Булағыштың эстремалды сипаттамасы

и(t)-булағыш арқылы өтетін ауа жылдамдығы

х = J(u, a) булағыш температурасының өрнегі.

Экстремалды басқару тағайындау заңы и(t) ауа жылдамдығының булағыш арқылы өткен уақытынан және максималды температурадан құралады.

Экстремалды жүйелер принциптері эсктремумды іздеумен негізделген. Олар: туынды өлшеу,экстремумды есте сақтау,қадамдық алгоритм периодтық барлау сигналы.

Термоэлектлік түрлендекткіштердің құрылымы және жұмыс істеу принципі. Термоэлектрлік құрал – айнымалы тоқтың өзгерісін, магнит өрісін және қуатты өлшеуге арналған. Магнитті электр түрінде кездеседі. Конструкциясы бірнеше термотүрлендіргіштен тұрады. Термо түрлендіргіш терможұптан және қыздырғыштан құралады.

Схемы термоэлектрических приборов для измерения тока: а — контактная, с одной термопарой; б, в — бесконтактные, с одной и с несколькими включенными последовательно термопарами; г — с включением через высокочастотный трансформатор тока ТТ; Ix — измеряемый ток; rн — нагреватель; rt — термопара; ИМ — магнитоэлектрический измеритель.

 

Тарылу құрылғылары, диафрагмалар, соплалар, Вентури құбырлары. Вентури құбыры — газ және сұйықтық ағынының жылдамдығын және шығынды есептеуге арналған құрал. Бұл құбыр жүйесінің аралығына орнатылатын құбыр болып табылады. Названа по имени итальянского ученого Дж. Вентури итальян ғалымының құрметіне вентури құбыры деген атқа ие болған. Вентури құбылысы – сұйықтың немесе ауа ағынының қысымын азайтуға негізделген. Вентури құбыры кіру конусынан, диффузордан және қылта немесе мойыннан тұрады. Қысымды азайту мақсатында мойында (горловина) және кірме конуста орталандырушы сақина орналасқан. Шығын мынадай формула арқылы анықталады:

, где

C — экспериментальный коэффициент, отражающий потери внутри расходомера,

A₁ и A₂— площади сечения трубопровода и горловины соответственно,

ρ — плотность жидкости или газа,

P₁ и P₂ — статические давления на входе трубы и в горловине.

Диафрагма (от греч. διάφραγμα — перегородка) — көлемдік шығынды есептеуге арналған құрал. Сұйқтық және газ бар қбырдың ішінде орналасқан болат таса түрінде. Жұмыс ітеу принципі Бернулли заңына негізделген. Ағын жылдамдығының және қысым тәуелділіктеріне негізделген. Құбыр жүйесінде ағынның жылдамдығын азацткға арналған диафрагма орналасады. Ағынның максималды қысылуы диафрагмаға дейінгі облыста орындалады. Потенциалдық энергияның кинетикалық энергияға ауысуына байланысты кішірейген ауданда ағын жылдамдығы артады. Ағынның статикалық қысымы диафрагмадан кейін аз болады. Диафрагма сақина түрінде орындалады. Диафрагманның жасалатын материалы: 12Х18Н10Т маркалы болат. Сопло́ Лава́ля — техникалық құрылғы, газ ағынын жоғарғы жылдамдыққа жеткізеді. Бу турбиналарының кей түрлерінде қолданылады. Қазіргі таңдағы ракета және авиация двигательдерінің құрамдас бөлігі. Сопло орта жағында тарылған камера түрінде болады. Соплоның қарапайым түрі кесілген конустан тұруы мүмкін. Бұл конустар өзара тар ұштарымен біріктірілген болады.