
- •Пәндердің оқу-әдістемелік кешені «Ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика»
- •5В070300 «Ақпараттық жүйелер» мамандығы үшін
- •Мазмұны
- •2 Дәріс оқулар
- •1 Комплексті шарт, сынау, оқиға, жағдайлар
- •2. Оқиғалар классификациясы
- •2 Дәріс. Кездейсоқ оқиғалар. Ықтималдықтың классикалық анықтамасы.
- •2 Ықтималдықтарды тікелей есептеуге мысалдар
- •Қосу теоремасы
- •Қосудың кеңейтілген теоремасы
- •3 Дәріс. Қосу және көбейту теоремалары.
- •1 Тәуелсіз және тәуелді оқиғалар.
- •3 Ықтималдықтарды көбейту теоремасы
- •4 Дәріс . Ең болмағанда бір оқиғаның пайда болуының ықтималдығы
- •2. Ықтималдықтың толық (орта) формуласы
- •Байес формуласы
- •5 Дәріс. Толық ықтималдық формуласы. Байес формуласы
- •Сынауды қайталау
- •-Нің жуық формуласы
- •Муавр-Лапластың интегралдық теоремасы
- •6 Дәріс. Бернулли, Лаплас және Пуассон формулары
- •7 Дәріс . Дискретті кездйсоқ шама және олардың сипаттамалары
- •Бернулли формуласындағы үлкен сандар заңы
- •Пуассонның шектік теоремасы
- •8 Дәріс. Дискретті кездейсоқ шамалардың кейбір үлістірімі Дискретті кездейсоқ шамалардың үлестіру заңдары
- •9 Дәріс. Үзіліссіз кездейсоқ шамалар және олрадың сипаттамалары.
- •Кездейсоқ шаманың үлестіру функциясы және үлестіру тығыздығы
- •Үлестіру функциясының қасиеттері
- •Ықтималдықтар үлестіруінің тығыздығы
- •10 Дәріс.Үзіліссіз кездейсоқ шамалардың кейбір заңдары Кездейсоқ шама функциясы, кездейсоқ шамаларға қолданылатын операциялар
- •11 Дәріс .Үлкен сандар заңдылығы
- •Кездейсоқ шамалардың сандық сипаттамалары
- •Математикалық күтім (орта)
- •Математикалық күтімнің қасиеттері
- •Дисперсия
- •Дисперсияның қасиеттері
- •12 Дәріс .Математикалық статистиканың элементтері Математикалық статистика
- •Вариациялық қатар
- •Эмпирикалық үлестіру функциясы
- •Вариациалық қатардларды графиктік кескіндеу
- •Үлестіру сипаттамалары
- •Арифметикалық орта
- •Құрылымдық орталар
- •Медиана
- •Квартильдер
- •13 Дәріс .Статистикалық болжамдарды тексеру
- •Ауытқу өлшеуіштері
- •Вариация құлашы
- •Сызықтық ауытқу
- •Вариация коэффициенті
- •Дисперсия және квадраттық ауытқу
- •Эмпирикалық моменттер
- •Бас жиын үлестіруі параметрлерін бағалау Белгісіз параметрлерді бағалау әдістері
- •Нормаль үлестірілген кездейсоқ шаманың математикалық күтімі үшін белгілі жағдайдағы сенімділік интервалы
- •14 Дәріс .Дисперсиялық талдау элементтері Іріктеменің негізгі сипаттамаларын есептеу әдістері.
- •Шартты варианта
- •Іріктеме ортасы мен дисперсиясын көбейту әдісімен есептеу
- •Алғашқы берілген варианталарды бірдей қашықтықты варианталарға келтіру
- •15 Дәріс. Корреляциялық және регрессиялық талдау элементтері. Сызықтық және сызықтық емес корреляциялық регрессия теңдеуі Эмпирикалық және теориялық жиілік Дискретті үлестіру
- •Эмпирикалық үлестірудің қалыпты ауытқуын бағалау. Ассиметрия және эксцесс.
- •3 Практикалық сабақтар
- •2. Математикалық күтім, дисперсия және орта квадраттық ауытқу
- •Мысал-17. Iрiктеудi статистикалық үлестiрiлу мынандай болады:
- •Студенттің өздік жумысы
- •Бақылау есептер
- •Тестік сұрақтар
Студенттің өздік жумысы
СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ
5.1. Ықтималдықтарды экономикалық есептерде пайдалану
5.2. Дискретті кездейсоқ шамалардың амалдары
5.3. Ең ықтималды сан
5.4. Марков тізбегі
5.5. Кездейсоқ шамаларды экономикалық есептерде пайдалану
Бақылау есептер
1Есеп. Нурсултанова Г. К., Берикханова Г. Е. Комбинаторика, ықтималдық және статистика (Оқі-әдістемелік құрал) М.О.Әуезов атындағы Семей университеті. Семей. 2008. (70-72 б).
2Есеп. Нурсултанова Г. К., Берикханова Г. Е. Комбинаторика, ықтималдық және статистика (Оқі-әдістемелік құрал) М.О.Әуезов атындағы Семей университеті. Семей. 2008. (72-74 б).
3Есеп. Нурсултанова Г. К., Берикханова Г. Е. Комбинаторика, ықтималдық және статистика (Оқі-әдістемелік құрал) М.О.Әуезов атындағы Семей университеті. Семей. 2008. (75-78 б).
4Есеп. Нурсултанова Г. К., Берикханова Г. Е. Комбинаторика, ықтималдық және статистика (Оқі-әдістемелік құрал) М.О.Әуезов атындағы Семей университеті. Семей. 2008. (78-80 б).
5Есеп. Нурсултанова Г. К., Берикханова Г. Е. Комбинаторика, ықтималдық және статистика (Оқі-әдістемелік құрал) М.О.Әуезов атындағы Семей университеті. Семей. 2008. (81-82 б).
6Есеп. Нурсултанова Г. К., Берикханова Г. Е. Комбинаторика, ықтималдық және статистика (Оқі-әдістемелік құрал) М.О.Әуезов атындағы Семей университеті. Семей. 2008. (82-85 б).
7Есеп. Нурсултанова Г. К., Берикханова Г. Е. Комбинаторика, ықтималдық және статистика (Оқі-әдістемелік құрал) М.О.Әуезов атындағы Семей университеті. Семей. 2008. (85-87 б).
8Есеп. Нурсултанова Г. К., Берикханова Г. Е. Комбинаторика, ықтималдық және статистика (Оқі-әдістемелік құрал) М.О.Әуезов атындағы Семей университеті. Семей. 2008. (88-92 б).
9 Есеп. (тема 11) Нурсултанова Г. К Комбинаторика, элементы теории вероятностей и математической статистики. Семей, 2004 г., с.7, 9, 12, 16, 21,24,27
11 Есеп. (тема 12) Нурсултанова Г. К Комбинаторика, элементы теории вероятностей и математической статистики. Семей, 2004 г., с. 36, 39
12 Есеп (тема 12) Нурсултанова Г. К Комбинаторика, элементы теории вероятностей и математической статистики. Семей, 2004 г., с. 36, 39
13 Есеп (тема 13) Нурсултанова Г. К Комбинаторика, элементы теории вероятностей и математической статистики. Семей, 2004 г., с. 40, 46, 52
14 Есеп (тема 14) Нурсултанова Г. К Комбинаторика, элементы теории вероятностей и математической статистики. Семей, 2004 г., с. 62, 67, 75, 80, 87
15 Есеп (тема 15) Нурсултанова Г. К Комбинаторика, элементы теории вероятностей и математической статистики. Семей, 2004 г., с. 127
Тестік сұрақтар
$$$ 1B
Әртүрлі үш 1, 5, 7 цифрларынан неше үш орынды сан алуға болады
A) 5 |
B) 6 |
C) 7 |
D) 8 |
E) 10 |
$$$ 2
Әртүрлі бес 1,2, 3, 4, 5, цифрларынан неше бес орынды сан алуға болады
A) 50 |
B) 60 |
C) 70 |
D) 120 |
E) 150 |
$$$ 3
Ұшқыштық оқуға 10 адамның 3-уін таңдауға тиіс. Осы таңдаудың әртүрлі жолдары нешеу болады.
A) 30 |
B) 120 |
C) 150 |
D) 200 |
E) 300 |
$$$ 4
Қорапта 20 шар бар, оның 12-сі ақ, қалғандары қызыл. Одан кездейсоқ екі шар алынды. Сол шарлардың екеуі де ақ болып қанша түрлі жағдайда алынады
A) 12 |
B) 190 |
C) 120 |
D) 66 |
E) 60 |
$$$ 5
Қорапта 12 шар бар, оның 7-і ақ, 3-і қызыл, 2-і көк. Қорпатан алынған шардың сары болу ықтималдығын тап
A) 0 |
B) 1 |
C) 0,7 |
D) 0,001 |
E) 0,5 |
$$$ 6
Екі ойын сүйегін лақтырғанда түскен ұпайлардың қосындысы 7-ге тең болу ықтималдығын тап
A)
|
B)
|
C)
|
D)
|
E)
|
$$$ 7
Барлық жағы боялған кубикті арамен теңдей етіп мың кубикшелерге бөлейік те жақсылап араластырайық. Кездейсоқ алынған кубиктің үш жағы боялған болуының ықтималдығын тап
A) 0,384 |
B) 0 |
C) 1 |
D) 0,008 |
E) 0,096 |
$$$ 8
Екі орынды сан ойландық. Сол санның кездейсоқ айта салған сан болатындығының ықтималдығын тап
A) 0,9 |
B)
|
C)
|
D)
|
E)
|
$$$ 9
Теңгені екі рет лақтырайық. Елтаңбаның бір рет түсу ықтималдығын тап
A)
|
B)
|
C)
|
D) 0 |
E) 1 |
$$$ 10
Теңгені екі рет лақтырайық. Елтаңбаның екі рет түсу ықтималдығын тап
A) |
B) |
C) |
D) 0 |
E) 1 |
$$$ 11
Теңгені үш рет лақтырайық. Елтаңбаның екі рет түсу ықтималдығын тап
A) |
B)
|
C)
|
D)
|
E)
|
$$$ 12
Теңгені үш рет лақтырайық. Елтаңбаның үштен кем рет түсу ықтималдығын тап
A) |
B) |
C) |
D) |
E) |
$$$ 13
Теңгені үш рет лақтырайық. Елтаңбаның үш рет түсу ықтималдығын тап
A) |
B) |
C) |
D) |
E) |
$$$ 14
Теңгені үш рет лақтырайық. Елтаңбаның ең болмағанда екі рет түсу ықтималдығын тап
A) |
B) |
C) |
D) |
E) |
$$$ 15
Сауытта барлығы бірдей және нөмірленген алты кубик бар. Кездейсоқ түрде бір-бірлеп кубиктерді шығарайық. Шыққан кубиктердің нөмірлері біртіндеп өсе беретіндігінің ықтималдығын тап.
A)
|
B)
|
C)
|
D)
|
E)
|
$$$ 16
Үш ойын сүйегін лақтырғанда, егер басқа екеуінің ұпайлары әртүрлі және төрт саны болмайтын болса, онда әйтеуір бір сүйектің ұпайы төрт болатындығының ықтималдығын тап
A)
|
B) |
C) |
D)
|
E)
|
$$$ 17
Қорапта 1, 2, ...,20 сандарымен нөмірленген және қалай болса солай орналасқан 20 перфокарта бар. Соның екеуін тәуекел деп қораптан суырып алайық. Алынған перфокартаның нөмірлері 1 және 5 болатындығының ықтималдығын тап
A) |
B)
|
C)
|
D)
|
E)
|
$$$ 18
Қорапта 1, 2, ..., 10 сандарымен нөмірленген және қалай болса солай орналасқан 10 перфокарта бар. Соның үшеуін тәуекел деп қораптан суырып алайық. Алынған перфокартаның екеуінің нөмірлері 3 және 6 болатындығының ықтималдығын тап
A) |
B)
|
C) |
D)
|
E)
|
$$$ 19
Қорапта 1, 2, ...,10 сандарымен нөмірленген және қалай болса солай орналасқан 10 перфокарта бар. Соның екеуін тәуекел деп қораптан суырып алайық. Алынған перфокартаның біреуінің нөмірі 4 болатындығының ықтималдығын тап
A) 0,2 |
B) 0,5 |
C) 0,3 |
D) 0,4 |
E) 0,7 |
$$$ 20
Жәшіктегі 10 бөлшектің 8-і боялған. Құрастырушы тәуекел деп үш бөлшекті алады. Осы үшеуінің де боялған болатындығының ықтималдығын тап
A)
B)
C)
D)
E)
$$$ 21
Конверттегі 20суреттің ішінде іздеп жүрген суретіміз бар. Конверттен қалай болса солай 3 суретті суырып алсақ, сонда ішінде іздеп жүрген суреттің болатындығының ықтималдығын тап
A)
|
B)
|
C)
|
D) |
E)
|
$$$ 22
Жәшіктегі 20 бөлшектің 5-і жарамсыз. Тәуекел деп тәуекел деп үш бөлшекті алағанда оның ішінде жарамсыз жоқ екендігінің ықтималдығын тап
A) 0,8 |
B) 0,73 |
C)
|
D)
|
E)
|
$$$ 23
Жәшіктегі 10 бөлшектің 2-і жарамсыз. Тәуекел деп тәуекел деп төрт бөлшекті алағанда оның ішінде жарамсыз жоқ екендігінің ықтималдығын тап
A) |
B) |
C) |
D)
|
E)
|
$$$ 24
36 карталық екі колода бар. Әрбір колодадан тәуекел деп бір-бір карта алынды. Осы екеуінің де тұз болу ықтималдығын тап.
A)
|
B)
|
C)
|
D)
|
E)
|
$$$ 25
Қорапта 4 ақ және 8 қара шар бар. 3 шар алынды. Олардың ең болмағанда біреуінің ақ болу ықтималдығын тап
A)
|
B)
|
C)
|
D)
|
E)
|
$$$ 26
Қорапта 12 шар бар, оның 7-і ақ, 3-і қызыл, 2-і көк. Қораптан алынған бір шардың түсті шар болу ықтималдығын тап
A)
|
B)
|
C)
|
D) |
E)
|
$$$ 27
Мергеннің бір атқанда 10 ұпайға тигізу ықтималдығы 0,1; 9 ұпайға тигізу ықтималдығы 0,3, ал 8 және одан аз ұпайға тигізу ықтималдығы 0,6. Бір атқанда мергеннің 9 дан аз емес ұпайға тигізу ықтималдығын тап
A) 0,7 |
B) 0,1 |
C) 0,3 |
D) 0,4 |
E) 0,6 |
$$$ 28
Қораптағы 10 деталдың 8-і үлгілі деталь. Тәуекелмен алынған 2 деталдың ең болмағанда біреуінің үлгілі деталь болу ықтималдығын тап
A)
|
B) |
C)
|
D)
|
E)
|
$$$ 29
А,В,С және Д оқиғалары толық топ құрайды оқиғалардың ықтималдықтары төмендегідей: P(A)=0.1; P(B)=0.4; P(C)=0.3. Д оқиғасының ықтималдығы неге тең.
A) 0,38 |
B) 0,2 |
C) 0,5 |
D) 0,7 |
E) 0,4 |
$$$ 30
Дорбада 10 ақ, 15 қара, 20 көк және 25 қызыл шар бар. Бір шар алынды. Сол шардың ақ немесе қара болу ықтималдығын тап
A)
|
B)
|
C)
|
D)
|
E)
|
$$$ 31
Дорбада 10 ақ, 15 қара, 20 көк және 25 қызыл шар бар. Үш шар алынды. Сол шарлардың 3-нің де ақ болу ықтималдығын тап
A)
|
B)
|
C)
|
D)
|
E)
|
$$$ 32
Бірінші қораптағы 10 шардың 8-і ақ, ал екінші қораптағы 20 шардың 4-і ақ шар. Әрбір қораптан бір-бірден екі шар алынды, содан соң ол екеуінен тәуекелділікпен біреуін алайық. Алынған шардың ақ болу ықтималдығын есепте.
A) 0,4 |
B) 0,5 |
C) 0,6 |
D) 0,2 |
E)
|
$$$ 33
Екі шары бар қорапқа бір ақ шар салынғаннан кейін, тәуекелдікпен бір шар алынады. Алғашқы шарлардың құрамы жөніндегі тең мүмкіндікті жағдайлар орынды болса, ақ шар шығу ықтималдығы неге тең
A) 1 |
B)
|
C)
|
D)
|
E) 0,7 |
$$$ 34
Жанұяда ер бала мен қыз баланың дүниеге келу мүмкіндіктері бірдей болса, жанұядағы 5 баланың 3-і қыз бала болу ықтималдығын анықта
A)
|
B)
|
C)
|
D)
|
E)
|
$$$ 35
Егер
А оқиғасы 2400 сынақта 1400 рет пайда болса
және бұл оқиғаның пайда болу ықтималдығы
0,6 болса, онда
функциясы аргументінің мәнін анықта.
A) 2,31 |
B) 1,67 |
C) –1,58 |
D) –1,67 |
E) –2,09 |
$$$ 36
Бір оқ атқанда нысанаға тигізу ықтималдығы p=0,2. 100 оқ атқанда нысанаға оның 20-дан кем емес дәл тию ықтималдығы неге тең
A) 0,375 |
B) 0,5 |
C) 0,46 |
D) 0,25 |
E) 0,6 |
$$$ 37
Әр билеттен ұтыс шығу ықтималдығы 0,05. 200 билет алынды. Ұтыс шыққан лотерея билеттерінің матаматикалық күтімін табыңдар
-
A) 10
B) 9,5
C) 4,75
D) 12
E) 15
$$$ 38
Әр билетке ұтыс шығу ықтималдығы 0,05. 200алынды. Ұтыс шыққан лотерея билеттерінің дисперсиясын табыңдар
-
A) 10
B) 4,75
C) 8,5
D) 12
E) 9,5
-
0,32
0,54
0,16
$$$ 39
Кездейсоқ Х шамасының ықтималдық үлестірімділігі берілген
-
2
5
8
9
0,1
0,4
0,3
0,2
тап
-
A) 43,6
B) 45,8
C) 48,4
D) 52,1
E) 54
$$$ 40
Өзара тәуелсіз Х және Ү кездейсоқ шамалары берілген Z=х+у кездейсоқ шамасының дисперсиясын тап
-
1
3
0,7
0,3
-
2
4
0,6
0,4
-
A) 1,8
B) 2,2
C) 2,6
D) 3
E) 3,4
$$$ 41
Егер М(x)=1,2 болса, онда Z=3x+2 кездейсоқ шамасының математикалық күтімін тап
-
A) 12,8
B) 14,8
C) 5,6
D) 3,6
E) 5
$$$ 42
Егер
болса,
онда Z=5x+8 кездейсоқ шамасының дисперсиясын
тап
-
A) 70
B) 23
C) 78
D) 75
E) 73
$$$ 43
Кездейсоқ
шама x-тің
интервалында
үлестіру
тығыздығы
,
ол
аралықтың
сырт
жағында
.
кездейсоқ
шамасының
математикалық
күтімін
тап
-
A) 0,5
B) 1
C) 2
D) 1,5
E) 0,25
$$$ 44
Үздіксіз кездейсоқ шаманың ықтмалдығының тығыздығы берілген
Математикалық күтімді тап
-
A)
B)
C)
D) -2
E)
$$$ 45
Үздіксіз кездейсоқ шаманың ықтималдығының тығыздығы берліген
Дисперсияны табыңдар
-
A)
B)
C)
D)
E)
$$$ 46
Егер М(х)=5 және М(у)=3 болса, онда Z=X+2Y. Кездейсоқ шамасының математикалық күтімін табу керек.
A) 21 |
B) 57 |
C) 33 |
D) 9 |
E) 11 |
$$$ 47
Х және У кездейсоқ шамасының үлестіру кестесі берілген. Z=3XY шамасының математикалық күтімін табу керек.
A) 4,2 |
B) 5,8 |
C) 19,5 |
D) 20 |
E) 21,5 |
$$$ 48
Егер 100 тәуелсіз сынақта оқиғаның пайда болу ықтималдығы p=0,8. Егер оқиға 75 рет пайда болса, онда Лаплас функциясы аргументінің мәнін табу керек.
A) 1 |
B) 0,75 |
C) 1,25 |
D) -1,25 |
E) 1,95 |
$$$ 49
Таңдама үлестірімі
берілген
Таңдаманың ортасын тап
A) 5 |
B) 7 |
C) 10 |
D) 8,4 |
E) 10,4 |
$$$ 50
Таңдама үлестірімі
берілген
Таңдаманың модасын тап
A) 12 |
B) 25 |
C) 4 |
D) 15 |
E) 20 |
ӘДЕБИЕТТЕР
Негізгі әдебиеттер
8.1.1. Бектаев Қ. Ықтималдықтар теориясы және математикалық статистика, Алматы, Рауан, 1991.
8.1.2. Қазешев А.Қ. Ықтималдықтар теориясы бойынша есептер шығару,Алматы Респ.баспа кабинеті 1991
8.1.3. Қазешев А.Қ. Ықтималдықтар теориясы бойынша есептер шығару,Алматы Респ.баспа кабинеті 1991
8.1.4. Қосымша әдебиеттер
8.2.1.Нурсултанова Г, К. Берикханова Г. Е. Комбинаторика, ықтималдық және статистика, 2010. Семей
8.2.2.. Нурсултанова Г, К. Комбинаторика, элементы терии вероятностей и математтческой статистики, 2004,Семей
8.2.3. Кельтенова Р. Т. Математика для экономистов Алматы Экономика 2002
8.2.4. Данко Л. Е., Попов Т. Я. Высшая математика в упражнениях и задачах. Часть 2., М., «Высшая математика».