23.Италия кітап нарығы. Италияның үлкен кітап фирмалары

Кітап басу ісі Италияда ХV ғасырдан басталады. 1465 жылы Рим қаласының маңындағы Субиако шіркеуінде Цицеронның «Об ораторе» кітабы басылып шықты. 1973 жылы Италия бірінші баспа ісінің құрылғанына 500 жыл толғанын кең көлемде атап өтті. Бұл салтанатқа арналған көрмеде бес ғасырдың басылымдары қойылды. Көрмеден антикварлар, жаңа басылымдармен қатар біртума-шедеврлар, мысалы 1469 жылы басылған Цицеронның «Письма к друзьям» басылымы да тұрды.

Италияда экономикалық және мәдени дамуына орай кітап баспа ісінің өз спецификалық (өзгешелігіне байланысты) проблемасы мен өзгешелігі бар. Саяси және мәдени даму саласында шығарылып жатқан кітап басылымдарының таралуы Италия мемлекетін алаңдатып отырады. Оның себебі дамыған Европа елдерінің ішінде Италия кітап оқу жағынан артқы орындарда келеді. 70-80 жылдары жүргізілген кейбір зерттеулерде 70% жақын халқы кітап оқымайды деп берілген. Сонымен бірге кейінгі жылдары кітап бағасының көтерілгені байқалады. Осыған байланысты Италия мемлекетінде көптеген шығармалар бөлініп, дәптерлік нұсқада шығару басым болып келеді. Шығарманың толық мәтіні шығып болған соң, егер оқырман бар бөлімін сатып алған болса, онда оқырманның сұрауы бойынша оның бар бөлімінің басын қосып, тігіп, түптеп береді. Италияда 15 мыңға тарта кітапхана бар, оның 8 мыңға тартасы жоғары оқу орындарына арналған, сондықтан оған жаппай халық бара алмайды. Кітаптың оқылу мәселесіне көп көңіл бөлінеді. Мысалы Ватикан кітапханасында 60 мыңға тарта құнды кітаптар қолжазбасы бар. Бір ерекшклігі Италияда газет-журналдар көп оқылады. Әсіресе, әсем безендірілген журналдар. Ай сайын, екі аптада бір шығарылатын басылымдарға оқырман сұранысы жоғары.

Миланда сонымен бірге «Gruppo Editoriale Finanziaria»-Группо Эдиторкале Финанциарио» (Кейінен ол Социета Эдитриге Финанциарио деп аталды) біріктірілген баспалар группасы 1974 жылы құрылған. Оның құрамына бұрыннан келе жатқан бірнеше баспа кіреді.

24. Америка Құрама Штаты кітап басу ісі Кітап басу ісі Америкаға Англияның колониясы болып тұрған уақытта 17-ғасырдың 30-жылдарында келді. Колонияның қоғамдық және мәдени орталығы Бостан қаласы болды. Осы жерде қала маңындағы Кембриджде 1639 жылы бірінші типография ашылды. Бірінші американдық типографтар – Стивен және Мэтью Дей. Бірінші басылып шыққан кітап «Клятва свободного гражданина», «Книга псалмов» (Діни жыр кітабы) және «Альманах на 1639 г» (1639 жылға Альманах) кітаптары. 17- ғасырдың аяғына қарай баспа типографиясы бес қалада ашылады: Кембридж, Джеймстаун, Филадельфин, Бостан, Нью-Йоркте қалаларында ашылып, басылым саны 900 ге жетеді.

АҚШ та баспа саласын бір орталықтан бақылап отыратын мемлекеттік мекеме жоқ. АҚШ та жылына 65 мың коммерциялық,үкіметтік, университет ж.б. баспалар жұмыс атқарады. Баспа саласына үстемдік ететін үлкен баспалар: «Даблдей К», «Макмиллан К», «Мак Гроу-Хилл Пабликейшенс Компани», «Рендом хаус», «Бентам букс» (Үлкен бестік-Большая пятерка) Кітап саласында бұлардың ықпалдары күшті болып есептеледі. Кітап орталықтары: Нью-Йорк, Филадельфия, Бостон, Чикаго, сонымен бірге Калифорнида да кітап шығару қарқынды дамып келді.