. шв. крон көлемінде зейнетақы қорына

Баға тұрақтылығы инфляцияның төмен деңгейінде. ТБИ 2% құрауы керек. Риксбанктің инфляциға әсер ету басты құралы – репо операцияларының пайыздық қойылым.

Riksbank швецияның ақша-несиенің

саясатына жауап береді. Қосымша, банкноталар мен тиындар шығарады және алтын-валюталық резервтерді басқарады.

34.Германия ұлттық банкі

Германияның ұлттық банкі – Deutsche Bundesbank Бундесбанк немесе Дойче Бундесбанк деп аталады.Орналасқан: Франкфурт Құрылған уақыты: 1957 жылы

Валюта: Евро

Бундесбанктің негізгі міндеттеріне ақша бірлігінің тұрақтылығына басты назар аударылады, сондай-ақ инфляция деңгейін төмендету мен ақша ағының қадағалау болды.Гиперинфляция Германияның тарихында 2-ші дүниежүзілік соғыстан кейін экономикалық дағдарысқа әкеп соқтырды.Ал,Бундесбанктің негезгі міндеттеріне осы аталған экономикалық хаусты тудырмау жағдайына басты назар аударылды. Дойче Бундесбанктің 200 – ге жуық филиалдары бар. Федералдық банк заңдарында көрсетілгендей федералдық үкіметтің қойған талаптарын орындамауға еркі бар,бірақ үкіметтің экономикасына белсене араласады. Бундесбанктің капиталы 2556 млн. евро. Бундесбанк басқа елдердегі банктер сияқты ұлттық валютаның тұрақтылығына басты назар аударылады.

Реттеу- үшін келесі аспаптар пайдаланылады.

• Ашық нарықтағы операциялар

• сақтық талаптар несие мекемелерге, ең төменгі резервтерді есеп шоттарда ұстау міндетті жүктеледі

Қазақстан мен Германияның ұлттық банктеріне салыстырма:

• Германия

• Дойче банктің жеке филиалдары Италия,Испания,Франция, Бельгия,Польша елдерінде бар.

• Тіркелген акциялардың саны 616,5 млн.

• 60 % жуық халықтың жинақ шоттарында ақшалары бар

• Қазақстан

• Жеке филиалдары әрине жоқ

• Ен төменгі жалақы мөлшерін алатын халықта жинақ шоттары түгіл,комуналдық төлем көзіне ақшаны әрен жеткізеді.