9.Қондырғының дұрыс юстировкаланғанын қандай белгі көрсетеді?

Қондырғының окуляры арқылы интерференциялық бейнені бақылай отырып, бақылаушы бипризманы рейтермен бірге оптикалық орындық бойымен өзіне қарай қозғалтқанда интерференциялық бейне көріну өрісінің ортасында қалып отырса, онда қондырғының юстировкасы дұрыс қанағаттандырарлық болғаны.Ал призманы рейтермен бірге оптикалық орындық бойымен ілгері және кейін қозғағанда окуляр арқылы бақыланып отырған интерференциялық бейне сырғанай төмен немесе жоғары қозғалуы жиі кездеседі. Бұл жағдайда призманы өзінің бұрынғы орнына қайта қойып, оның орналасу биіктігін азайту керек. Осыдан кейін призманы оптикалық орындық бойымен өзіңізге қарай қозғап көру керек, яғни алғашқы жағдайды қайталау қажет. Демек интерфеернциялық бейне окулярдан көріну өрісінің ортасында қала беретіндей болғанша қайталау керек. Осы жағдайға қол жеткізу, қондырғының юстировкасының дұрыс орындалғандығын көрсетеді.

10.Интерференциялық аспаптар.Ньютон сақиналарын пайда болуын түсіндір

Интерферометрлер - жарықтың интерференция құбылысы мөлдір орталардың сынукөрсеткіштерін, спектрлік сызықтардың толқын ұзындықтарын, бұрыштарды және т.т. дәл өлшеулер үшін қолданылатын оптикалық құрылғылар, яғни интерферометрлер электромагниттік сәуленің негізгі сипаттамаларын зерттеу үшін пайдаланылады.

Рождественский интерферометрі. Жамен интерферометрінің өзгертілген түрі. Ол төрт айнадан тұрады, бұлардың екеуітолық шағылдырушы, қалған екеуіжарық шоқтарын бөлушілер қызметін атқаратын жартылай мөлдір. айналарының шағылдыру коэффициенті 50% шамасында болады, өйткені 1 және 2 жарық шоқтарының интенсивтіктері шамамен бірдей болғаны жөн.Рождественский интерферометрі негізінен газдар мен булардың жұтылу сызықтары маңайындағы сыну көрсеткішіне дәл өлшеулер үшін қолданылады.Майкельсон интерферометрі. Бұл интерферометр ғылым мен техниканың дамуында іргелі роль атқарды. Оның көмегімен жарық толқынының ұзындығы алғаш өлшенді, спектрлік сызықтардың нәзік түзілісіне бірінші жүйелі зерттеулер жүргізілді, спектрлік сызықтардың толқын ұзындықтарын эталондық метрмен тікелей салыстыру бірінші орындалды. Юнг әдісі. Юнг тәжірибесінде жарық көзі жарықтандырылған S саңылауы, бұдан шыққан жарық толқынының әртүрлі бөліктері S₁ ж/е S₂ жіңішке саңылауларына түсіп, бұларды жарықтандырады. Жарық S₁ ж/е S₂ кіші тесіктерден өтіп ,дифракция нәтижесінде бастапқы бағытынан ауытқиды. Сондықтан толқынның екі бөлігі қабаттасады да, интерференцияланады. Юнгтың тәжірибесінде саңылаулар ені өте кішкене болуы тиіс. S саңылауынан кейін сфераның бөлігі болып табылатын дұрыс толқындық шеп пайда болады. Ньютон сақиналары - бірдей қалыңдық жолақтары деген атақ алған жұқа мөлдір ортада (пленкада) пайда болатын интерференциялық құбылыстардың бірі; яғни жарықтың шағылу және сыну заңдарының негізінде пайда болатын интерференциялық бейне. Ньютон сақиналары бақыланатын қондырғыда бұл бейне когерентті жарық сәулелерінің тербеліс амплитудаларының бөлінуінен пайда болады. Жұқа пластинка бетіне түскен толқын фронтының кішкене участкасын (ауданын) бөліп алып, соны қарастыралық. Бұл ауданға түскен сәуле фронтының энергиясы пластинканың ортамен шекараларында (үстінгі және астыңғы беттерінде) екі бөлікке бөлінеді, яғни бір бөлігі үстіңгі беттен шағылады және бір бөлігі пластинка ішіне өтеді. Өткен бөлік астыңғы беттен шағылып үстіңгі бетке қайтып оралады. Оралған сәуле үстіңгі беттен шағылған сәулемен кездесетін болады. Кездескен сәуленің бірі үстіңгі беттен шағылған болса, екіншісі пластинканы аралап келген сәуле болады, яғни әр түрлі жол жүрген сәулелер болады және бұлар өзара когерентті сәулелер . Осындай сәулелер кездескенде бұлар бірін-бірі күшейтуі немесе әлсіретуі мүмкін. Сәулелердің бірін-бірі әлсіретуі немесе күшейтуі сәулелердің жүрген жолдарының “оптикалық жол айырымына” байланысты болады.