5. Есептеудің ауызша жағдайлары
Есептеудің ауызша жағдайлары дегеніміз есептеудің кестелік және жазбаша тәсілдерін байланыстыратын тәсіл.
Есептеудің ауызша жағдайлары алғаш 2-сыныпта қарастырылады. Оның мысалдары: екі таңбалы сандарға бір таңбалы сандарды қосу және азайту (ондықтан аттайтын және аттамайтын жағдайлары); екі таңбалы санға екі таңбалы сандарды қосу және азайту; үш таңбалы сандарды қосу және азайту.
М: 24+3= (20+4)+3= 20+(4+3)
27-3=(20+7)-3=20+(7-3)
35+21=(30+5)+(20+1)=(20+30)+(5+1)
56-21=(50+6)-(20+1)=(50-20)+(6-1)
Көбейту мен бөлудің ауызша жағдайлары
3-сыныпта оқытылып-үйретіледі: екі таңбалы сандарды бір таңбалы санға көбейту және бөлу (ондықтан аттайтын, аттамайтын, жүздіктен аттайтын жағдайлары); екі таңбалы санды екі таңбалы санға “сынап көру” тәсілі арқылы бөлу.
Қалдықпен бөлуге ерекше мән беру қажет: М: 7:2 мен 2:7 жағдайлары.
2:7 мәнін табуда, 2-нің ішінде 7 бір рет те бола алмайды. Сондықтан нәтижесінде 0 шығады және қалдық қалады. Бұл ілгеріде жазбаша бөлуге дайындық болып табылады. М: 24345-ті 23-ке жазбаша бөлу кезінде бірінші толымсыз бөлінгіш 24. Қалдық - 1, 3-ті түсіреміз, 13 шығады, кіші санды үлкен санға бөлгенде, 0 шығады, яғни 0-ді 23-ке көбейткенде, 0 шығады. “Екі санды қатар түсіргенде, нәтижеге 0 түсіріледі” ережесінің қажеттілігі жоқ.
6. Жазбаша есептеулер
13546
4
.
. . .
13546
4
12
3.
. .
1
1<4
кем.
Жазбаша
есептеулер дегеніміз амал
алгоритмі. Алгоритм дегеніміз амал
орындауда әр қадамды саналы түрде таңдап
алу.
1. Бөліндінің мәнінде неше таңбалы сандар шығатынына; 2. Қалған қалдықтың бөлгіштен кем болатынына.
|
|
6. Тестің үлгілері:
Тақырыбы: Көп таңбалы сандардың құрылуы, оқылуы, жазылуы.
№ |
Берілген тапсырманың мазмұны |
Жауаптары |
1. |
Мына сандарды жаз: Екінші кластың 207 бірлігі, ал бірінші кластың 435 бірлігі. Екінші кластың 510 бірлігі, ал бірінші кластың 25 бірлігі |
1. 435207; 24510 2. 207435; 510025 3. 207435; 510250 |
2. |
Мына санды разрядтық қосылғыштардың қосындысы түрінде жаз. 327468 |
1. 30000 + 2000 + 7000 + 400 +68 2. 300000 + 20000 + 750 + 40 + 60 + 8 3. 300000 + 20000 + 7550 + 450 + 60 + 8 |
3. |
Теңдеуді шеш: 63 : х =9 |
1. х = 63 – 9 х =54 2. х =63 +9 х =72 3. х =63 : 9 х =7 |
4. |
Мына фигураның периметрін тап: 4 см
3 см 5 см |
|
