39. Қхр ғылыми-техника саласындағы рефомалары саясаты (1978 жылдан кейінгі)..

1966-1976 жылдар аралығында болған Мәдени революция Қытайдың ғылым- техникасының артта қалуына, білім беру жүйесініңб экономикасының дағдарысқа ұшырауына себеп болды. Ендігі кезекте Қытайдың алдыңға жылжуы үшін елге сәтті реформа қажет болды. Реформа жүргізуде Дян Сяопиннің 4 модернизация концепциясы басты қағида болды. 1978 жыл реформа дәуіріне қадам басқанда компартия өзінің 12 съездін өткізді. Онда: төрт модернизация ол шешущі кіліт. Ғылым-техника модернизациясы бәрі мандай алды модернизация деген болатын. Осыған байланысты Компартия мен министрлер кабинеті 1982 жылы экономикалық құрылысты ғылыми-техникаға сүйеніп дамыту туралы шешім шығарды. Ал 1984 жылы шілде айында ғылыми-техника қызметін басқару қызметі ғылыми-техникалық конференция өткізді. Ондағы басты принцип ғылыми-техниканың даму заңдылығына қызмет ету болды. 1988 жылда Қытай ғылыми-техникамен шұғылданатын кадрлардың өзі 9 млннан артық болды. Ауданнан жоғары дербес ғылыми-зерттеулердің құрамы 5800 ден асты. 3 жылдық реформаның нәтижесінде Қытай мемлекеттік сыйлығын алған ғылыми-техникалық жаңалықтардың өзі 5800 болды. Оның басты себебі еңбек пен еңбекақы тығыз байланысты болды. Ғалымдарға жақсы ақша төленді. Қытай ғылыми-зерртеу саласын құру саясатын жүргізді. 1985 жылы мамаыр айында білім беру жүйесіне реформа жүргізу туралы шешім қабылданды. Сол жылы Қытай 9 жылдық міндетті білім беру жүйесін қалыптастырды. 1986 жылы Компартия міндетті білім беру заңын қабылдады. Білім беру саясатына жұмсайтын қаржыны ұлғайтты. Қытайда 100 элитный университет қалыпиасып бірінші орынға Пекин Университеті шықты. Емтихан жүйесіне де реформа жүргізіліп электронды емтихан тапсыру қалыптасты.

Соңғы 30 жылда Қытай ғылымы мен техникасы өте қарқынды түрде дамыды. Мұны Қытайдың ғылыми-техникалық жетістіктерінен көруге болады. 1978 жылы ғылыми-техника саласына реформа жүргізу туралы шешім қабылдағаннан кейін Қытай ғылыми техникасы айтарлықтай өзгеріске ұшырады. 1980 жылы Тынық мұхитта Қытай ракета носителін іске қосты. 1982 жылы алғашқы ракетелық су асты кемесін іске қосты. 1988 жылы ядролық су асты кемесін жасады. 1986 жылы жоғары техниканы дамыту үшін Программа-863 деген мемлекеттік жоспар қабылданды. Ол биоинженерия, космикалық техника, информатика, лазерлі техника, автоматика, энергетика, теңіз техникасы тағы басқа салаларды дамыту болды. Ал 1996 жылы ресми түрде Искра бағдарламасы қабылданды.Оның мақсаты ғылым және техника көмегімен ауыл қыстақ аудандарда ғылыми жетістіктерге жету болды. Факел бағдарламасы жоғары және жаңа техникада жетістіктерге жету. 52 аудандарда жоғары және жаңа технологияларда 100 қызмет көрсету орталығы құрылды. 1992 жылы взиятие вершины бағдарламасы ғылыми зерттеу жүйесінде жоғары проекттер қабылданды. Осындай реформаларының арқасында қазіргі кезде Қытайдың ғылым-техникасы белгілі жетістіктерге жетті. 2002 жылдың соңында бүкіл елде 3,2 млн адам ғылыми жұмыстармен айналысты, оның ішінде 2,2 млн зиялылар мен инженерлер болды. 2002 жылы Қытай ғылым мен техника саласына 293,8 млрд. юань бөлді. 1949 жыл тек 56 млн. юань бөлген болатын.