52.Бағалаудың геохимиялық критерийлері бойынша, барлық анықталатын элементтер мен қосылыстар 10 шрк-дан жоғары болса, ол жер асты сулары жағдайының қай класына жатады анықтаныз?

Бағалау көрсеткіштері	Беткей суларының жағдай класы
	1-қалыпты (Қ)	2-қауіпті (Р)	3-кризис (К)	4-апатты (А)
Анықталған элементтер мен қосылыстардың концентрациясы	Фондық немесе ШМК немесе ПДК	1-5 ШМК (2-3 қауіп класы) 1 ШМК-1 қауіп класы	5-10 ШМК (2-3 қауіп класы) 1-5 ШМК 1 қауіп класы	10 көп ШМК (2 -3 қауіп класы) 5 көп ШМК 1 қауіп класы

Кестеде көрсетілген көрсеткіш бойынша анықталған элементтер мен қосылыстардың концентрациясы ШМК мөлшерінен 10 есе көп болса, ол 2 және 3 қауіп класына жатады. Ал ШМК-дан 5 есе көп болса, ол 1 қауіп класына жатады.Жер асты суларына баға беруде ,соның ішінде гидросфераның сапасына ұсынылған ШМК негізделеді. Жер асты суларының техногенді ластануына баға беруде, В.М.Голдберг ұсынған физикалық нүктеден есеп беру әдісін ұсынған.

Қ-ластауыштың қалыпты дәрежесі

Р-ласьауыш деңгейінен аз мөлшерде жоғарылауы

К-ластауыш деңгейінен орташа мөлшерде жоғарылауы

А-ластауыш деңгейінен жоғары, апатты деңгейге көшуі

55. Кешенді ауаның ластану индексі бойынша, ауаның ластану деңгейі 5- тен төмен болса, ол атмосфераның экологиялық жағдайының қай класына жатады анықтаныз?

Атмосфераның ластану деңгейі 5 тен кем болса топ “ шамалы” – ауаның ластану деңгейі .

Күй жағдайдың индексі	Атмосфераның экологиялық жағдайының топтары
	Шамалы (Н)	Қауіпті (Р)	Дағдарыс (К)	Апаттық (Б)
Ауаның ластану деңгейі	5 кем	5-8	8-15	15 жоғары

56. Кешенді ауаның ластану индексі бойынша, ауаның ластану деңгейі 5-8 болса, ол атмосфераның экологиялық жағдайының қай класына жатады анықтаныз?

Яғни ауаның ластану деңгейі 5-8 «қауіпті» топқа жатады төменгі кестеде көрсетілген

Жағдай көрсеткіші	Атмосфера экологиялық жағдайының топтары
	шамалы	қауіпті	дағдарыс	апаттық
Ауның ластану индексі	5тен кем	5-8	8-15	15тен жоғары

57.Кешенді ауаның ластану индексі бойынша, ауаның ластану деңгейі 8-15 болса, ол атмосфераның экологиялық жағдайының қай класына жатады анықтаныз?

Топ «дағдарыс»- орта деңгейден жоғары;

Жағдай көрсеткіші	Атмосфера экологиялық жағдайының топтары
	шамалы	қауіпті	дағдарыс	апаттық
Ауның ластану индексі	5тен кем	5-8	8-15	15тен жоғары

58.Кешенді ауаның ластану индексі бойынша, ауаның ластану деңгейі 15-тен жоғары болса, ол атмосфераның экологиялық жағдайының қай класына жатады анықтаныз?

Топ «апаттық»- орта деңгейден көп;

Жағдай көрсеткіші	Атмосфера экологиялық жағдайының топтары
	шамалы	қауіпті	дағдарыс	апаттық
Ауның ластану индексі	5тен кем	5-8	8-15	15тен жоғары

59.Экологиялық сараптама мен ҚОӘБ-та қолданылатын, атмосфералық ауаның ластану жағдайын бағалау критерийлерін атаңыз.

Ауаның ластануын бағалау критерийлері ластайтын заттардың топтасуы, яғни олардың концентрациясы жатады.

Ауаның ластануын ақпаратттық көрсеткіш орта жылдық атмосфераның ластануын топтық индекс арқылы есептелінеді. Оның топтарының қатары кестеде көрсетілген. Атмосфераның ластану деңгейі 4 балдық шкаламен жасалған.

Топ «шамалы»- ауаның ластану деңгейі елдегі қалалардан орташа мөлшерде;

Топ «қауіпті»- орта деңгейден жоғары;

Топ «дағдарыс»- орта деңгейден жоғары;

Топ «апаттық»- орта деңгейден көп;

Атмосфера ластануын топтық индекс арқылы бағалау

Жағдай көрсеткіші	Атмосфера экологиялық жағдайының топтары
	шамалы	қауіпті	дағдарыс	апаттық
Ауның ластану индексі	5тен кем	5-8	8-15	15тен жоғары