14. Цин патшалығы кезінде батыстың рухани мәдениетінің Қытайға ықпалын дәлелде

Цин патшалығы кезінде батыс елдерінің мәдениеті Қытай жеріне айтарлықтай өзгеріс әкелген болатын. Цин империясы өз кезегінде Конфуцийға құрмет ету классикалық шығарма жасау деген ұғымды ұстанған. 1946 жылы Конфуцийдің құлпы тасына ң иероглифтер қалдырған. 1)ең алдыңғы Кун Цзы 2)1668 ж Кун Цзының храмын алтынмен аптауға кіріскен 3)Классикалық шығармалардың алтысын жазу делінген 4)музыка Ли әдептілік ,Ши поэтика ,Шу жазбалар. Қытайға емтихан жүйесі батыс елдерінен тараған.Емтихан арқылы таңдау саясатын жолға қойған. Мектеп ашуда тек император мектептерін ашқан. Әскери мектептер ашқан.Қоғамдық ұйымдар жасауға тыйым салынған. Cонымен қатар Цинь империясында жазушыларға түрме болған. Батыс шығармаларын аударып отырған. Сондықтан әлем географиясы туралы еңбек шығарып отырған. Батыс елдерінің тұрмыс салт мәдениеті де Қытайға әсерін тигізді. Әсіресе әскери еңбектерді жинау арқылы төрт континенттің деректерін жасап отырған. Қытайды батыс елдерімен таныстырушы құрмет тұтушы адам . Теңіздегі мемлекеттердің картасы мен жұмыстары батфстың бізден үш артықшылығы бар дейді: 1) мәдениеті 2)параходтары мықты 3)әскери тактикасы жоғары.Шетел тілдерінің мамандарын дайындайтын мектеп ашқан. Cонымен қатар батыс елдерін бақылап қайтып келу болған. Осыған байланысты бір саяси жүйені жасау іске асырылады. Ұлттық тәуелсіздік пен суверинитеттерін жасау батыс елдерінің ықпалы болып табылған. Қытай саясатында стратегиялық тұрақтылық пен аумақтық шиеленістер мәселесі бойынша АҚШ-пен келіссөздер жүргізуге ұмтылыс бар. Стратегиялық тұрақтылықты қолдауда АҚШ тарапынан көңіл бөлуге түсінік бере отырып, космос пен қарулы күштердің техникалық жабдықталуы туралы жаңа амбициялық бағдарламалардың жетістіктерін жариялауда. Қытай АҚШ-ң қару-жарақ таратылмауыныңы толық жойылу шараларына қосылуын дайын, егер оның қатысуы үшін құқықтық базаны тапқан жағдайда. Осындай ынтымақтастықтың теоретикалық негізі көпжақты жауапты күш салуды талап ететін «қауіпсіздік мәселесінің глобализациясы» туралы қытай басшылығының жаңа тезисі болып табылады.Әскери-стратегиялық диалогқа АҚШ-ң араласуына стратегиялық тұрақтылық, жаңа қауіп пен Орталық Азиядағы жағдай мәселелері бойынша Қытай НАТО диалогының құрылуы туралы, сонымен қатар Корея мәселесі жөнінде алтыжақты кездесудің Шығыс Азия қауіпсіздігі туралы органға айналуы туралы идеясы бағытталған. Қытай НАТО мен АҚШ-пен әскери-саяси және әскери-техникалық ынтымақтастық мүмкіндіктерін іздейді, яғни Шығыс Азияда көпжақты әскери-саяси құрылымдарды құру АҚШ қатысуынсыз мақсат қою мүмкін еместігін Пекин түсінеді.АҚШ-пен экономикалық қарым-қатынасқа келетін болсақ, Пекин сауда дауын тудырмауға тырысады. Мысалы, Валюта мәселе бойынша (юань курсы) АҚШ қысымына американ тауарын, әсіресе АҚШ үшін өте маңызды самолет құрылысындағы тауарларды сатып алуының кеңеюі деп жауап берді.«Буш доктринасы» кезіндегі АҚШ жаңа саясаты Қытай алдына екі маңызды проблема қойды. Біріншісі, қытай шекарасына жақын американ қарулы күштерінің алдыңғы қатарлы базалық құрылымдарының құрылуымен байланысты, екіншісі, парсы шығанағы елдерінен қытайлық мұнай импортына қаупінің өсуімен байланысты. Осылай американ-қытай қатынастарының шиеленісуі орта мерзімді перспективада қауіпті. Жағдайдың дамуы экономиклық, геосаяси, аумақтық факторларға байланысты. Евразияға АҚШ-ң шабуыл стратегиясының іске асуы болашақта Вашингтон пен Пекин арасында кең көлемді дағдарысқа әкеп соқтырады. Ұстаным факторы Ресей пен Қытай арасында, сонымен қатар ШЫҰ-мен әскери-саяси ынтымақтастық болып табылады. Тәжірибелік дипломатияда Пекин қытай-американ қатынастарында гиеленіс туғызатын халықаралық шешімдерге араласпайды. Тайвань мәселесі Қытай-американ ынтымақтастығына басты қауіп болып қала береді. ҚХР жаңа басшылығы «бір мемлекет – екі жүйе» ресми шешімінде тұрады. Cондықтан батыс мәдениеті көптеген көзқарастарын ашық айтқан болатын.