6.Эксперимент барысында пайдалынылатын жануарларға қойылатын талаптарды көрсетіңіз

Жануарларда стресс тудыратын жағдайларда ұстау ұстау токсинділіктің өзгеруі де токсинділік көрсеткіштеріне әсер етеді.Тәжірбиелік зерттеуге вистер линияның не ақ егеуқұйрықтарды және 3тышқан албиноздары болып табылатын ақ тышқандарды пайдаланады. Тышқан және егеуқұйрық кеміргіштерінің отрядына тышқан тәрізділер тұқымдасы жатады.Егеуқұйрықтың басты ерекшеліктері олар жұқпалы аурулурға төзімді және көп ұрпақ береді.Оларды жақсы желдетілген жарық жеткілікті және біркелкі температурасы бар бөлмеде ұстайды. Зертханалық егеуқұйрықтар суыққа төзімсіз.Бөлме ылғалдылығы 40-45%- да аспауы тиіс.Егқұй.ды толығымен металдан жасалған тот баспайтын не мырышталған болаттан жасалған тор мен қапталған клеткада ұстайды.1 егеуқұ.қ үшін клеткадағы min-ды аумақ 150см³ жануарларға төсеніш ретінде жұқа тор пайдаланады.Тор таза, құрғақ болу керек.Айына 1,2 рет жуып, дизенфекциялайды.Егер егеуқұй.ды минералды заттармен, витаминдермен жиі қоректендіріп тұрмаса, онда олар өспей қалады.Ересек егеу.тың тәуліктік азыққа деген қажеттілігі 30-32 гр аралас азық 25гр, 5-7гр көкөністер.Тәулігіне екі рет қоректендіреді.Егеуқ.р түнде белсенді тіршілік ететіндіктен азықтың негізі бөлігі кешке сағ 8де береді. Азық рационы бірден өзгеруге болмайды. Тышқанды қоректендірумен ұстауы негізінен егеуқ.не ұқсас.Басты ерекшеліктері тышқандар уақыттың режимі бұзылмауына, азықтың өзгеруге және жұқпалы ауруларға өте сезімтал.Ересек тышқанның тәуліктік суыққа қажеттілігі 9.5-10гр. Аралас азық және 4-2гр көкеніс қажет.

7.Эксперимент барысында пайдалынылатын жануарларды асырауға қойылатын талаптарды атап шығыңыз

Тәжірибиеге арналған зертханалық жануарлады таңдау және дайындау .Токсикологиялық тәжірибені бастамастан бурын зерттеудің негізгі мақсаттарын, зерттеу обьектісін, заттекті енгізу әдісін таңдап, тәжірибе ұзақтығын белгілеу қажет . Тәжірибеге арналған жануарларды таңдағанда келесідей фкторлар ескеріледі; сезімталдық, жасы және жынысы. Түрлік? Сезімталдық – әртүрлі түрге жататын жанеарлардың белгілі бір уға деген сезімталдығының әртүрлі болуы. Токсикометрия көрсеткіштерін анықтау кезінде тәжірибені жанеарлардың 2 түріне жүргізген дұрыс(тышқан, егеу құйрық). Өлімге ұшырататын орташа дозаны анықтауды ұрғашы сонымен қатар еркек жыныстарға да жүргізуі керек, өйткені олардың LD50 мөлшерінде өзгешеліктер байқалады.Сонымен қатар , таңдалған жанеарлар басқа тәжіребиеге қолданылмауы және фармакологиялық қоспараттардың әсеріне ұшырамауы керек. Пайдаланылатын жануарлар саны статистикалық анализ жасауға жеткілікті болуы қажет. Әдетте, әрбір дозаға 8-10 жануардан құралған топ пайдалынылады. Таңдалған жануарлардың массасы жыныстық жағынан жетілген даралар массасына сәйкес болуы тиіс ( тышқандарда 18-20 г, егеуқұйрықтарда 180-240г)Токсикологиялық тәжірибе барысында келесідей кезеңдерді бөліп қарастыруға болады: -Тәжірибе шарттарына сай жануарларды таңдау; -Бақылау, ауру жануарларға карантин жариялау;-Зерттелетін көрсеткіштердің бастапқы мәндерін анықтау;-Көрсеткіштері өткір түрде оның белгіленетін жануарларды тәжірибеден шеттету;-Топтарға бөлу;-Топтар арасындағы айқын өзгешеліктердің бар жағын статистикалық жағынан тексеру;

Тәжірибеге арналған жанеарларды ұстау шарттары.Жануарларда стресс тудыратын жағдайларда ұстау ұстау токсинділіктің өзгеруі де токсинділік көрсеткіштеріне әсер етеді.Тәжірбиелік зерттеуге вистер линияның не ақ егеуқұйрықтарды және 3тышқан албиноздары болып табылатын ақ тышқандарды пайдаланады. Тышқан және егеуқұйрық кеміргіштерінің отрядына тышқан тәрізділер тұқымдасы жатады.Егеуқұйрықтың басты ерекшеліктері олар жұқпалы аурулурға төзімді және көп ұрпақ береді.Оларды жақсы желдетілген жарық жеткілікті және біркелкі температурасы бар бөлмеде ұстайды. Зертханалық егеуқұйрықтар суыққа төзімсіз.Бөлме ылғалдылығы 40-45%- да аспауы тиіс.Егқұй.ды толығымен металдан жасалған тот баспайтын не мырышталған болаттан жасалған тор мен қапталған клеткада ұстайды.1 егеуқұ.қ үшін клеткадағы min-ды аумақ 150см3 жануарларға төсеніш ретінде жұқа тор пайдаланады.Тор таза, құрғақ болу керек.Айына 1,2 рет жуып, дизенфекциялайды.Егер егеуқұй.ды минералды заттармен, витаминдермен жиі қоректендіріп тұрмаса, онда олар өспей қалады.Ересек егеу.тың тәуліктік азыққа деген қажеттілігі 30-32 гр аралас азық 25гр, 5-7гр көкөністер.Тәулігіне екі рет қоректендіреді.Егеуқ.р түнде белсенді тіршілік ететіндіктен азықтың негізі бөлігі кешке сағ 8де береді. Азық рационы бірден өзгеруге болмайды. Тышқанды қоректендірумен ұстауы негізінен егеуқ.не ұқсас.Басты ерекшеліктері тышқандар уақыттың режимі бұзылмауына, азықтың өзгеруге және жұқпалы ауруларға өте сезімтал.Ересек тышқанның тәуліктік суыққа қажеттілігі 9.5-10гр. Аралас азық және 4-2гр көкеніс қажет.Эксперименттің ұйымдастыру шарттары:Мұндай эксперимент үшін дені сау жануарлар қажет. Оларға удың дозасын мөлшерлеп, өлшеп беруге болады. Өткір улану дз- улы заттек бір дүркін әсер еткеннен кейінгі пайда болатын ауруды айтады. Мұндай жағдай зиянды заттарының мөлшері ШРК-дан 10-даған не 100-деген есе жоғары болғанда байқалады. Нәтижесінде организм тез арада жазылып кетуі мүмкін не созылмалы ауруға ұшырауы мүмкін не апат болуы мүмкін.Хроникалық улану(созылмалы) деп зиянды заттарының төмен концентрацияда не аз дозада ұзақ уақыт әсер етуі нәтижесінде пайда болатын ауруды айтады.Егер мұндай әсер « марте қысқа уақытта көрсетілген болса , онда улану белгілері байқалмайды. Қандай да бір улану эффектін туындайтын заттарының ең төмен конценрациясы төменгі шекті концентрация д.а. Өткір улану туындататын заттарының порогтың концентрациясы созылмалы уландыру тудыратын заттың концентрациясынан жоғары болады. Енгізілген затқа организмнің жауабы мына реакциялар арқылы тіркеледі: қозғалыс белсенділігі,эксперименттегі жануардың массасы, блшықеттің жиырылу күші, жүйке бұлшықет жүйесінің қоздырылуы, термореагуляция қабілеті, сондай-ақ бүйректің, жүрек қантамырлар жүйесінің қызметі арқылы бағалайды. Кейде жануарларға жүргізген эксперименттерді өз еркінмен келіскен адаммен толықтырылады. Улы заттарының қандай да бір эффект туғызушы дозалармен концентрациясын шартты түрде апаттық дозалар не концентрациялық дозалар және апаттық емес дозалар деп бөледі. LD, LC –апаттың дозасы; ED EC –эффективті (летальді). Заттектерінің токсиндік эффектік бағалайтын критерийлер LD0, LD16, LD50,LD84, LD100 деп белгілейді. Әсер етуші заттарының дозалары улы заттың массасының жануардың массасына қатынасы арқылы өрнектеледі. Улы заттың концентрациясы улы заттың көлемі бірлігіне қатынасы түрінде белгіленеді.