42.Экотоксикологиялық зерттеулердің негізгі бағыттарын сипаттайтын кесте құрастырыңыз
Экотоксикологияның негізгі бағыттары:
Токсиканттардың шығу көздерін зерттеу, олардың табиғатта таралу жолдарын, топырақта, сура, атмосферада, өсімдіктер және жануарлар денесінде оректік тізбек бойынша өткенде өзгеріске ұшырауын зерттеу, нәтижесінде пайда болған жаңа заттектердің қасиеттерін зерттеу;
Тірі организмдердің әр түрлі систематикалық топтарына әсер ету ерекшеліктерін зерттеу;
Организмдердің жауап реакцияларын зерттеу;
Экотоксиканттардың зиянды әсерін бағалау критериилерін жасау;
Организм үшін қажетті бірак қоршаған орта үшін зиянды токсиканттардың әсер ету механизмдерін зерттеу;
Экотоксиканттардың қорашаған ортаға түсуінің гигиеналық регоаменттерін жасау;
Экотоксиканттардың қоршаған орта объектілеріндегі түрі мен мөлшерін анықтау әдістерін жасау. Сондай ақ улардың әсерінен ауруға ұшыраған адамдарды диагностикалау, емдеу және профилактикалау жолдарын зерттеу.
45.Токсикологиялық эксперимент барысында пайдалынылатын жануарларға белгі тағу (маркировка) әдістерін кесте түрінде клтіріңіз
Кейбір зерттеулер жануарларды жекелей бақылауды қажет етеді. Сондықтанда оларды белгілеу әдісі пайдаланады. Жануарларды құлағын тесіп және тағы басқа белгілер салуға болады, алайда ең қолайлысы болу. Ең жақсы бояғыш пикрин. Қышқылының қаныққан ерітіндісі, фуксин, эозин т.б бояулар көмегіменде белгі салуға болады. Егер әрбір жануарларға жеке белгі салу қажет болса, онда бояудың күрделі жүйелерді қолданады.
48.Тубазид препаратының токсинділігін зерттеу кезінде төмендегідей нәтижелер алынған. Беренс әдісі бойынша осы препараттың ld 50 мөлшерін есептеп шығарыңыз:
Доза мкг/кг Нақты нәтижелер Жинақталған жиіліктер Өлім–жітім,%
150 0/8 0/22 0
160 1/7 1/14 6,7
170 4/4 5/7 41,7
180 6/2 11/3 78,6
190 7/1 18/1 94,7
8/0 26/0 100
Есептеу .LD50= 170+(50-41,7)*10=172,3мг/кг
78,6-41,7
Беренс әдісі бойынша көрсеткіші 172,3мг/кг ға тең
49.Беренс әдісі бойынша токсикантың ld 50 мөлшері мына формула бойынша есептеледі: ld50 ;
Төмендегі кестеде келтірілген деректерді пайдаланып тубазид препаратының LD50 дозасын анықтаңыз.
Доза мкг/кг Нақты нәтижелер Жинақталған жиіліктер Өлім–жітім,%
150 0/8 0/22 0
160 1/7 1/14 6,7
170 4/4 5/7 41,7
180 6/2 11/3 78,6
190 7/1 18/1 94,7
200 8/0 26/0 100
LD50 есептеу әдісі: Жануарлардың жалпы саны өте үлкен дозадағы көрсеткіштері анықталды.
Беренс әдісі бойынша дозалардың арасындағы интервал есептеледі. Бұл әдістің негізі болып әрбір доза кезіндегі жануарлардың санын анықтау, олардың арасындағы тірі қалу қисығын анықтау маңызды болып табылады.
Беренс әдісінің практикалық қолданылуы эксперименттік материалдық дозаларымен әсер ету мүмкіндігін, ондағы LD50 көрсеткіштерінің негізін зерттеуге бағытталған.
Бұл кестеде улы заттардың мл/кг-ға шаққандағы дозасы, нақты нәтижелері, (тірі және өлі жануарлардың) жиілік нәтижелері, өлу көрсеткіштері %-бен көрсетілген.
Бұл жағдайда d=10, A=170мг/кг, B=180мг/кг, a=41,7%, b=78,6%- ға тең.
Яғни, мына формула қолданылады.
Есептеу:
Беренс әдісі бойынша көрсеткіш- 172,3мг/кг-ға тең.