37. Жады құрылғысының 2Dформатындағы сұлбасын сызып жұмысын түсіндіріп жаз.

2D типті жады құрылғысының организациясы жады ұяшығындағы әрбір жады элементін екікоординаталы таңдауды қамтамасыз етеді. Жады құрылғысының негізін n-разрядтардан құралған жады элементіндегі тегіс матрица құрайды. Ұяшыққа қатынас k-разрядты адреспен беріледі, разрядтарды бөлу жазудың және санаудың разрядты желісімен өндіріледі. 2D типті жады құрылғысының құрылымы 1-суретте көрсетілген.

I ұяшығы таңдаған адрес оқу Чт және жазу Зап сигналдарын басқаратын адресті өндіруге АдрФ түседі. АдрФ негізін оның кірісіне келіп түскенде адрестер i желісін таңдау үшін сигналды өндіреді, сонымен қоса АдрФ дағы Чт және Зап сигналдарының ықпалымен жады элементін i желісіне, немесе оқуға, немесе жазуға келтіретін сигнал шығады.

2D типті жады құрылғысы жылдам әрекет ететін және реализацияция үшін ыңғайлы болып табылады. Алайда 2D типті жады құрылғысы онда 2k шығысы бар дешифратордың болуына байланысты құрылғының көлемі бойынша үнемсіз болып табылады. Қазіргі кезде 2D типті структура негізінен аз сыйымдылығы бар жады құрылғысында қолданылады.

38.Жады құрылғысының 3D форматындағы сұлбасын сызып жұмысын түсіндіріп жаз. Кейбір жады элементтерінде таңдаудың бір емес, екі екі конъюнктивті кірісі болады. Бұл жағдайда адрестік таңдау екі сигналдың тек қана бір уақытта пайда болғанда ғана жүзеге асады. Мұндай жады элементін пайдалану үшкоординаталы бөлінуімен жады элементі бар жады құрылғысын құруға көмектеседі.

3D типті ЖҚ жады массиві жады ұяшығының бөлек разрядтары үшін ЗМ-і бар тегіс матрицадан құралған кеңістікті матрица түрінде орындалған. Разряд үшін жады элементтері ЖЭ әрбір j2k бойынша 2k қатарынан квадраттық матрицада топталған. 3D типтегі ЖҚ-дағы k-шы разрядты матрица құрылымы 1-суретте берілген. ЖЭ-нің адрестік таңдауы үшін оның 3Mj-дегі екі координатасы беріліді. Жадының i-ші ұяшығындағы адрес коды үлкен және кіші бөлімге бөлінеді (i' и I"), олардың әрқайсысы өзінің адрестік өндірушісіне түседі. АдрФ1 адрес өндірушісі j желісіне таңдаудың сигналын береді, ал АдрФ2 – і желісіне.

1-сур. 3D типті ЖҚ құрылымы.

Нәтижесінде 3Mj-де осы желілердің (екі координата) қиылысында орналасқан ЖЭ таңдалған болады.Адрес өндірушілер Оқу және Жазу сигналдарымен басқарылады және оқу және жазу үшін соларға тәуелді сигналдарды шығарады.

Таңдалған ЖЭ-нің жағдайы туралы сигнал салыстырылып оқылғанда салыстырылып оқу желісі бойынша УсСч-ға(ЖЭ-нің үшінші координатасы) түседі. ЖЭ-де таңдалған жазылу кезінде УсЗап(жазу кезіндегі ЖЭ-нің үшінші координатасы)-тан желі бойынша түскен сигнал жазылуына тәуелді 0 және 1 енгізілетін болады. Жоғарыда айтылып кеткендей, жартылайөткізгішті ЖЭ-тері үшін жазу және салыстырып оқу разрядты желілерін бір желіде біріктіру өзіне тән қасиеті болып табылады.

n-разрядты жады құру үшін қаралған түрдің n матрицасы пайдаланылады. Сонымен бірге адресті құрушылар барлық разрядты ЖМ үшін жалпы болуы мүмкін.

3D типті жады құрылғысы 2D типті ЖҚ-на қарағанда көбірек үнемді. Сондықтан 3D типті ЖҚ-ның екі адресті құрушыларының күрделілігі 2D типті ЖҚ-ның адрестік құрушысыныңкүделілігінен айтарлықтай аз. Осыған байланысты 2D құрылымына қарағанда 3D типі құрылымы үлкен көлемді ЖҚ-сын құруға мүмкіндік береді.