7. Молекулалық массасы және тазалығы жоғары полимерлерді алу әдістерін сипаттаңыз.

Карозерс полимердегі мономердің орташа полимерлену дәрежесі мен айналу дәрежесін («конверсия») байланыстыратын теңдеу шығарып поликонденсация теориясын жасады. Бұл теңдеу бойынша, молекулалық массасы жоғары полимерлер алу үшін конверсияның жоғары дәрежесі қажет (бұл тек поликонденсация реакциясына қатысты).

9. Полимерлі материалдарды медицина мен биологияда қолдану перспективаларын түсіндіріңіз.

Полимерлі материалдардың көбісі медицинада қолданылады. Ең бірінші медицинамен полимерлерді ұштастырған 1788ж. А. Шумлянский болатын. Ол операция кезінде бұрын қолданыомаған каучукты пайдаланды. Сосын 1895 ж.целлулоидты бас сүйегіне операция жасағаннан кейін сүйек ақауларын қаптау үшін қолданылды. Ал 1939 ж.стоматологтар мен химиктердің ортақ күшімен тіске арналған АКР-7 полимерінен протездер жасалынды. Уақыт өте келе акрил шайыры пластмассаларынан көзге арналған протездер жасалынды. 1943ж.алғаш рет Федеров ПММА-тан бас сүйегі ақауларын каптау үшін қаптағыштар жасалды. Қазіргі кезде де бұл материал осы қолданысқа ие. Мысалы осы материалдан мынадай заттар жасалынады: қан тамырлары протездері,жүрек, асқазан, қуық қалбыршағы клапандары,т.б.

Сонымен қатар полимерлі материалдарды( көбінесе нанопластиктерді) бактерицидтік, антимикробты стерильдеуші беттік қабат ретінде медициналық ғимараттарда қолданылады.

Полиэтилен   PE HD – маркасы және полипропилен   PP-H, PP-C - маркалары ортопедияда кеңінен қолданылады.

Полиэфиримидтер импланттар жасау үшін пайдаланылады. Полиэфиримидтер – механикалық берік, УК-ге тұрақты, 170С-температураға дейін жұмыс жасау ұзақтығы, жоғары стерильді, соққыға беріктілігі жоғары полимер.

Қазіргі кезде полимерлі материалдардың 3000-нан аса түрлері медицина және биологияда қолданылады. Олардың қатарына силикондар, полиэтилен, талшықтар- лавсан, вискоза, капрондар бинт және мәрлі жасау үшін, акрил шайырлыры, эпоксидті шайырлар негізіндегі полимерлер, т.б.жатады.

Кардиохирургия және ортопедия салаларын полимерлі материалдарсыз елестету мүмкін емес. Күннен күнге полимерлердің қолданысы медицинада жаңа бағытын табуда. Полимерлі материалдардың медицинадағы рөлі шексіз.

10) Төменгі қысымда полиэтилен мен полипропиленді өндіруде қолданылатын алюминий органикалық қосылыстардың адам ағзасына қауіпті екенін түсіндіріңіз. Төменгі қысымда полиэтилен алу процесі 120—150 °C температурада, 0,1 – 2 МПа қысымнан төмен қысымда жүреді. Полиэтиленді алуда шикізат ретінде тазаланған этилен, ал катализатор ретінде араласқан металлорганикалық катализаторлар – үшэтилалюминий және төртхлорлы титан қолданылады. Сонымен қатар үшэтилалюминий катализаторының орнына диэтилалюминийхлорид, этилалюминийдихлорид немесе үшизобутилалюмииий катализаторларын қолдануға болады.

Полипропиленді алудың параметрлері полиэтиленді төменгі қысымда алу параметрлеріне өте ұқсас болып келеді. Бұл процесс 70С температурада алюминий және титан қосылыстары катализаторының қатысында жүреді. Алюминий органикалық қосылыстардың реакциялық қабілеттілігі өте жоғары болып келеді, сондықтан олармен жұмыс жасағанда өте абай болу керек. Мысалы, бұл қосылыстардың ерітінділері адам денесіне немесе тіпті көзіне тиіп кетсе өте қатты күйдіріп жіберуі мүмкін. Сол себепті бұл қосылыстармен жұмыс жасаған кезде міндетті түрде көзілдірік, маска және қорғайтын перчаткалар болу керек. Алюминий органикалық қосылыстар сумен әрекеттескенде жарылыс түзеді. Сондықтан лабораторияда өрт сөндіргіш құралдар болуы керек. Адам ағзасында алюминий органикалық қосылыстар көзге, мұрынға, жоғары және терең тыныс алу жолдарына өте қатты әсер етеді. Бұл қосылыстармен жұмыс жасаған кезде міндетті түрде техника қауіпсіздік ережелерін сақтау керек!!!