15.Үшфазалық тізбектің симметриялық және асимметриялық режимдері.

Үшфазалы тізбек жүйелерді симметриялы және ассиметриялы деп бөлеміз.

Симметрияы деп – барлық фаза ЭҚК-тері амплитудалары бойынша бір-біріне тең, және бір-бірінен бұрышпен ауытқитын электр тізбегін айтамыз. q – кез-келген сан.

Үшфазалы тізбектер үшін (m=3) q=1 болғанда 3 амплитудалары бойынша тең , бір-бірінен бұрышпен ауытқыған үш ЭҚК аламыз.

Сәйкес комплекстік түрін жазсақ:

=а деп белгілесек

а – фазалық көбейткіш .

Ассиметриялық көпфазалы жүйе деп- жоғарыда айтылған шарттарды қанағаттандырмайтын тізбекті айтамыз.

16.Синусоидалды емес эқк, кернеу және ток.

Жәй жағдайда біз айнымалы токты синусоидалы деп қарастырамыз. Бірақ ол барлық жағдайда олай бола бермейді.Көбінесе бұл өзгерістер айнымалы ток генераторының құрылымына, элементтердің бейсыздық қасиеттеріне байланысты.

Математика курсынын біз қандай да болмасын Дирихле шартын қанағаттандыратын

F(Δt)= A0 + A1sin(ωt+φ1)+ A2sin(2ωt+φ2)+… +  Aksin(kωt+φ k)+…=A0 + B1sinωt + B2sin2ωt +…+ Bksinkωt+… + C1cosωt + C2cos2ωt +…+ Ckcoskωt +…= A0+a1+a2+…+ ak+…,

  .

Мұндағы алғашқы мүше  A₀  тұрақты құраушы немесе нөлдік гармоника деп аталады. Екінші мүше  A₁sin(ωt+φ₁) дәл  F(Δt) функциясындай жиілікке ие және бірінші немесе негізгі гармоникалық құраушы деп аталады. Ал қатардың қалған құраушылары A_ksin(kωt+φ _k) деп белгіленеді және негізгі гармоникадан k есе артық жиілікке ие.

1. Теңдіктен байқағанымыз әрбір Фурье гармоникасын екі құраушыға ажырата аламыз: синусты B_ksinkwt  және косинусты  C_kcoskωt. Бұл құраушылардың B_k  және  C_k амплитудаларын Фурье қатарының коэффиценті деп атаймыз.

Фурье қатарына жіктеуде жиіліктік және негізгі құраушыға тікелей қатысты болып табылады. A_k  амплитудасымен  φ_k бастапқы фазасы амплитудалық және фазалық спектрлер деп аталады.

Бұл функция үшін Фурье қатары коэффицентін мына теңдеуден қарастыруға болады.

.

Фурьеқатарынажіктесек:

i= I₀ + I₁sin( + ₁)+ I₂sin(2 + ₂) + + I_ksin(k + _k)+, а

.

(3)

Дәл солай:

	(4)

17.Синусоидалды емес кернеу мен токтын эффективтілік және орташа мәндері.

Синусоидалды емес ток пен кернеудің эффективті мәні дегеніміз сол шамалардың қандай да бір периодтағы орта квадраттық мәні.Сонымен синусоидалды токтың эффективті мәні:

	√	1 Т	T
I =			∫	i2 (t)dt,
			0

Мұнда,

i(t) = I₀ + I_1m sin(ωt + ψ₁) + I_2m sin(2ωt + ψ₂)+ ... +I_km sin(kωt + ψ_k).

Оны интегралдап, мынаны аламыз:

I = √I₀² + I₁² + I₂² + ... + I_k²,

 I₁, I₂, I_k - 1, 2,k-ретті гармоник эффективті мәні.Содан:

I₁ = I_1m/√2; I₂ = I_2m/√2; I_k = I_km/√2.

Дәл солай синусоидалды емес кернеудің эффективті мәні:

и = √U₀² + U₁² + U₂² + ... U_k².

Енді синусоидалды емес ток пен кернеудің орташа мәнін қарастырамыз.

Алдымен синусоидалды емес токтың орташа мәні :

	1 T	T
Icp =		∫	i(t)dt = I0.
		0

Кернеудің мәні дәл осылай жазылады тек I-U, i(t)-u(t) деп ауыстырып жазасыз.