14.Үшфазалық тізбектер. Жұлдызша және көпбұрыштық қосылу.

Үшфазалы электр жүйесінде құрылған генераторлар, электр желілері, электр қозғалтқыштар техникалық жағынан және экономикалық жағынанда өте пайдалы болып келеді.

Үшфазалы электр жүйелері деп- Жалпы электр энергиясы тудыратын 120⁰фазамен бір-бірінен ауытқитын бірдей үш ЭҚК жиілігі әсер ететін электр жүйелерін айтамыз. Үшфазалы электр жүйелеріне кіретін жеке тізбектерді фаза деп атаймыз. Үшфазалы тізбектің фазалар саны үшке тең.

Жұлдызша әдісі : Генератордың X,Y,Z фазалары N нүктесінде түйіскен . Ол тұтынушы және бір нүктеде түйіскен Za , Zb, Zc фазаларының ұштарымен өткізгіш арқылы байланысқан.

Сызықтық және фазалық токтар тең болып табылады. I_С= I_ф.

Z_N –нейтрал өткізгіш кедергісі.

     Сонда:

 

Үшбұрыш әдісімен жалғанған тізбек: Генератордың әрбір орам фазасының соңына келесі фазасының ұшы жалғанып үшбұрыс кейіпінде тұйықталады.

     

Бұл жағдайда сызықты кернеу мен фазалық кернеу тең болады.

       U_С = U_ф

       I_A, I_B, I_C – Сызықты токтар

       I_ab, I_bc, I_ca- фазалық токтар.

а, b, с.түйіндеріндегі Кирхгов заңына сүйенер байланыс

15.Үшфазалық тізбектің симметриялық және асимметриялық режимдері.

Үшфазалы тізбек жүйелерді симметриялы және ассиметриялы деп бөлеміз.

Симметрияы деп – барлық фаза ЭҚК-тері амплитудалары бойынша бір-біріне тең, және бір-бірінен бұрышпен ауытқитын электр тізбегін айтамыз. q – кез-келген сан.

Үшфазалы тізбектер үшін (m=3) q=1 болғанда 3 амплитудалары бойынша тең , бір-бірінен бұрышпен ауытқыған үш ЭҚК аламыз.

Сәйкес комплекстік түрін жазсақ:

=а деп белгілесек

а – фазалық көбейткіш .

Ассиметриялық көпфазалы жүйе деп- жоғарыда айтылған шарттарды қанағаттандырмайтын тізбекті айтамыз.

16.Синусоидалды емес эқк, кернеу және ток.

Жәй жағдайда біз айнымалы токты синусоидалы деп қарастырамыз. Бірақ ол барлық жағдайда олай бола бермейді.Көбінесе бұл өзгерістер айнымалы ток генераторының құрылымына, элементтердің бейсыздық қасиеттеріне байланысты.

Математика курсынын біз қандай да болмасын Дирихле шартын қанағаттандыратын

F(Δt)= A0 + A1sin(ωt+φ1)+ A2sin(2ωt+φ2)+… +  Aksin(kωt+φ k)+…=A0 + B1sinωt + B2sin2ωt +…+ Bksinkωt+… + C1cosωt + C2cos2ωt +…+ Ckcoskωt +…= A0+a1+a2+…+ ak+…,

  .

Мұндағы алғашқы мүше  A₀  тұрақты құраушы немесе нөлдік гармоника деп аталады. Екінші мүше  A₁sin(ωt+φ₁) дәл  F(Δt) функциясындай жиілікке ие және бірінші немесе негізгі гармоникалық құраушы деп аталады. Ал қатардың қалған құраушылары A_ksin(kωt+φ _k) деп белгіленеді және негізгі гармоникадан k есе артық жиілікке ие.

1. Теңдіктен байқағанымыз әрбір Фурье гармоникасын екі құраушыға ажырата аламыз: синусты B_ksinkwt  және косинусты  C_kcoskωt. Бұл құраушылардың B_k  және  C_k амплитудаларын Фурье қатарының коэффиценті деп атаймыз.

Фурье қатарына жіктеуде жиіліктік және негізгі құраушыға тікелей қатысты болып табылады. A_k  амплитудасымен  φ_k бастапқы фазасы амплитудалық және фазалық спектрлер деп аталады.

Бұл функция үшін Фурье қатары коэффицентін мына теңдеуден қарастыруға болады.

.

Фурьеқатарынажіктесек:

i= I₀ + I₁sin( + ₁)+ I₂sin(2 + ₂) + + I_ksin(k + _k)+, а

.

(3)

Дәл солай:

	(4)