20. Event шаралар қалай жіктеледі?

Еvent жиындар классификациясы:

А) Өткізілу мақсаты бойынша

- көңіл-көтеру;

- іскерлік

Б) Ұзақтығы бойынша

- біркүндік;

- көпкүндік

В) Периоды бойынша

- бірреттік;

- қайталанып отыратын

Г) Өткізілетін аймағы бойынша

- көшелерде;

- ғимарат ішінде

Д) Шақырылуы бойынша

- ашық;

- жабық түрде

Е) Жиын типі бойынша

Отбасылық:

-туған күн, юбилей ;

- үйлену тойы;

- жаңа қонысты тойлау және т.б

Жалпы халықтық:

-Жаңа жыл ;

- Отанды қорғау ;

- Халықаралық әйелдер күні;

- 9 мамыр және т.б

Профессианалды:

- туған күн, юбилей;

- Банк қызметкерлерінің күні;

- Мұнай және газ өндірушілер күні;

- студенттер мейрамдары және т.б

Ұжымдық:

-күнтізбелік мейрамдар;

- компания юбилейі;

- тимбилдинг және т.б

Іскерлік-бизнес жиындар:

-презентациялар;

-семинарлар, конференциялар, форумдар;

- ашық есіктер күні және т.б

Жарнамалар:

- promo акциялар;

- конкурстар;

- лотереилар, ұтыстар және т.б

БАҚ үшін:

-пресс-конференциялар;

-пресс-турлар және т.б

Спорттық:

-олимпиядалар;

- спорттың әр түрі бойынша жарыстар және т.б

Саясат бойынша:

-сайлау алдындағы компаниялар;

- сайлаулар;

Қайырымдылық:

-концерттер;

- қойылымдар;

- арнайы акциялар және т.б

Осы аталған классификация толық болмауы мүмкін, және ол толықтырылады, мұның өзі ивент менеджмент облысының кең екендігін көрсетеді.

21. Event-тердің типологиясын құрастыру.

Еvent жиындар классификациясы:

А) Өткізілу мақсаты бойынша

• - көңіл-көтеру; - іскерлік

Б) Ұзақтығы бойынша

• - біркүндік; - көпкүндік

В) Периоды бойынша

• - бірреттік; - қайталанып отыратын

Г) Өткізілетін аймағы бойынша

• - көшелерде; - ғимарат ішінде

• Д) Шақырылуы бойынша

• - ашық; - жабық түрде

• Е) Жиын типі бойынша

• Отбасылық: -туған күн, юбилей ;

• - үйлену тойы; - жаңа қонысты тойлау және т.б

• Жалпы халықтық:

• -Жаңа жыл ; - Отанды қорғау ;

• - Халықаралық әйелдер күні; - 9 мамыр және т.б

• Профессианалды:

• - туған күн, юбилей; - Банк қызметкерлерінің күні;

• - Мұнай және газ өндірушілер күні; - студенттер мейрамдары және т.б

• Ұжымдық:

• -күнтізбелік мейрамдар; - компания юбилейі;

• - тимбилдинг және т.б

• Іскерлік-бизнес жиындар:

• -презентациялар; -семинарлар, конференциялар, форумдар;

• - ашық есіктер күні және т.б

• Жарнамалар:

• - promo акциялар; - конкурстар;

• - лотереилар, ұтыстар және т.б

• БАҚ үшін:

• -пресс-конференциялар; -пресс-турлар және т.б

• Спорттық:

• -олимпиядалар; - спорттың әр түрі бойынша жарыстар және т.б

• Саясат бойынша:

• -сайлау алдындағы компаниялар; - сайлаулар;

• Қайырымдылық:

• -концерттер; - қойылымдар;

• - арнайы акциялар және т.б

22. Оқиғалы маркетингті қалай түсінесіз? Оқиғалы маркетинг орыс әдебиеттерінде танымалдылығы кейіннен пайда болды. Мұның мағынасын ашу үшін арнайы мерекелер мен іс шаралар, көрмелер, презентациялар деген сөздерге жүгінеміз.Оқиғалы маркетинг түсінігіне Гребенников баспа үйінде көп қаралған.Бұл тұрғыда алғашқы жарияланған мақала Ирина Кирюхинаның «Оқиғалы маркетинг тауарды жылжыту түрі» деген мақаласы маңызды. Оқиғалы туризмді өз тәжірибесінде қолдана білген Кирюхина оның мағынасын толықтай аша білді. Кирюхинаның мақаласында оқиғалы туризмнің маркетинг коммуникациясындағы орны, басқа маркетинг терминдерімен байланысы, бренд пен арнайы мерекенің үйлесімділігі және т.б.Басқа авторлар (Т.Ананьева, А.Голова, н.Ковтун, В.Козлов) оқиғалы туризмнің көрмелер ұйымдастыру жағына мән берді. Олардың зерттемелерінде көрмеге қатысу,орталығы, көрмедегі қызметтер мен тәртіптер, барлық әдістемелері қарастырылды. Арнайы мерекелерде көрмелер маңызды рөлді алады. Ал 1990 жылдары ресейліктер көрмені маркетинг коммуникациясының бір бөлшегі ретінде қарастырған. Мерекелік іс шараны ұйымдастыру мен фестивальді жобаларда да ресейліктер аса мән береді. Бұл оқиғалы маркетингте тар жүйені қамтиды. Оқиғалы маркетингт дұрыс талдамау тенденциясы пайда болған. Мысалында қайырымдылық іс шарасымен коммерциялық емес ұйымдар арасындағы сұрақтар әлі өз жауабын таппаған. Ия Имшинецкая «Ситуативный промоушн или Исскуство сесть кому нибудь на хвост» кітабында оқиғалы маркетингті мақсатты емес тұрғыда қарастырған. «Мәселе» мен «іс шара» екеуінің арасында айырмашылық көп. Іс шара әрине потенциалды болуы мүмкін бірақ мәселенің іс шараға байланысы болмауы да мүмкін. И.Имшинецкойдың ақпараттық тұрңыдан берген көзқарасы дұрыс. Аз көлемді бюджет алға жылжуы іс шара брендіне алға басуына көмектеседі. У.А.Санаеваның «Бизнес пен саясаттағы орыс жарнакмасы» атты кітабында автор компания жұмысының алға жылжуының бірден бір себебі жасалған мерекелерге байланысты деп атап көрсеткен. Санаеваның кітабында іс шара арқылы көтерілген компаниялардың тарихын көре аламыз. Бұл бизнес пен саясаттың бірге қосылған жақсы формасы болып табылады. В.Балашова үшін оқиға зат ретінде қарастырылған. Ол өзі бизнес консультант болып жүргенде жинаған тәжірибесін кітап қылып шығарған. Мұнда автор жалпы түсінік бермей тек өз тәжірибесі мен профессионалды пікірлермен қатар мемуарлы жанрға бой алдырған.

23. Маркетингтік коммуникация жүйесіндегі оқиғалық маркетингтің ролін көрсету. Оқиғалы туризм – бұл туризмнің бір түрі және көрінісі, сапарға шығу кандай болмасын оқиғаларға . Оқиғалық туризм мәдениетке қатысы бар, спортқа, бизнеске және т б.Оқиғалы маркетинг: ұғым және көріністерКүнделікті көшедеғы плакатта, газеттерде, теледидардың басты экрандарының және компьютердің мониторларынан жарнамалық хабарламаларды көреді. Соңғы уақытты тұтынушы жарнамалық ақпараттың молдығы сол көзге ілу толастады. Сол себептен көптеген компаниялар басқа дәстүрлі жарнаманың жаңа креативті идеяның өнертабысына деген қызығушылығы. Бір мынадай тынымдардан event marketing - эмоциялы байланысты тұтынушы мен брендтің арасында мақсатты тауардың немесе қызметтің өрлеуінің жасаушысы түрлі оқиғаның ұйымы болып табылатын, шегінде оқиғалы марканың жүзеге асуын жасайтын іс-шаралар: corporate events , trade events және special events.Corporate events - тиімді маркетинг аспаппен қызмет ететін корпоративтік іс-шаралар. Осындай корпоратив(фирманың мерейтойлары, мейрамдар, туған күндер, пикниктер) тек компанияның қызметкерлерін шақыруға болады, және түпкілікті клиенттерді немесе серіктестерді шақырады. Trade events – бұл оқиға тек клиентерге, серіктестерге, дилерлерге ұйымдастырылады. Аталмыш іс-шараларға апару болады түрлі таныстырылымды, конференцияларды, зайырлы әдіс-айлаларды, алқалы жиындарды, семинарларды, бас қосуларды, көрмелерді. Осындай уақиғаның басты мақсаты жаңа товардың сызықты демонстрациясы, әлеуетті серіктестің ізденісі, тәжірибемен айырбас болып табылады.Еvent марканың үшінші көрінісі - special events, өзіндік тауардың және қызмет атқарудың өрлеуіне, бірақ компанияның имиджіне жақсылап әсер ететін арнаулы іс-шараның(фестивалдің, концерттердің, жаппай шоулардың-бағдарламалардың, жарнамалық айналымдардың) қатарын ұсынады.

24. Оқиға түсінігі және оқиғалық маркетингте оның түрлерін сипаттаңыз. «Оқиға» түсінігіне оқиғалы маткеринг туралы ресейлік және көптеген шетелдік оқулықтарда нақты анықтама берілмеген. Бұл оқиғалы марткетинг түсінігі тек маркетинг коммуникацияларының құралы ретінде ғана емес, арнайы оқиғаны ұйымдастыру процессі ретінде де қаралуына байланысты болып келеді. Дегенмен, маркетинг тұрғысынан «оқиғалы маркетинг» түсінігіне жаңа концептуалды анықтама беруді талап етеді. «Оқиға» түсінігінің этимологиялық ерекшеліктері және дағдылы мәнмәтіні ресей маркетингінің негізінде оқиғалы маркетингтің жаңа концепцияларының пайда болуына мүмкіндік береді. Бизнес-технологиялар туралы сөз қозғалған жағдайда, кез келген процесс пен құбылыстарға қарауымыз сол сөздің мағыналық анықтамаларына мән беріледі. Бұл лингвомәдениетте «әлемнің тілдік бет-бейнесі» деп аталады. Жалпы пікірлерге тоқталмай, оқиғалы маркетинг маманының «әлемнің тілдік бет-бейнесін» анықтайтын «оқиға» сөзіне анықтама берейік. Бұрын айтылғандай, оқиға тісінігі ағылшын тілінен шыққандықтан, бұл сөзбен қатар «event management», «event marketing» және «special event» түсініктері қолданылады. «Event» сөзі сөзбе-сөз «оқиға, жағдай» деп аударылады. Ағылшын тілінде берілген түсінік кең түрде қаралады. Маңызды іс-шарадан бастап кішігірім оқиға, казус, эпизодқа дейін қаралады. «Special event» ағылшын тілінен «арнайы іс-шара» деп аударылады. Арнайы іс-шара белгілі бір оқиғаға байланысты адамдардың бірігіп, ұйымдасып жұмыс жасауы болып табылады. «Event»сөзіне берілген мұндай анықтама шетелдік оқиғалы маркетинг және менеджмент негізгі оқулықтарында қолданылады. Орыс тілінде «оқиға» түсінігі арнайы іс-шарларға жатпайтын ассоциация кешені ретінде қарастырылады. Оқиға қоршаған орта мен адамзат ойын өзгерткен тарих, өткен ғасырдың ұлы жағдайлары және жаңа болып жатқан жағдайларымен байланысады. Іс-шара түсінігі мақсатты ұйымдастырылған іс-әрекет кешенін(мысалы, табиғи апатты жою іс-шаралар кешенін өткізу деп айтылады), сондай-ақ формальды түрдегі ресми кездесулерді(«белгі үшін іс-шара») құрайды. Оқиға мен іс-шара сөздерінің айырмашылығын менеджерлердің өздері де ажырата алмайды. Бірақ берілген екі түсінікті мақсатты аудитория маңыздылығы бойынша субъективті түрде ажыратуға болады. «Квартер А» агенттігінің бас директоры Виктор Мцариашвили былай айтқан: «Біз іс-шараны оқиғаға айналдыруға тырысудамыз». Мақсатты аудиториямнен қарым-қатынас кезеңін «Рекламный картель» фирмасының BTL-бөлімінің жетекшісі Вячеслав Карпов та атап өткен: «Мен үшін жарнама нарығындағы оқиға – өнім мен кәсіпорын демонстрациясына бағытталған кез келген іс-шара. Іс-шара - бұл оқиға шеңберіне де, корпоративтік тапсырмаға кіретін локальды оқиға». Орыс тіліндегі «оқиға» түсінігін қолданудың мағанасы бұл терминді қабылдаудың жаңа жағдайы қалаптастыруда. Тарихи метафора продуктивті болуы мүмкін, себебі тарихи ғылым қазіргі және өткену уақытта болған оқиғаларға субъективті негізде көптеген анықтамалар қалыптастырды. Адамзат шамасындағы масштабты фокус-группа әдісін неге қолданбасқа?.. Сонымен, тарихи ғылымда оқиға - бұл кеңістік пен уақыт арлығында бөлінген процесс негізінде жатқан логикалық аяқталуды көрсететін өткен құбылыс болып табылады. Сондай-ақ, бұл процесс қоғамда және табиғатта өзгергіш, оқиғаға қатысушылар, замандастар мен ұрпақтар үшін субъективті маңызды болып келеді.Оқиғалы маркетингтегі оқиға – бренд пен мақсатты аудитория арасындағы қарым-қатынасты өзгертетін және олардың көзқарасында субъектикті маңызы бар іс-шара. Оқиғалы маркетингтегі оқиға типологиясы. Оқиға типологиясы(маркетингтік орта, ақпараттық себеп, мақсатты аудитория және маркетингтік міндеттер бойынша). Маркетингтік міндетер негізіндегі оқиға. Стадиондағы концерт – бұл спорт па, әлде өнер ма? А.Рубан Әрбір типология объект, субъект және құбылыстарды шартты түрде топтарға бөлген кезде белгілі бір критерийлерге сүйенеді. Бөлу шарттылығы мұндай критерийлердің көп болуына негізделеді. Олардың ішіндегі ең маңыздылары мыналар: 1.Маркетингтік ортаға байланысты оқиға ішкі және сыртқы деп бөлінеді. Берілген оқиғалардың нақты формасын анықтау қиын. Бұл маркетингтік субъектке байланысты, себебі субъект ретінде кәсіпорын ғана емес, саясат партиясы, мемлекет, жеке тұлға,т.б. бола алады.

2.Маркетингтік орта типі бойынша(бренд-коммуникациялар іске асатын қоғамдық өмірдің нақты саласы) оқиғаларды саясаттық, әлеуметтік, мәдени және спорттық деп бөлуге болады. Саясаттық оқиғаларға митинг, демонстрация, сайлаушылармен кездесу, мемлекеттік мейрам, Федаралды жиналысқа қатысу, инаугурация,т.б. жатады. Корпоративтік оқиға – бизнес секторында ұйымдастырылатын және соңғы мақсаты табыс табу болып табылатын оқиғалар: корпоративтік сауық кеші, тренинг, өнім презентициясы, көрме, проакциялар,т.б. Әлеуметтік оқиғалар қатарына коммерциялық емес субъекттермен ұйымдасмтырылатын, қайырымдылық қорына қаражат жинайтын және әлеуметтік құндылықтарды алға жылжытатын әс-шаралар жатады. Әлеуметтік оқиғаға фандрайзинг акциялары, қайырымдылық концерттері жатады. Мәдени оқиға - концерт, фестиваль, арт-көрме,т.б. Ғылыми оқиғалар жеке өндірістің маркетингтік құралы болып табылады және ғылыми конференция, ғылыми семинар, ғылыми-техникалық жетістіктер көрмесі, т.б. жүзеге асады. Спорттық оқиғаларға спорттық жарыстар, спорттық жиындар, олимпиада,т.б. жатады.

3.Қатысушылардың әрекеттесу сипаттамасы бойынша оқиға формальды және формальды емес болады. Олардың нақты формасы маркетингтік ортаның типіне байланысты және көп түрде ұсынылады. Автор ғылыми іс-шараны да формальды емес оқиғаға айналдыруға болатынын жеке тәжірибесі бойынша біледі.

4.Мақсатты аудитория масштабы бойынша оқиғалар халықаралық, мемлекеттік, корппоративтік және микрооқиға болып жіктеледі.Халықаралық оқиғаларға маркетингтік ортаның әр түрлі типіндегі оқиғалар: саясаттық саммиттерден бастап спорттық жарыстарға дейінгі оқиғалар жатады. Мемлкеттік – ел мастабында болатын барлық оқиғалар(саясат меркетингі мен мемлекеттіік басқарумен шатастыруға болмайды). Жалпы мемлекеттік іс-шараны тек администратор ресурстарының көмегімен ғана жүзеге асыруға болады. Көптеген кәсіпорындар барлық елдің мақсатты аудиториясы үшін ортақ маңызды оқиғаға айналдыруға күш-қуаты жетпейді. Корпоративтік оқиғаға кәсіпорынның ішкі және сыртқы маркетингтік ортасына жататын барлық оқиғаны жатқызуға болады. Микрооқиға көбінесе маркетингтік теорияда назарға алынбайды. Себебі бұл оқиға минималды адам санынан тұратын мақсатты аудиторияға бағытталған. Микрооқиға бренд туралы ақпаратты толық таратпайды. Ол көбінесе маңызды жеке тұлға немесе микротоппен қарым-қатынас орнатқан кезде және осы мақсатты аудиторияны бренд құндылықтарымен таныстырғысы келген кезде қолданылады. Микрооқиға категориясына іскерлік кездесу, романтикалық кездесу, «қаңды кездейсоқтық» жатады. Микрооқиға жеке брендинг практикасында қолданылады. Сондай-ақ, шпиондық технологияларды қолданлады, себебі мақсатты аудиторияның күнделікті жұмыстары туралы ақпарат алу қажет және осы күнделікті ісін бренд жаңалығы арқылы «дейін» және «кейінге» бөледі.

5.Маркетингтік міндеттер бойынша оқиғаны қол жеткілізген қорытынды және мақсатты аудитория мен бренд қарым-қатынасын түбегейлі өзгертуге бағытталған деп бөлуге болады. Негізінен, қорытынды оқиғалар да өзгерістер енгізеді. Бірақ бұрын белгіленген маркетингтік стратегия бойынша ғана. Түбегейлі өзгерістерге бағытталған оқиғаларға ребрендинг, нарыққа жаңа өнімді шығару жатады.

25. Оқиғалы маркетинг персоналді маркетингтің құралы ретінде анықтау. Оқиғалы маркетинг (Event marketing)- арнайы іс-шаралар кешені үшін ойластырылған, компания қызығушылықтарын, есте сақталған белгілі бір оқиғамен байланыстыру немесе көпшілікке аян оқиғамен нақты фирманы таныстыру. Бұндай оқиғалы маркетингты пайдаланғанда басты нәрсе- ол оқиға. Сонымен қатар «Ивент» (от англ. event – событие, мероприятие) термині қолданылады. Көбінесе мұндай оқиғалар (ивент) қатарына:1)Презентациялар, көрмелер, конференциялар;2) Ұжымдық мейрамдар, жаңа өнімнің презентациясы;3) Қалалық мейрамдар, спорттық жарыстар, фестивалдар, концерттер; Осылайша оқиғалы маркетинг әр түрлі әлеуметтік маңызды шараларды компанияның немесе өнімнің атымен байланыстырады, және тұтынушылар мен бренд арасында психологиялық қарым-қатынас орнатады. Жоғарыда аталған ивенттер ( оқиғалар) мақсатты аудиторияға үлкен әсер етеді. Ең алдымен бұл брендпен «тірілей» араласу. Адамдар өздері қолданған және сезінген нәрсені есте сақтап қалады. Мақсатты аудитория өндірушінің жалықтырмайтын жарнамасын жақсы түсінеді. Әр адам осындай жиынға өз еркімен келіп, компания немесе өнім туралы ақпарат алады, теледидар сияқты мәжбүрлеу арқылы емес. Оның өзінің таңдауға деген еркіндігі пайда болады.

Оқиғалық маркетингке әйгілі компаниялардың спонсор болуын атасақ болады. Мұның өзі өз шотынан ақша салудан қарағанда, шығындарды азайтуға мүмкіндік береді.

Жақсы ұйымдастырылған оқиғалы маркетинг (ивент-маркетинг), жақсы ойластырылған маркетинг стратегисының бір бөлігі юола отырып, ол шығынды азайтуға, тұтынушылардың брендке деген қарым-қатынасын жақсартуға және марканы танымал етуге мүмкіндік береді. Ивент маркетинг сонымен қатар басқа да салаларды қолдана алады, мысалы Жарнама және РR