Материал санының тахометрлік көрсеткіштері.

Тахометр - (гр. ta'chos - тез, гр. metre - өлшеймін) — машина тетіктері мен механизмдердің айналу жиілігін (бұрыштық жылдамдығын өлшеуге арналған аспап. Тахометр магниттік,дірілдік, сағаттық интегралдаушы, стробоскопты, электрондық интегралдаушы, магниттік-индукциялық, магниттік-электрлік, жиілікті-импульсті, ферродинамикалық, электронды-есептеуіш (цифрлы), пневматикалық және т.б. түрі болады. Тахометрдің өлшеу шегі 0 ... 1000 000 айн/мин. Жүмыстық диапазон ішіндегі мүмкінді қателік шегі х0,05 ... х4%. Көрсетуді автоматты түрде жазып отыратын тахометр тахограф деп аталынады

Заттың көлемдік шығынын өлшеуіш ретінде жылдамдықтағы есептеуішті пайдалану кезінде әдетте, электрлі тахогенератор қолданылады. Бұл генератордың роторы жылдамдықтағы есептеуіштің турбина осінен ауналуды, ал индукциялануды екіншілік аспаптың ЭҚК статорында өлшенеді.

Жылдамдықтағы есептеуіштердің елеулі қателігі сұйықтың тұтқырлы өлшенуінен көрсеткіштің тәуелділігі табылады.

Монометрлік термометрлер.

Манометрілік термометрлер. Манометрлік термометрлердің әрекет принципі тұйық герметикалық терможүйеде температурадан жұмыс затының (термометрлік) қысымы өзгеруіне негізделген. Жұмыс затына байланысты бұл термометрлер газды, сұйықты,сынапты және конденсациялық-бусұйықты (ТДГ, ТПГ, ТДЖ, ТПЖ, ТКП түріндегі және т.б.) бөлінеді. Терможүйедегі температура өлшенетін температурамен келесі қатынаспен байланысты: мүнда: газдын термиялық кенею коэффициенті,1/ ⁰С; t және t₀-бастапқы және сонғы температура, ⁰С; Р₀-терможүйедегі t₀ температурасындағы қысым. Осы тендеуден температуранын өзгеруінен қысымнын ∆Р өсімшесі тәуелділігін байқауға болады.

Манометрлік термометрлер –тіркеу мен өзгерісті арақашықтыққа беруді автоматты іске асыруға мүмкіндік беретін қарапайым қондырғылар жеткілікті.Қазіргі уақытта өнеркәсіппен бірығайланған пневматикалық және электрлі шығу сигналдарымен манометрлік термометрлер шығарылады.

Манометрлердің қосымша құрылғылары.

Манометр (гр. manos — сирек, тығыз емес) — сұйықтық пен газ қысымын өлшеуге арналған прибор. Манометр қысым шамасын нөлден (вакуумнан) бастап есептелетін абсолюттік қысымды өлшейтін манометр және артық, яғни абсолют қысым мен атмосфералық қысым айырмасын өлшейтін манометр (абсолют қысым атмосфералық қысымнан артық болған жағдайда) және екі түрлі (атмосфералық қысымға тең емес) қысымның айырмасын (төмендеуін) өлшейтін дифманометр (дифференциалдық манометр) болып ажыратылады. Манометрлердің қосымша құрылғыларға мыналар жатады: манометрлерді құбырларға жалғаушы,  дірілді және температураның жүктеуінен қорғайтын және азайтатын құрылғылар. Перкинс құбыры — екіфазалы сильфонды құбыр. Ол қысым және манометр датчиктерін өлшеу ортасының пульсациясынан қорғауға арналған. Сонымен қоса ол гидравликалық соққылардан және қатты қызып кетуден қорғайды. Құбырларға қысым өлшеу құралдарын жалғауға арналған құрылғы. Номиналды қысымы PN 250. Максималды жұмыс температурасы 300 °C.

Манометрге арналған шарлы муфталы крандары жұмыс ортасының ағынын жабуға арналған. Винтті бұрау арқылы манометрлерде жүктен босату "разгрузка" қамтамасыз етеді. Максимальное давление 1,6 МПа ( 16 атм)  Максимальная температура ( вода ) : до 140 град С  Максимальная температура ( пар ) : до 225 град С 

Реттеу инесі бар демпферлі құрал өлшеу ортасының пульсациясын азайту үшін қолданылады. Бұл құрал өлшеу құралының алдынғы бөлігінде орнатылады.