48. «从....到» құрылымы

从...到... cóng...dào... конструкциясы уақыт пен арақашықтықты білдіреді. Баяндауыштың алдына қойылады.

Мысалы: 从 这儿到 学 校 差 不 多 500 坚戈

Cong zher dao xue xiao cha bu duo 500 jian ge

Мына жерден мектепке дейін бару шамамен 500 тенге!

49. «怎么» және «怎么样» есімдіктерінің қолданылуы

« Бұл сұраққа жауап бермес бұрын осы екі сөздің кілттері мен аудармасына тоқталап кетейін...

怎么 zěnme – қалай

xīn сердце 厶

sī – личный

怎么样 zěnmeyàng – қалай

xīn сердце 厶

sī – личный

木 [mù] – Дерево

羊 yáng – баран

怎么 сұрау есімдіктерінің толық аудармасы - қалай?, қалайша? - неге? қандай? 怎么样 сұрау есімдіктерінің толық аудармасы - қалай? қалайша? - ...қалай қарайсың? -қандай? - қалайсыз?, өзіңізді қалай сезініп тұрсыз?

Көріп отырғанымыздай, бұл екі сөздің түп мағынасы бір болғанымен (қалай), арасында айтарлықтай айырмашылықтар бар, яғни 怎么 сұрау есімдігіне қарағанда 怎么样 сұрау есімдігінің мағынасы кең ауқымды. Барлығын жете түсіну үшін мынадай мысалдар келтірейін.

1) 怎么 сөзіне: 怎么称呼你– zěnme chēnghu nǐ [Сіздің атыңыз кандай? Немесе сіздің атыныз кім?]

2) 怎么样 сөзіне你最近怎么样 – nǐ zuìjìn zěnmeyàng [Сіз соңғы кездері қалайсыз?]

50. Көмекші сөз的иероглифның қолданылуы

Егер жіктік есімдікпен немесе зат есіммен басқа зат есім арасында «的» көмекші сөзі тұрса, онда的 de көмекші сөзінен кейінгі тұрған зат есім 的 de көмекші сөзінің алдында тұрған зат есімге немесе есімдікке тәуелді. Мысалы: 我的电话-wo de dianhua- менің телефоным.

Ал мына жағдайларда 的de көмекші сөзін қолданбаса болады: егер зат есім туыстық байланысты білдірсе (我爸爸- wǒbàba – менің әкем), ұстазға (我老师 –wǒlǎoshī - менің ұстазым), досқа (我朋友 – wǒpéngyǒu –менің досым), мемлекетке (我国-wo guo- менің елім).

51. Ерекше сураулы сөйлемдерді ата

Қытай тілінде 哪, 什么, 谁 сұрау есімдігі бар сөйлем ерекше сөйлем деп аталады.

Мысалы: А: 你是哪国人？ A: 那是什么书? A: 他是谁？

B: 我是哈萨克斯坦人. B: 那是汉语书. B: 他是我的同学.

52. 有 иероглифті сөйлем

«有» сөзі тиесілік, иелік мағынасын білдіреді:

Мысалы: 1) 我有一本书. 2) 他有手机.

«没有» болымсыз мағынаны білдіреді.

Мысалы: 1) 你没有姐姐. 2) 他今天没有课

53. Өткен шақ 过 ға сөйлем құра

<过> Етістіктің соңынан келіп, бұрын болған істі білдіреді. Болымсыз түрі :

<没有+动词+过>

Етістіктен кейін келеді.

Мысалы:

Болымды : 1. 我去过中国.wo qu guo zhong guo. Мен Қытайға бардым.

Болымсыз түрі: 1. 我没有吃过中国烤鸭.wo mei you chi guo zhong guo kao ya. Мен Қытай қақталған үйрегін жемедім.

Сұрайлы сойлем: 1.你看过这本书没有? Ni kan guo zhe ben shu mei you. Сен мына кітапты оқыдың ба?

54. Грамматикалық анықтағыш 才иероглифнің қолданылуы

"才" енді ғана.

қимылдың кеш не баяу болғанын білдіреді

1)"Енді ғана "Етістік алдындағы уақыт үстеуі

Мысалы: 消息才来到 ақпарат енді ғана түсті.

你怎麽才知道? неге сен енді ғана білдің?

2) "тек ғана,тек"Сан есім алдында

才两块钱 тек ғана 2 юань

我来了才十天 мен келгеніме тек 10-ақ күн болды

才一个人这样说 тек бір адам ғана осыны айтады

3)өте (мөлшер үстеуі, сын есім алдында)

才好看呢! өте адемі

55. Уақытты айту, жұмыс және демалыс туралы әңгімелесу

Уақытты айту: 九点 , 十一点 Сағат 9 болды.

九点分. Тоғыздан 5 минут кетті.

九点十分. Тоғыздан 10 минут кетті.

九点一刻. Тоғыздан 1 ширек кетті.

九点十五分. Тоғыздан 15 минут кетті.

九点半. Сағат тоғыз жарым.

九点三十分. Тоғыздан отыз минут кетті.

九点二刻. Тоғыздан 2 ширек уақыт кетті.

九点三刻. Тоғыздан 3 ширек уақыт кетті.

差一刻十点. Сағат онға 1 ширек уақыт қалды.

九点四十五分. Тоғыздан 45 минут кетті.

差十五分十点. Онға он бес минут қалды.

Уақыттық қатарлар: 早上 / 早晨 Таңертең 上午 Түске дейін 中午 Түс кезі 下午 Түстен кейін 傍晚 Ақшам уақыты,кешке таман

晚上 Кешкі уақыт 夜里 Түнгі уақыт

Мысалдар: 我差一刻六点起床. Мен алтыға1ширек уақыт қалғанда ұйқыдан тұрамын.

她八点半上班. Оның сағат сегіз жарымда жұмысы басталады.

他五点回家. Ол сағат бесте үйге қайтады.