66. КхРдын гылыми-техника жуйес3не реформалау идеясы

Жаңа Қытай қалыптасуынан кейін бұл елдің ғылыми техникалық кадрлар қатары тоұтамай толтырылып келді. Ғылыми зерттеу және техникалық игеру салыстырмалы түрде тез дамып келеді. 1997 жылдың соңына қарай Кытайдағы ғалымдар және инженерлердің саны 1млн 666мың адамға жетті,әлемде осылайша бірінші орныға ие. 1998жылдың слыңында Қытай кәсіпорындарында 20913400 техникалық қызметкер болды, бұл 1952 жылға қарағанда 48 есе, ал 1978жылмен салыстырғанда 3.8есе көп адам. Орташа есептегендежыл сайынғы өсім 418000 адамды құрайды. 10000 жұмыс істейтіндердің ішінде орта есеппен 2374.2 техникалық қызметкер болып табылады.

Қытайдың ғылым және техника салаларының барлығында да толық масштабты ғылыми зерттеушілік жүйе қалыптасқан. Елдегі реформа және ашықтық саясаты жүргізілмегенге дейін, Қытайда жаңа техника түрлері қалыптасып,игерілген болатын,атомдық және сутектік бомба сынақтан өткізілді, жердің жасанды спутнигі жіберіді. Ғылым және техника саласында реформа жүргізілгеннен кейін, Қытай бұдан да үлкен жетістіктерге қол жеткізілді. 1978 жылдан 1998 жыл аралығында Қытайда 51 жасанды спутниктер ұшырылып,соның ішінде қайтатын спутник типтері, бұл Қытайға ғарыштық техниканы жасау және дамыту бойынша ушінші ел болды, АҚШ және СССРден кейін. 1981 жылы елде 3 спутниктің бір уақытта ұшырылуына қол жеткізілді, бир ракета тасушыны қолдан отырып. Қытай бұрынғы КСРО,АҚШ және Франциядан кейінгі «бір таусшы- бірнеше спутник» техникасына ие төртінші ел болды.

ҚКП ның он бірінші шақыруы уақытынан бері ҚКП ОК және Госсовет ғылыми техникалық даму жұмыстары саясатында бірқатар бағыттар анықтады. 1985 жылдың 13 наурызында «ҚКП ОКның ғылыми техникалық сала бойынша реформа бекітілді». 1987 жылдың 1 қазанында бекітілген “ҚХРдың техникалық контрактациясы жөніндегі заң” техни калық нарықтағы бизнесті нормализациялаудағы өте маңызды заң болып табылдаы. 1991 жылы «ғылыми техникалық дамыту бойынша орта және ұзак уақытқа арналған мемлекеттік жоба» баспадан шығарылады.

1996 жылға қарай Қытайда он ірі ғылыми техникалық жобалар және жоспарлар жүзеге асты:

• Ғылым және техника саласында фундаменталды білімді игеру жобасы,реализция бастауы 1983ж

• «Искра жобасы»,1986

• Жоғары техниканы дамыту және зерттеу жобасы,1987

• Бай түсім,ауыл шаруашылық пайдалығын арттыру

• Факел жобасы

• Проблематикалық зерттеулер бойынша жоба

• Ляоюань жобасы,1989ж

• Шыңға көтерілу жобасы,1992ж

• Маңызды мемлекеттік ғылыми техникалық жетістіктерді кіргізу жобасы,1990ж

• Жүз басшы жобасы,1994ж

67. Қытайдың шетел мәдениетіне ұстаған позициясы.

Қазіргі мәдениет ақпараттың модернизациялануы және экономикалық глобализациямен құрылып жатыр. Адамзат прогрессінің алға шығуы және эпоханың дамуына байланысты ешқандай өркениет жалғыз өзі дамып, изоляцияда өмір сүре алмайды. Ұзақ уақыт бойы бірге өмір сүру және Шығыс пен Батыс өркениеттерінің, мәдениеттерінің өзара алмасуы, осының барлығы мемлекеттердің өзара жақындасуына себеп болды. Адамзаттағы қатынастардың ең жақсы түрі – мәдениет болды.

Қытай мәдениетінің дамуы адамзат өркениетің жетістіктерінің бір бөлігі. Сыртқы ашықтық Қытай экономикасын құрудағы мемлекеттік саясат қана емес, сонымен қатар, ҚХР – дың қазіргі мәдениетін құру бағыты.

Батыс мәдениетінің Қытайға енуі XIX ғ. 40 жылдарында мемлекетте « опиум соғ. » кезінде Батыс елдерінің коалициясынан басталды. Бұндай құбылыс әсіресе Шанхай қаласында көрініс тапты.

Қытай ежелден өзінің мәдениетін, салт – дәстүрін ұрпақтан ұрпаққа сол қалпында жеткізіп, сақтап келе жатқан бірден – бір мемлекет. Қытайдың басқа халықтарға ұқсамайтын өзіндік бір ерекшелікке ие мәдени құндылықтары бар. Архитектура, өнер, тоқу тіпті қолжазбасының өзі әлі күнге дейін ежелгі технологияны, дәстүрді сақтап ары қарай дамытуда.

Қытай басқа шет мемлекеттердің мәдениетінің озық үлгілерін қабылдай отырып, өзінің мәдениетін үстем ұстайды. Жер шарындағы елдерде Қытайдың қол өнер бұйымдары, тоқыма заттары үлкен сұранысқа ие. Бұл Қытайдың экономикалық дамуы, адамдарың еңбекқорлығы арқасында осындай жетістіктерге жетіп отыр. Дамыған елдердегі озық үлгілерді өзінің өнеркәсібіне енгізіп, оны қолданысқа тез шығарады. Қытай өзі шығарған тауарларды өте сапалы жасап, бүкіл дүниежүзіне экспортайды. Қазіргі кезде ҚХР мәдени ынтымақтастық жөнінде 123 мемлекетпен келісім бекітті, сонымен қатар, 430 мәдени алмасу істеріне қатысады. 160 астам мемелекеттермен мәдени қатынастарын сақтауда. Қытай шет ел мемлекеттерінің көптеген әдеби және ғылыми жұмыстарымен таныс.

Қорытындылай келе, Қытай шет ел мемлекеттері мәдениетінің тәжірібесін, ең жақсы үлгілерін қабылдай отырып, өз мәдениетін сақтап, ары қарай дамытуда.